آفرینش انسان و لزوم بعثت پیامبران

چگونه از هدف آفرینش انسان به لزوم بعثت انبیاء پی می بریم؟ خدای تبارک و تعالی به عنوان خالق انسان، وی را برای هدف والایی آفریده است؛ با تفکر و تتبع در قرآن، به دو هدف برای آفرینش انسان می رسیم: 1. غرض و حكمت در ایجاد خلقت، معرفت و عبادت و بندگی خداوند بوده است: «و ما خلقتُ الجنّ و الأنس الا لیعبدونَ»؛ ما جن و انس را نیافریدیم مگر برای عبادت.(1) 2. مورد امتحان واقع شدن انسان ها: «الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ»؛ همان كه مرگ و زندگى را پديد آورد تا شما را بيازمايد كه كدامتان نيكوكارتريد، و اوست ارجمند آمرزنده.(2) و این دو متوقف بر تعیین واسطه‌ای بین خلق و خالق است تا اولا طریق بندگی و عبادت خداوند را به آن ها یاد دهد، و ثانیا زمینه را برای امتحان آن ها فراهم آورد (دستوراتی را انشاء کند تا انسان ها در طریق عمل به آن ها مورد آزمایش قرار گیرند). این دو امر بدون تعیین واسطه ممكن نیست، چرا كه خداوند در نهایت كمال و انسان در منتهای نقص است، خداوند خود به این مطلب اشاره كرده است كه: «و ما كانَ بشرٍ أنْ یكلّمه اللهُ الا وحیاً او مِن وَرایء حجابٍ او یرسلَ رسولاً فیوحی باذنهِ ما یشاءُ انّه علی حكیم»؛ و برای هیچ بشری یارای آن نباشد كه با خدا سخن بگوید، مگر به وحی، یا از پس پرده، یا رسولی فرستد تا به امر خدا هر چه او خواهد می کند؛ البته او خدای دانای حكیم و بلندمرتبه است.(3) چنین واسطه‌ای حتماً باید انسان برگزیده‌ ای از طرف خداوند باشد كه از جنس بشر بوده ولی در اوج بندگی خداوند قرار داشته باشد. خداوند در قرآن از جانب رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: «قُل إنّما أنا بَشَرٌ مِثلُكُم»؛ بگو: بی تردید من بشری چون شما هستم.(4).(5) پس واضح شد که انسان عبث و بیهوده خلق نشده، بلكه بی تردید مكلف به انجام تكالیفی و اوامر و نواهی است و بر خدا لازم است كه این تكالیف را به انسان اعلام كند و او را آگاه سازد، زیرا هیچ عقلی مستقلاً و بدون واسطه وحی، قادر به درک و تشخصی این تكالیف نیست و همه افراد مكلفین هم قابلیت دریافت و تلقی وحی را از جانب خداوند ندارند؛ به همین جهت بر خداوند لازم است كه كسانی را به سوی انسان ها مبعوث نماید تا اینكه این تكالیف را به آن ها برساند.(6)

ـــــــــــــــــــ

(1) ذاریات/ 56.

(2) ملک/ 2.

(3) شوری/ 51.

(4) كهف/ 110.

(5) حلّی، حسن بن یوسف بن المطهر، كشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تحقیق حسن حسن زاده آملی، قم، موسسه نشر اسلامی، 1422، چاپ نهم، ص 470.

(6) نراقی، مهدی، انیس الموحدین، بی جا، بی تا، تصحیح آیت الله قاضی طباطبایی، ص 73.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید