چگونگی شهادت عضو اهدایی، در قیامت

آیا اهداء عضو در دنیا، با شهادت دادن اعضاء در قیامت منافات دارد؟

مقدمه اول؛ حقيقت انسان به روح و نفس اوست. به عبارتي آنچه پس از مرگ باقي مي ماند روح اوست و اين روح نيز حامل تمام اعمال انسان در دنياست و از طرفي لذت و درد را در همين دنيا و البته در آخرت نيز همين روح متحمل مي شود و بدن، تنها واسطه ای براي چشيدن لذات و آلام است. مقدمه دوم؛ بحث اهداء عضو قرابت خاصي با شبهه آكل و ماكول(1) دارد، چرا كه بالاخره قسمتي از عضو يك انسان در بدن انسان ديگري قرار مي گيرد كه گاهي اين قسمت با پيوند است(اهداء عضو) و گاهي با خوردن مستقيم يا غير مستقيم(آکل و ماکول). متكلمان و فلاسفه در مورد شبهه آكل و ماكول دو پاسخ متفاوت داده اند. متکلمان قائل به وجود ذراتي بنيادين در بدن انسان هستند كه بعدا در قيامت خداوند متعال از همين ذرات، بدن شخص را تشكيل داده و دوباره زنده مي كند(2) فلاسفه نیز با توجه به مقدمه اول كه حقيقت انسان به روح اوست و در هر بدني(برزخي يا اخروي) كه قرار گيرد، هويت اصلي متعلق به روح است و بدن تنها وسيله انجام امور نفس است، خداوند بدن جديدي خلق كرده كه البته بدن مخلوق شبيه همان بدن دنيوي خواهد بود و روح به همين بدن تعلق مي گيرد(3). لذا با توجه به مقدمات مذكور و اينكه سلولهاي بدن پس از مدتي تغيير مي كنند، پيوند عضو، خللي به شهادت اعضا وارد نمي كند. چرا كه حتي در زمان حيات انسان هم اگر شخصي مثلا بيست سال پيش دست ديگري را قطع كرده باشد، و لو اينكه سلولهاي دست مجرم كاملا تغيير كرده اما به قصاص مي توان دست او را قطع كرد. بنابراين شهادت عضو در آخرت، متوقف بر عينيت آن عضو در دنيا و آخرت نيست، بلكه اين وحدت متعلق به روح و نفس آدمي است كه مجوز چنين شهادتي است چه در دنيا و چه در آخرت. علاوه بر اينكه حتي بر فرض عينيت عضو، مي توان گفت تا زماني كه در بدن نفر اول است به اعمال او شهادت دهد و از زماني كه به بدن نفر دوم منتقل مي شود، شاهد و گواه اعمال او باشد و شهادت دادن عضو مستلزم اين نيست كه حتما به بدن او وصل باشد. به عبارتي اعضا وسيله تحقق خواسته هاي روح انسان اند و مجري اصلي روح آدمي است و اين روح مي تواند شواهد داخلي و يا خارجي داشته باشد.(هر چند اين بحث صرفا از باب جدل است و پاسخ صحيح همان هويت اصلي بودن روح يا اجزاي اصلي بدن است)

پی نوشت ها:

1. تقریر شبهه چنین است: اگر انسانی معین غذای انسان دیگر شود، اجزای مأکول(خورده شده) در روز معاد، در بدن آکل (خورنده) باز می‎گردد یا در بدن مأکول؟ به هر صورت که فرض شود، بدن یکی از آن دو به صورت کامل در روز رستاخیز محشور نخواهد شد.علاوه بر اینکه اگر فرض شود آکل کافر است و مأکول مومن، شبهه قوی‎تر می‎شود و اشکال بیشتر می‎گردد؛ زیرا لازمه این فرض این است که یا مومن عذاب شود و یا کافر گنهکار، در نعمت باشد.

2. طوسى، نصير الدين، (1405)،‏ تلخيص المحصل المعروف بنقد المحصل‏، دوم، بیروت، دار الاضواء، صص۳۹۴-۳۹۵.

3. صدر المتالهین، محمد بن ابراهیم، (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، سوم، بیروت، دار احیاء التراث، ج 9، ص 190.

http://http://www.askquran.ir/showthread.php?t=58493&p=888559&viewfull=1#post88