عاشق شدن حرام است ؟

پرسش:

عاشق شدن حرام است؟

پاسخ:

عشق در اصطلاح به علاقه و محبت فوق‌العاده گفته می‌شود. هنگامی كه میزان علاقه از حد بگذرد می‌تواند موجب بروز مشكلاتی در زندگی شود كه گاه قابل كنترل یا پیش‌بینی نیست. این نوع علاقه‌ها پیامد فراوانی مانند اضطراب، افسردگی و ازدواج‌های ناهمگون ایجاد می‌كند، بنابر این بهتر است كه از ابتدا كنترل شود.
این توصیه برای نوجوانان(كه قدرت عشق و احساسات در آنها قوی‌تر و فعال‌تر است و از تجارب كمتری نسبت به سنین بالاتر از خود برخوردار هستند) ضروری‌تر است.

عشق به جنس مخالف تا هنگامی كه در حد احساس قلبی است و منجر به ابراز و روابط نامشروع نشده از نظر اسلام حرام نیست، اما با دو مشكل مواجه است:
۱- اشتغال قلبی که موجب درگیری فكر و هزینه شدن بسیاری از نیرو و سرمایه مادی و معنوی برای آن می‌شود كه غالباً بی‌ثمر و حتی مخرب است. همچنین با توجه به سن فرد ممكن است به صورت‌های مختلف مانند افت تحصیلی، پریشانی خیال و فكر و انجام گناه و از دست دادن سرمایه اصیل پاكدامنی منجر شود. بنابراین عشق و علاقه‌مندی شدید به یك شخص فكر و ذهن انسان را به خود مشغول می‌كند.
۲- با توجه به این كه چنین عشقی برخاسته از طوفان غریزه است، به طور طبیعی و غالباً، پس از اظهار عشق، روابط دیگری شكل می‌گیرد كه خارج از حدود شرع و قانون و هنجارهای اجتماعی و... است. متأسفانه چنین عشق و علاقه‌های از مسیر معین، خارج می‌گردد و مراحل بعدی قابل كنترل نیست.

- نكاتی كه دانستن آن شما را راهنمایی می‌كند:
۱- بسیاری از دختران و پسرانی كه برای خود دوستی انتخاب می‌كنند، به دنبال یافتن یك پایگاه روانی و اجتماعی مطمئن هستند، ولی با این كاركرد نمی‌توان استمرار دوستی‌ها را تضمین كرد. اطمینان خاطری كه دختران و پسران از طریق برقراری دوستی بین خود، جستجو می‌كنند، زیاد طول نمی‌كشد و آنان پی می‌برند كه این اطمینان خاطر، به قیمت از دست دادن بسیاری از اطمینان خاطرهای دیگر به دست آمده است.(۱)
این گونه ارتباط‌ها هرچند در ابتدا بسیار دل‌انگیز است، ولی در ادامه به جنگی فرسایشی مبدل می‌گردند، آری داستان عشق آغازی دل‌انگیز و پایانی بس غم‌انگیز دارد، چنان كه امیر المؤمنین(علیه السلام) می‌فرماید: «آغاز عشق با شادی و طرب است و آخر آن با زمین خوردن»(۲)
۲- نكته مهم دیگری كه باید در روابط دختر و پسر و تداوم عشق و عاشقی میان آنان مورد نظر قرار گیرد، این است: بر فرض این كه عاشق شدن متضمن هیچ گناهی نباشد(كه معمولاً چنین نیست)، از آن جایی كه این گونه عشق‌ها از حالت سلامت كه حاصل معرفت است، جدا گشته و به صورت بیماری(افسردگی، اضطراب، وسواس و...) درمی‌آید. از طرفی انگیزه‌های ناهشیار جنسی نیز سهم به سزایی در تداوم این گونه علایق بی‌مبنا دارد، از نظر روانشناختی دارای پیامدهای بسیار منفی است.
۳- نگاه دختر و پسر به هم، آتش شهوت را در دل شعله ور می‌كند، زمینه را برای فتنه انگیزی شیطان فراهم می‌سازد. امیر المؤمنین(علیه السلام) می‌فرماید: «النَّظْرَةُ بَعْدَ النَّظْرَةِ تَزْرَعُ فِی الْقَلْبِ الشَّهْوَةَ وَ كَفَی بِهَا لِصَاحِبِهَا فِتْنَةً»(۳) نگاه بعد از نگاه(به نامحرم) بذر شهوت را در دل كشت می‌كند، همین برای منحرف ساختن فرد و كشاندنش به سمت فتنه و فساد كافی است.

- حاصل سخن اینكه:
بنابر این علاقه‌هایی از این دست اگرچه از نظر شرعی گناه نیست، اما نتایج آن به كارهای غیر شرعی منجر می‌شود و به گناه كشیده می‌شود. و اگر این حالت ادامه نیز داشته باشد، مطمئناً مشكلات مختلفی را برای دختر فراهم می‌آورد.

پی نوشت‌ها:
۱. علی اصغر احمدی، روابط دختر و پسر در ایران، ص۱۱۸، تهران، سازمان انجمن اولیاء و مربیان.
۲. عبد الواحد بن محمد تمیمی آمدی، معجم الفاظ غرر الحكم، ص۵۶۳، مركز الابحاث و الدراسات الاسلامیه،۱۴۱۳ق.
۳. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه-ترجمه غفاری، ج۴، ص۱۸، نشر صدوق‌.