قیامت، زن مؤمن و شوهر کافر
زن مومنی که شوهرش کافر شده، در بهشت چه وضعیتی دارد؟
این زن که دارای شوهری کافر است، در بهشت خواهد بود و متنعم است به نعمت های الهی، و شوهرش که کافر شده اعمالش باطل شده و در عذاب الهی به سرمی برد: «وَ مَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَ هُوَ كافِرٌ فَأُولئِكَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ»؛ و كسانى از شما كه از دين خود برگردند و در حال كفر بميرند، آنان كرداره ايشان در دنيا و آخرت تباه مى شود، و ايشان اهل آتشند و در آن ماندگار خواهند بود؛ لذا راهی به سوی همسر دنیایی خود که در بهشت بسر می برد نخواهد داشت.(1) قرآن کریم هم چنین در وصف جدایی جایگاه مومنان از منافقان می فرماید: «يَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ يَسْعى نُورُهُمْ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمانِهِمْ بُشْراكُمُ الْيَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ»؛ آن روز كه مردان و زنان مؤمن را مىبينى كه نورشان پيشاپيش شان و به جانب راستشان دوان است. [به آنان گويند:] «امروز شما را مژده باد به باغ هايى كه از زير [درختان] آن نهرها روان است در آن ها جاودانيد. اين است همان كاميابى بزرگ. «يَوْمَ يَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَراءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بابٌ باطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ»؛ روزى كه مردان و زنان منافق (در مسير اهل محشر به سوى هدف خاص) به كسانى كه ايمان آورده اند مى گويند: به خاطر ما (اندكى) درنگ كنيد و مهلت دهيد يا به سوى ما بنگريد تا از نورتان روشنى گيريم. به آن ها گفته مى شود: به پشت سرتان (دنيا) بازگرديد و (از آن جا) نورى بجوييد. در اين هنگام ميان آنان (مؤمنان و منافقان) ديوارى كه داراى درب است زده مى شود، در طرف داخل آن (كه به سوى بهشت است) رحمت است و بيرونش (كه به سوى جهنم است) از آن ناحيه عذاب است. «يُنادُونَهُمْ أَ لَمْ نَكُنْ مَعَكُمْ قالُوا بَلى وَ لكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَكُمْ وَ تَرَبَّصْتُمْ وَ ارْتَبْتُمْ وَ غَرَّتْكُمُ الْأَمانِيُّ حَتَّى جاءَ أَمْرُ اللَّهِ وَ غَرَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ»؛ آن ها مؤمنان را ندا مى دهند: آيا ما در دنيا با شما نبوديم؟ گويند: آرى، و لكن شما خود را به هلاكت افكنديد و (هر شرى را براى مؤمنان) انتظار كشيديد و (در دين حق) شك كرديد و آرزوهای (باطل) شما را مغرور ساخت تا فرمان خدا (به هلاكتتان) در رسيد، و شيطان فريبنده شما را درباره خدا فريب داد. «فَالْيَوْمَ لا يُؤْخَذُ مِنْكُمْ فِدْيَةٌ وَ لا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مَأْواكُمُ النَّارُ هِيَ مَوْلاكُمْ وَ بِئْسَ الْمَصِير»؛ پس امروز نه از شما و نه از كسانى كه (علنا) كفر ورزيدند فديه اى (براى نجاتتان) پذيرفته نمى شود، جايگاه شما آتش است، آن جا براى شما سزاوارتر است و بد جاى بازگشتى است.(2) هم چنین قرآن کریم می فرماید: «وَ نادى أَصْحابُ النَّارِ أَصْحابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِيضُوا عَلَيْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قالُوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُما عَلَى الْكافِرِينَ»؛ و دوزخيان، بهشتيان را صدا مى زنند كه: ؛ (محبّت كنيد) و مقدارى آب، يا از آن چه خدا به شما روزى داده، به ما ببخشيد!.» آن ها (در پاسخ) مى گويند: «خداوند اين ها را بر كافران حرام كرده است»!.(3) «وَ نادى أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابَ النَّارِ أَنْ قَدْ وَجَدْنا ما وَعَدَنا رَبُّنا حَقًّا فَهَلْ وَجَدْتُمْ ما وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا قالُوا نَعَمْ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ أَنْ لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِين»؛ و بهشتيان دوزخيان را صدا مى زنند كه: «آن چه را پروردگارمان به ما وعده داده بود، همه را حق يافتيم آيا شما هم آن چه را پروردگارتان به شما وعده داده بود حق يافتيد؟!.» در اين هنگام، ندا دهنده اى در ميان آن ها ندا مى دهد كه: «لعنت خدا بر ستمگران باد».(4) و این بخلاف جایی است که زن و مرد بهشتی باشند ولی اختلاف در رتبه داشته باشند. قرآن کریم می فرماید: در روز قيامت به بندگان بهشتى گفته مى شود: «ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ أَنتُمْ وَ أَزْوَجُكُمْ تُحْبَرُون»؛ شما و همسرانتان در نهايت شادمانى وارد بهشت شويد.(5) در روايت آمده است كه اگر درجه و مقام مرد بهشتى از زن دنيايىاش، بالاتر باشد، اختيار با مرد است كه آن زن را براى همسرى برگزيند و اگر درجه و مقام زن بهشتى از شوهر دنيايىاش بالاتر باشد، اختيار با زن است. هم چنين در روايت آمده كه ام سلمه از پيامبراكرم (صلی الله علیه و آله) پرسيد: زن بهشتى كه در دنيا دو تا شوهر داشته (شوهر اولش مرده و با ديگرى ازدواج كرده) و هر دو شوهرش هم بهشتى باشند، با كدام يک از شوهرانش خواهد بود؟ پيامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: هر كدام را كه اخلاقش نيكوتر و براى همسر و فرزندانش (در دنيا) بهتر بوده، اختيار مى كند.(6) البته قرآن کریم دربارۀ وسعت نعمت بهشت می فرماید: «فِيها ما تَشتَهِيهِ الأنفُس»؛ در بهشت هر چه انسان بخواهد هست؛ لذا هر چه که بهشتی تمنا کند برای او ایجاد می شود(7) و محدودیتی در این جهت نیست. منتهی این را هم باد بدانیم که بهشتیان جز کمالات را تمنا نمی کنند و هر آن چه جهت غیر الهی داشته باشد راهی به بهشت و بهشتیان نخواهد داشت.
__________
(1) بقره/ 217.
(2) حدید/ 12 تا 15.
(3) الاعراف/ 50.
(4) الاعراف/ 44.
(5) زخرف/ 70.
(6) عبد على عروسى حويزى، تفسير نور الثقلين، ج 2، ص 499؛ بحارالأنوار، ج 8، ص 105 و 119.
(7) زخرف/ 71.
