همه وارد جهنم؟

با توجه به آیه71 سوره مریم که می فرماید: «همه انسانها وارد جهنم می شوند»، چرا باید مؤمنین هم وارد آتش شوند؟ مگر جهنم جایگاه گناهکاران نیست؟ در مورد ورود همه انسان ها به جهنم، باید توجه داشت که اين ورود به معنای عذاب شدن همه انسانها نيست؛ چرا كه در ادامه همين آيه خداوند می فرمايد: «ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ نَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيها جِثِيًّا»؛ سپس آنها را كه تقوى پيشه كردند از آن نجات مى‏ دهيم، و ظالمان و ستمگران را در حالى كه از ضعف و ذلت به زانو در آمده ‏اند در آن رها مى‏ كنيم. بنابراين همه انسانها وارد جهنم می شوند اما آتش جهنم تاثيری در مؤمن نخواهد داشت بلكه تنها كافران و گنهكاران را در بر خواهد گرفت. رواياتی كه در ذيل اين آيه وارد شده نيز مؤيد همين مطلب است: جابر بن عبد اللَّه انصارى به نقل از رسول خدا (صلی الله عليه و آله): "الورود الدخول، لا يبقى برّ و لا فاجر لا يدخلها، فيكون على المؤمنين بردا و سلاما كما كانت على ابراهيم، حتى ان للنار ضجيجا من بردها، ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ نَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيها جِثِيًّا"؛ ورود در اينجا به معنى دخول است هيچ نيكوكار و بدكارى نيست مگر اينكه داخل جهنم مى‏ شود، آتش در برابر مؤمنان سرد و سالم خواهد بود، همانگونه كه بر ابراهيم بود، تا آنجا كه آتش از شدت سردى فرياد مى‏ كشد، سپس خداوند پرهيزگاران را رهايى مى‏ بخشد و ظالمان را در آن ذليلانه رها مى‏ كند.(1) حضرت(صلی الله عليه و آله) در جای ديگر نيز می فرمايند: "تقول النار للمؤمن يوم القيامه جز، يا مؤمن! فقد اطفا نورك لهبى"؛ آتش به فرد با ايمان روز قيامت مى‏ گويد زودتر از من بگذر كه نورت، شعله مرا خاموش كرد!(2)و(3) بحث دخول در جهنم با پل صراط و رواياتی كه در اين رابطه وارد شده نيز همخوانی دارد. اما درباره فلسفه ورود همه انسانها (حتی پاکان) در جهنم‏ باید گفت: در حقيقت مشاهده دوزخ و عذاب هاى آن، مقدمه‏ اى خواهد بود كه مؤمنان از نعمت هاى خداداد بهشت حداكثر لذت را ببرند، چرا كه "قدر عافيت را كسى داند كه به مصيبتى گرفتار آيد" (و بالاضداد تعرف الاشياء) در اينجا مؤمنان گرفتار مصيبت نمى‏ شوند، بلكه تنها صحنه مصيبت را مشاهده مى‏ كنند، چرا كه آتش بر آنها سرد و سالم مى‏ شود و نور آنها شعله آتش را تحت الشعاع قرار مى‏ دهد. بعلاوه آنها چنان سريع و قاطع از آتش مى‏ گذرند كه كمترين اثرى در آنها نمى‏ تواند داشته باشد، همان گونه كه در حديثى از پيامبر (صلی الله عليه و آله) نقل شده است كه فرمود: "يرد الناس النار ثم يصدرون باعمالهم فاولهم كلمع البرق، ثم كمر الريح، ثم كحضر الفرس، ثم كالراكب، ثم كشد الرجل، ثم كمشيه"؛ مردم همگى وارد آتش (دوزخ) مى‏ شوند سپس بر حسب اعمالشان از آن بيرون مى‏ آيند، بعضى همچون برق، سپس كمتر از آن همچون گذشتن تندباد، بعضى همچون دويدن شديد اسب، بعضى همچون سوار معمولى، بعضى همچون پياده‏ اى كه تند مى‏ رود، و بعضى همچون كسى كه معمولى راه مى‏ رود. و از اين گذشته دوزخيان نيز از مشاهده اين صحنه كه بهشتيان با چنان سرعتى مى‏ گذرند و آنها مى‏ مانند، مجازات بيشترى مى‏ بينند.(4)و(5) بنابراين، بين جايگاه بودن جهنم برای برخی (گناهكاران) و محل عبور بودن آن برای برخی ديگر(مؤمنان) فرق روشنی وجود دارد.

___________

(1) فیض کاشانی، نوادر الاخبار، ص367.

(2) مجلسی، بحار الانوار، ج8، ص249.

(3) تفسير نمونه، ج‏13، ص120.

(4) مجلسی، بحار الانوار، ج8، ص249.

(5) تفسير نمونه، ج‏13، ص121.

http://www.askquran.ir/showthread.php?t=58097&p=862132&viewfull=1#post862132