هدف شیعیان از بیان فضائل ائمه

شيعيان با بيان فضايل براي امامان خود چه هدفي دارند؟
ذكر بيان فضائل ائمه تنها مربوط به شيعيان نيست بلكه خداوند و پيامبر(صلي الله عليه و آله) نيز به فضائل ايشان اشاره كرده اند. دلايلي كه براي ذكر فضائل اهل بيت مي توان به آن ها اشاره كرد را مي توان چنين نام برد: (1)-اقتدا به قرآن خداوند در قرآن مي فرمايد: إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكمُ‏ْ تَطْهِيرًا)1( خداوند فقط میخواهد پلیدی وگناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملا شمارا پاک سازد. شیعیان معتقدند که این آیه درباره اصحاب کساء و درباره ٔ پنج تن: حضرت رسول اكرم(صلي الله عليه و آله)، علی،فاطمه ،حسن و حسین(عليهم السلام) است. وقتي خداوند در قرآن به بيان فضيلت و عصمت اهل بيت(عليهم السلام) پرداخته است اين خود دليل بر اين است تا شيعيان نيز به ذكر فضائل معصومين(عليهم السلام) بپردازند. (2)-اقتدا به پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله( احاديث بسياري از پيامبر(صلي الله عليه و آله) در مدح و فضائل اهل بيت (عليهم السلام) وارد شده است كه اين احاديث را تنها شيعيان روايت نكرده اند بلكه اهل سنت نيز در كتب خود به بيان اين روايات پرداخته اند در مناقب خوارزمى در شأن حضرت اميرالمؤمنين ـ عليه السّلام ـ در روايتى از رسول اكرم ـ صلّى اللّه عليه وآله وسلّم ـ آمده است: «لَوْلا ما وَقَعَ لِلْمَسِيحِ ـ عليهالسّلام ـ ، لَقُلْتُ فِيكَ يا عَلِىُّ كَلاما ما مَرَرْتَ بِأَحَدٍ إِلاّ وَ سَجَدَ لَكَ.» «لَوْلا أَنْ تَقُولَ فيكَ طَوائِفُ مِنْ أُمَّتى ما قالَتِ النَّصارى فى عيسَى بْنِ مَرْيَمَ، لَقُلْتُ فيكَ قَوْلاً لاتَمُرُّ بِمَلاَءٍ مِنَ النّاسِ إِلاّ أَخَذُوا التُّرابَ مِنْ تَحْتِ قَدَمَيْكَ يَلْتَمِسوُنَ بِذلِكَ الْبَرَكَةَ.»؛(اگر بيم آن رانداشتم كه گروه هايى از امّت من درباره ى تو، آن چه را كه مسيحيان درباره ى عيسى بن مريم گفتند، بگويند، سخنى درباره ى تو مى گفتم كه به گروهى از مردم نگذرى، مگر اين كه خاك زير قدم هاى تو را به عنوان تبرّك بردارند.)(2) حدیث سفینه، حدیثی است از پیامبر(عليهم السلام) درباره اهل بیت ـ علیهم السلام ـ پیامبر در این حدث، اهل بیت خود را به كشتی نوح ـ علیه السلام ـ تشبیه كرده و فرموده است:«اِنَّ مَثل اَهْلِِ بَیْتِی كَسَفِینَهِِ نُوحَ منْ رَكِبَها نَجِی، وَ مَنْ تَخَلّفَ عَنْهَا غَرِقَ».(3) مثل اهل بيت من مانند كشتي نوح است ،هركس بر آن سوار شود نجات پيدا مي كند و هركس از آن تخلف كند غرق خواهد شد. (3)-اقتدا به ائمه(عليهم السلام( ائمه براي شيعيان امام و حجت الهي هستند و شيعيان به تبع آن ها كه به فضائل ائمه پرداخته اند سخنان آن ها را تبعيت كرده و آن را بيان مي كنند.در احاديث بسياري كه از خود ائمه روايت شده فضائل اهل بيت بيان شده است. )4)-الگو قرار دادن معصومين(عليهم السلام) انسان ها در زندگي براي هدايت نيازمند الگو و اسوه هستند و در نزد شيعيان 14 معصوم (عليهم السلام)بهترين الگو براي رشد و تعالي انسان هستند و يكي از دلايل بيان مناقب و فضائل اهل بيت(عليهم السلام)اقتدا به آن ها در زندگي است به گونه اي كه با به كار بستن آن ها مي توان در زندگي به درجات بالايي رسيد و افراد دیگر می‏توانند به اندازه سعه وجودی خویش خود را به این فضایل متصف کنند. )5)-آشنايي با رهبران ديني يكي ديگر از اين علل ، آشنايي با ويژگي هاي رهبران ديني است تا مردم با جايگاه بلند انبياء و رهبران ديني آشنا شوند.به عنوان مثال در مورد عصمت انبياء و ائمه (عليهم السلام) ، اظهار اين فضائل در پذيرش سخنان ايشان تاثير به سزايي دارد. امام رضا(عليه السلام) می‏ فرمایند:ذکر فضایل اهل بیت(عليهم السلام) باعث آشنایی بیش‏تر مردم با اهل بیت(عليهم السلام) و در نهایت، پیروی آن‏ها از ایشان می‏شود.فرمایش امام چنین است:«اگر مردم خوبی‏های حرف‏ها و تعالیم ما را بشناسند، از ما پیروی می‏کنند.(4) )6)-اثبات حقانيت علت ديگري كه مي توان ذكر كرد اين است كه گاه اظهار برخي از ويژگي ها براي اثبات حقانيت شخص است و از اين نمونه مي توان به فضائل اميرالمومنين (عليه السلام) اشاره كرد كه هدف شيعيان از بيان آن ها ،اثبات جايگاه و منزلت حضرت نزد مردم است. (7)-بركات ذاتي و تكويني و اجر عظيم فائده و اثر دیگری که ذکر فضائل اهل بیت علیهم السلام دارد و مطلب بسیار مهمی است این است که ذکر اهل بیت علیهم السلام خودش موضوعیّت دارد ؛ به این معنا که این ذکر آثار و برکات تکوینی و ذاتی دارد در حدیث کساء از حضرت محمّد صلّی الله علیه و آله و سلّم نقل شده که فرمود : « ... ما ذکر خبرنا هذا فی محفل من محافل اهل الارض و فیه جمع من شیعتنا و محبینا الا و نزلت علیهم الرحمة و حفّت بهم الملائکة و استغفرت لهم الی ان یتفرقوا » این ماجرای حدیث کساء وقتی در محفلی از محافل زمين که در آن محفل جمعی از شیعیان و دوستداران ما هستند ، ذکر می شود رحمت بر آنها نازل می شود و ملائکه دور و برِ آنها را می گیرند و برای آنها از خدا طلب مغفرت می کنند و این ادامه دارد تا اینکه آن مؤمنین متفرق شوند. و در ادامه حديث آمده:ما ذكر خبرنا هذا في محفل من محافل أهل الأرض و فيه جمع من شيعتنا و محبّينا، و فيهم مهموم إلّا و فرّج اللّه همّه، و لا مغموم إلّا و كشف اللّه غمّه، و لا طالب حاجة إلّا و قضى اللّه حاجته ‏ این ماجرای حدیث کساء وقتی در محفلی از محافل زمين که در آن محفل جمعی از شیعیان و دوستداران ما هستند ، ذکر می شود اگر كسي مهموم باشد خداوند همش را برطرف مي كند و اگر مغموم باشد خداوند و اگر طالب حاجتي باشد خداوند آن را برآورده مي كند.(5) ذکر اهل بیت (علیهم السلام) یک چنین آثار وضعی ای دارد و به همین دلیل است که در بعضی نقاط دنیا حتی بت پرست ها هم در عزاداری امام حسین (علیه السلام) مشارکت می کنند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

