آيا شيطان ازدواج کرده است ؟

آيا شيطان ازدواج کرده است ؟
شيطان (ابليس) از جنيان است و جنيان مانند انسان ازدواج و زاد و ولد دارند. در آيات قرآن، در وصف حوريان بهشتي آمده است: "لم يطمثهن انس قبلهم ولاجان؛ حوريان بهشتي را كه قبلاً نه آدمي و نه جن دست زده است".(1( اين آيه دلالت دارد جن هم آميزش دارد و تكثير نوع آن به وسيله مقاربت نر و ماده صورت مي‏گيرد. در آيه اي ديگر براي شيطان فرزند و ذريه عنوان شده است: ".. أفتخذونه و ذريته أولياء مِن دوني؛ آيا او (ابليس) و فرزندانش را به جاي من (خدا) دوستان خود انتخاب مي‏كنيد، در حالي كه دشمن شماهستند؟!".(2( امكان دارد مقصود از ذريه و فرزندان شيطان، پيروان و ياران او و كساني كه از وي پيروي مي‏كنند باشد. مردي به "شعبي" كه از علماي مشهور زمانش بود گفت: سؤالي دارم كه مي‏خواهم برايم حل كنيد، گفت: چه مي‏گويي؟ گفت: شيطان زن دارد؟ شعبي يادش افتاد كه آيه "هو و ذريته" كه براي شيطان اولاد اثبات مي‏كند، گفت: بچه دارد و چه بسا ازدواج كرده و زن هم داشته باشد. گفت: اسم زنش چيست؟ جواب داد: در مجلس عقدش نبودم كه اسم زنش را بدانم. تو مواظب باش از راهي كه شيطان مي‏خواهد بر تو تسلّط پيدا كند، آن راه را ببندي.(3( پرسش: یعنی شیطان از اول از جنس جنیان بوده؟؟؟ پاسخ: در قرآن کریم به این مطلب که شیطان(ابلیس) از جنس جنیان بوده است،تصریح شده است: «وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّيتَهُ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِي وَهُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ بِئْسَ لِلظَّالِمِينَ بَدَلًا(4) به ياد آريد زماني را که به فرشتگان گفتيم: «براي آدم سجده کنيد!» آنها همگي سجده کردند جز ابليس -که از جن بود- و از فرمان پروردگارش بيرون شد آيا (با اين حال،) او و فرزندانش را به جاي من اولياي خود انتخاب مي‌کنيد، در حالي که آنها دشمن شما هستند؟! (فرمانبرداري از شيطان و فرزندانش به جاي اطاعت خدا،) چه جايگزيني بدي است براي ستمکاران!». او از فرشتگان نبود ولى به خاطر بندگى و اطاعت و قرب به پروردگار در صف فرشتگان جاى گرفت ، و حتى شايد معلم آنان بود، اما به خاطر يکساعت کبر و غرور آنچنان سقوط کرد که همه سرمايه معنويت خود را از دست ، داد و راندهترين و منفورترين موجود در درگاه خدا شد. از امام صادق (ع) در مورد ابليس سؤال شد كه آيا از فرشتگان بود؟ حضرت فرمود: «ابليس از جن بود, ولي همراه فرشتگان بود, آن چنان كه آن ها فكر مي كردند از جنس آنان است , ولي خدامي دانست از آن ها نيست»(5( پرسش: با توجه به اینکه آیه50سوره کهف می گوید همه فرشتگان سجده کردند جز ابلیس، کلمه همه شامل ابلیس هم می شود پس آیا نمی توان نتیجه گرفت که ابلیس هم فرشته بوده است ؟ پاسخ: درست است اين استثناء ممکن است اين توهم را به وجود آورد که ابليس از جنس فرشتگان بود، در حالى که فرشتگان معصومند، پس چگونه او راه طغيان و کفر را پوئيد؟! لذا برای اینکه بیان کند که اینگونه نبوده است،بلا فاصله اضافه مى کند او از جن بود، و سپس از فرمان پروردگارش خارج شد (کان من الجن ففسق عن امر ربه ( پرسش: اگر ابلیس فرشته نبود فرمان سجده شامل حال او نمیشد چون خداوند به فرشته ها دستور سجده داده بود پس او می تونست اعتراض کند که حکم شامل حال او نبوده و او بی جهت موردغضب خدا گرفته است . پاسخ: طبق تصریح قرآن کریم و روایات، شیطان از جنس اجنه است نه ملائکه.در مورد دلیل شما بر اینکه شیطان هم ازملائکه می باشد باید عرض کنم: بعضی از دانشمندان از آیه 12 سوره اعراف «قال ما منعک الا تسجد اذ امرتک قال انا خیر منه خلقتنی من نار و خلقته من طین:خداوند فرمود: چون تو را به سجده امر کردم چه چیزی تو را بازداشت از اینکه سجده کنی؟ گفت: من از او بهترم مرا از آتش آفریدی و او را از گِل آفریدی». استنباط کرده اند که: خداوند به شیطان یک دستور جداگانه ای برای سجده داده است اگر چه آن را به تفصیل بیان نکرده اند چون در این آیه به شیطان یادآوری می شود که چرا وقتی تو را فرمان دادم و امر به سجده کردم نپذیرفتی؟ (امرتک) معلوم می شود شیطان را نیز جداگانه امر فرموده است ولی قرآن در مقام حکایت، امر به ملائکه و شیطان را یکجا آورده است، و اگر یک دستور جداگانه به ابلیس داده نمی شد ابلیس در جواب می توانست بگوید بار خدایا تو به من امر نکردی بلکه امر تو خطاب به ملائکه بود و خودت می دانی که من از ملائکه نیستم بلکه از اجنه می باشم ولی شیطان این استدلال را نکرد و آنچیزی را گفت که در آیه 12 سوره اعراف آمده است و این تاییدی است که خداوند جدای ازفرشتگان شیطان را هم مامور به سجده کرده است.(6)

پي نوشت‏ها:

1. الرّحمن (55) آيه 56.

2. كهف (18) آيه 50.

3. عليرضا رجالي تهراني، جن و شيطان، ص 57.

4. الکهف،آیه 50.

5. تفسير نمونه ، ج 12 ص 467.

6.اندیشه جاوید، آیت الله سبحانی، ج 2، مسئله 128

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید