ولیّ، خدا یا غیر خدا؟!
چرا در آیه ای (شوری، 9) خداوند فقط خود را ولی عالم می داند و می فرماید فقط خدا ولی شماست؛ اما در جای دیگر (مائده، 55و56) رسول و دیگر مؤمنان را ولی محسوب می فرماید؟ آیا رسول و دیگر مومنان غیر خدا نیستند؟ علت چنین تناقض چیست؟
تناقضی نیست، زیرا ولایت پیامبر و اولی الامر، در طول ولایت خدا است، نه در عرض آن. یعنی ولایت پیامبر و اولی الامر، در مرحله نازل و پایین تر از ولایت خدا، و برگشت به ولایت خدا دارد و در یک راستا است، و چیزی غیر از آن نیست. پیامبر و اولی الامر، مردم را به همان ولایت خداوند راهنمایی و دعوت می کنند، نه به ولایت خود و نافرمانی از خداوند. در ثانی مشروعیت و مقبولیت ولایت پیامبر و اولی الامر به خاطر اجازه و دستور خود خداوند است، و اگر منافاتی با ولایت خدا داشت، خداوند آن را مشروع و مقبول نمی دانست. ولایتی که در مقابل ولایت خدا است و منافات و ضدیت با آن دارد ولایتی است که بر محوریت الله نیست، بلکه محوریت الله در آن نفی می شود، مانند ولایت شیطان و طاغوت که هیچ مشروعیت و اجازه ای از طرف خداوند به آن داده نشده، و آن ها نیز مردم را به خود دعوت می کنند نه به خداوند، لذا مقابل ولایت الله است و غیر خدایی است و با تعابیری مانند «مِنْ دُونِ اللَّه» و یا «غَيْرَ اللَّهِ» در قرآن آمده است: «مَنْ يَتَّخِذِ الشَّيْطانَ وَلِيًّا مِنْ دُونِ اللَّه»(1) «قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا»(2) بنا بر این؛ ولایت پیامبر و اولی الامر، در راستای ولایت خداوند است و آن ها انسان ها را به چیزی غیر از ولایت خداوند دعوت و راهنمایی نمی کنند، پس هیچ تناقض و مغایرتی بین این دو ولایت نیست.
________
(1) نساء/ 119.
(2) انعام/ 14.