(1) احزاب/ 33.

(2)براى اطلاع از منابع اين روايت در مدارك اهل سنّت، ر.ك، مجمع الزّوائد هيثمى، ج 9، ص 131؛ المعجم الكبير طبرانى، ج 1، ص 320؛ شرح نهج البللاغه ابن ابى الحديد، ج 18، ص 282؛ شواهد التنزيل حاكم حسكانى، ج 2، ص 233؛ مناقب خوارزمى، ص 129؛ ينابيع المودّة قندوزى، ج 1، ص 200، 389، 391 و 393. نيز براى اطلاع از منابع بيشتر از مدارك شيعه، ر.ك، خصال، ص 557؛ امالى شيخ صدوق ـ رحمهاللّه ـ ص 156، 9.7؛ روضة الواعظين، ص 112؛ خاتمة المستدرك ميرزاى نورى، ج 4، ص 330؛ كتاب سليم بن قيس، ص 412؛ الغارات، ج 1، ص 62 و 64؛ مناقب امير المؤمنين ـ عليهالسّلام ـ محمّد بن سليمان كوفى، ج 1، ص 249، 459 و 494؛ ج 2، ص 615؛ المسترشد، 634؛ شرح الاخبار قاضى نعمان مغربى، ج 2، ص 411؛ الارشاد، ج 1، ص 117 و 165؛ اختصاص، ص 150،به نقل از سايت مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی بهجت (ره).

(3)بنابر تحقیق مؤلف «عبقات الانوار» میر حامد حسین هرندی، حدیث سفینه، توسط نود نفر از مشاهیر علمای اهل سنت روایت شده است، چنان كه در كتاب «احقاق الحق» از افراد دیگری نیز روایت شده است، ‌امام شرف‎الدین عاملی در كتاب «المراجعات» (مراجعه هشتم) آن را از كتاب المستدرك حاكم نیشابوری (ج سوم، ص 151) نقل كرده است، حافظ سلیمان حنفی نیز در كتاب «ینابیع الموده» (باب چهارم) آن را به طرق مختلف روایت كرده است.

(4)ان الناس لو علموا محاسن کلامنا لا تبعونا، عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج‏1، ص، 307 ، نويسنده، ابن بابويه، محمد بن على‏ ، محقق ، مصحح، لاجوردى، مهدى‏ ، ناشر، نشر جهان‏ ، مكان چاپ، تهران‏ ، سال چاپ، 1378 ق‏ ، نوبت چاپ، اول‏.

(5)عوالم العلوم و المعارف (مستدرك حضرت زهرا تا امام جواد عليهم السلام)، ج‏11-قسم-2-فاطمةس، ص، 934 ، نويسنده، بحرانى اصفهانى، عبد الله بن نور الله‏ ،محقق ، مصحح، موحد ابطحى اصفهانى، محمد باقر ، ناشر، مؤسسة الإمام المهدى عجّل الله تعالى فرجه الشريف‏ ، مكان چاپ، ايران؛ قم‏ ، سال چاپ، 1413 ق‏ ، نوبت چاپ، اول‏. اندیشمند 10 شهریور 91 پست شماره : 2-4

لینک بحث اصلی : http://www.askquran.ir/thread33158.html#post568827