وجود شر و شرور در محضر اراده حق

در مورد وجود شر و موجود شرور در محضر اراده حق توضیح دهید.
خداوند سرمنشأ همه موجودات، تمام موجودات بهره وجودی خود را از او گرفتند، تمام بدیهای عالم نیز از خرمن وجود خداوند موجودند، و اگر در موردی شرّی می بینیم آن شر نسبی است، یعنی نسبت به موجودات دیگر معنای شر پیدا می کند، برای توضیح بیشتر خود شیطان را مثال می زنیم. واضح ترین شر در عالم شیطان لعین رجیم است، او مظهر همه بدیها و زشتیها و مصداق کامل شرور است، قطعا شیطان فلسفه وجودی داشته و بود و نبود آن مساوی نیست، که اگر بود آفریده نمی شد، و خداوند او را مأمور گمراهی مردم و شراکت در مال و جانشان نمی ساخت! توضیح بیشتر : شيطان از نظر قرآن مصداق: «الّذى احسن كلّ شى‏ء خلقه» او همان كسى است كه هر چه را آفريد نيكو آفريد (1) و همچنين مصداق: «ربّنا الّذى اعطى كلّ شى‏ء خلقه ثمّ هدى» پروردگار ما همان كسى است كه به هر موجودى، آنچه را لازمه آفرينش او بوده داده سپس هدايت كرده است‏.(2) وجود شيطان و شيطنت و اضلال او خود مبنى بر حكمت و مصلحتى است، و به موجب همان حكمت و مصلحت، شيطان شرّ نسبى است نه شرّ حقيقى و واقعى و مطلق. از همه شگفت‏تر اين است كه بر حسب منطق قرآن، خدا خودش به شيطان، پست «اضلال» و «گمراه سازى» را اعطاء فرموده است. در اين‏ باره قرآن كريم مى‏فرمايد: «و استفزز من استطعت منهم بصوتك و اجلب عليهم بخيلك و رجلك و شاركهم فى الاموال و الاولاد و عدهم و ما يعدهم الشيطان الّا غرورا» (3) در اينجا، خدا شيطان را مخاطب ساخته به وى فرمان مى‏دهد كه: «هر كه را از فرزندان آدم مى‏توانى بلغزان، با سواره نظام و پياده نظامت بر آنان بتاز، در ثروت و فرزند شريكشان شو و نويدشان ده؛ شيطان جز دروغ و فريب نويدشان نمى‏دهد». گوئى شيطان آمادگى خود را براى تحويل گرفتن پست اضلال، اعلام مى‏دارد آنجا كه مى‏گويد: «فبما اغويتنى لاقعدنّ لهم صراطك المستقيم ثمّ لآتينّهم من بين ايديهم و من خلفهم و عن ايمانهم و عن شمائلهم و لا تجد اكثرهم شاكرين» به اين سبب كه مرا گمراه ساختى، بر سر راه ايشان خواهم نشست، آنگاه از پيش‏رو و از پشت سرشان، و از راست و از چپشان خواهم آمد و بيشتر آنان را سپاسگزار نخواهى يافت.(4) البته معنى و مفهوم اضلال و قلمروى شيطان در اینجا يعنى هيچگونه اجبار و الزامى نسبت به بشر دركار نيست، هر چه هست «وسوسه» است و «دعوت» است و «تزيين» است و «تسويل».(5) وجود شیطان در نظام عالم بایسته است، باید کششهای بد باشد تا هنر کسانی که به سمت خوبی می روند مشخص شود ، موجودات شرور جزء تکامل کننده این عالم می باشند، و هر جزئی از این عالم بدون بهرمندی از وجود و علم و حکمت و قدرت خداوند محقق نخواهد شد.

ــــــــــــــ

(1) سجده/7 .

(2) طه/50 .

(3) اسراء/64 .

(4) اعراف/17 .

(5) ر.ک،مجموعه‏ آثار استاد شهيد مطهرى، ج‏1، ص،97-98 .

لینک بحث اصلی :http://http://www.askquran.ir/thread27097.html#post530026