صلوة، نماز امروزی
چگونه ثابت می شود که منظور قرآن از واژه "صلوه" همین نماز امروزی است؟
واژه «صلاه» در اصل به معني دعا بود، در قرآن نيز موردي وجود دارد كه «صلاه» در معني اوليه لغويش استعمال شده است؛ «خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيم»؛ از اموال آن ها صدقه اى (بعنوان زكات) بگير، تا بوسيله آن، آن ها را پاك سازى و پرورش دهى! و (به هنگام گرفتن زكات،) به آن ها دعا كن؛ كه دعاى تو، مايه آرامش آن هاست؛ و خداوند شنوا و داناست.(1) كلمه "صل" از "صلاة" و به معناى دعا است، و از سياق استفاده مى شود كه مقصود از اين دعا، دعاى خير به جان و مال ايشان است، هم چنان كه از سنت چنين به يادگار رسيده كه آن جناب در برابر كسى كه زكات مى داده چنين دعا مى كرده كه: خدا به مالت خير و بركت مرحمت فرمايد.(2) «صلاه» بعدا از معنی لغوی به معنی اصطلاحی در شرع تبديل شد كه به اعمال خاصي كه با تكبير شده و به سلام نماز خاتمه می يابد اطلاق می شود.(3) موارد بسياري از كاربرد واژه «صلاه» به معني شرعی آن در قرآن وجود دارد مانند؛ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ»؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد! هنگامى كه براى نماز روز جمعه اذان گفته شود، به سوى ذكر خدا بشتابيد و خريد و فروش را رها كنيد كه اين براى شما بهتر است اگر مى دانستيد.(4) «وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعين»؛ و نماز را بپا داريد، و زكات را بپردازيد، و همراه ركوع كنندگان ركوع كنيد.(5) بسيار روشن و واضح است كه صلاه در اين موارد به معني نماز اصلاحی به كار رفته است، زيرا در روز جمعه نماز جمعه برپا می شود و براي اقامه آن اعلام صورت می گيرد و ركوع يكی از اركان صلاه به معنی نماز است.
___________________
(1) توبه/ 103.
(2) ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 512.
(3) البحر المحيط فى التفسير، ج 1، ص 65.
(4) جمعه/ 9.
(5) بقره/ 43.
