مرگ های دسته جمعی

اقسام اجل را توضیح دهید و بفرمایید که مرگ های دسته جمعی از کدام نوع است؟ متکلمان و مفسران بر اساس آیه شریفه «هُوَ الَّذي خَلَقَكُمْ مِنْ طينٍ ثُمَّ قَضى‏ أَجَلاً وَ أَجَلٌ مُسَمًّى عِنْدَهُ ثُمَّ أَنْتُمْ تَمْتَرُونَ»؛ اوست كسى كه شما را از گِل آفريد. آن گاه مدّتى را [براى شما عمر] مقرّر داشت. و اَجَل حتمى نزد اوست. با اين همه، [بعضى از] شما [در قدرت او] ترديد مى‏ كنيد(1)، گفته اند که اجل دو نوع است: 1- اجل محتوم که در لوح محفوظ است و تنها خداوند از آن آگاه است. 2- اجل معلق که در لوح محو و اثبات است. علامه طباطبایی می فرماید: «اجل محتوم» قابل تغییر و تبدیل نیست. (وقتی زمانش رسید انسان خواهد مرد) و آن اجلی است که در ام الکتاب نوشته شده است. و «غیر مُسمی» اجلی است که در لوح محو واثبات نوشته شده است. اجل محتوم زمانی است که تمام اسباب و شرایط برای ادامه زندگی وجود داشته و مانعی از تاثیر این شرایط وجود نداشته باشد. و «لوح محو و اثبات» که برای اجل معلق است زمانی است که موانعی برای تاثیر عوامل ادامه حیات پیش بیاید.(مانند بیماری های غیر قابل علاج و یا تصادف و ...) خلاصه این که ترکیب جسمی و بنیه وجودی انسان برای ادامه حیات طبیعی تا 100 یا 120 سال توان دارد. ولی از آن جایی که اسباب و اشیاء موجود در عالم با هم ارتباط داشته و روی هم تاثیر می گذارند، لذا امکان دارد در اثر تاثیر این اسباب طبیعی موجود در عالم اجل انسان قبل از زمان موعود برسد و این همان أجل اخترامی است.(2) با توجه به این توضیحات نتیجه می گیریم مرگ های دسته جمعی، اجل غیر حتمی است و لزومی هم ندارد که این نوع اجل بلا باشد، بلکه از جمله همان موانع طبیعی است که اجازه نمی دهد انسان عمر طبیعی خود را به پایان برساند. و عالم بر اساس علل و اسباب طبیعی می چرخد. وقتی در اثر تصادف، سر انسان به جایی می خورد یا در اثرخونریزی شدید و امثال این ها، شخص می میرد؛ اسباب طبیعی هم همین را اقتضاء می کند، و شخص به اجل محتوم که معلوم عندالله است نمی رسد.

______

(1) انعام/ 2.

(2) طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 7، ص 6و7؛ ناشر: جامعه مدرسین، قم، 1417ق، چاپ، پنجم.

http://www.askquran.ir/showthread.php?t=34107&p=737932&viewfull=1#post737932