معنای زیارت عاشورا

سوالاتی در خصوص معانی و ترجمه روان برخی فراز های زيارت عاشورا دارم، مانند این که در «اَللّٰهُمَّ خُصَّ اَنْتَ اَوَّلَ ظالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنّى وَابْدَاءْ بِهِ اَوَّلاً ،ثُمَّ الثّانِىَ وَالثّالِثَ وَالرّابِعَ» چرا دوبار لعن به اولین ظالم فرستاده می شود؟ و نیز معنای حمد شاکرین و ثبات قدم چیست؟

در اين فراز از زيارت پر فيض عاشورا، دو مطلب مد نظر است: 1. درخواست اختصاص لعن به اولين ظالم از جانب زائر از خداوند متعال. 2. در خواست آغاز لعن با اولين ظالم يعنی در اين بخش می خواهد که لعن را از او شروع کرده و شامل حال دومین و سومین و چهارمین ظالم قرار دهد. در واقع در بخش اول، در خواست اختصاص لعن زائر به اولين ظالم مد نظر است و در بخش دوم، شروع امر لعن، با اولين ظالم مد نظر است. و ترجمه روانش چنين خواهد بود: بار الها! مخصوص فرما تو اول ظالم را به لعنت از قبل [جانب] من و ابتدا كن به او در اول امر، آنگاه دومی را، آنگاه سومی را، آنگاه چهارمی را.(1) در واقع دو مساله لحاظ شده است، يكي لعن مخصوص، به اولين ظالم و ديگري آغاز نمودن لعن با او. توضيح اين كه گاهی ما لعن می كنيم، لعن ويژه هم مي كنيم اما مثلا يزيد را بخاطر شدت فاجعه ای كه بوجود آورد ـ و هيچ كس چنين ظلم اشكار و فجايعی كه يزيد در قيام كربلا در خصوص حضرت سيد الشهداء (عليه السلام) مرتكب شد، در حق اهل بيت (عليهم السلام) انجام نداد ـ بدليل اين شدت فاجعه در اول و ابتدا يزيد را لعن می نماييم، ولی در اين فراز زيارت عاشورا، از خدا می خواهد در امر لعنت هم اول، اين لعن ويژه زائر را به همان اولين كسی كه ظلم را آغاز كرد قرار دهد نه از كسی كه شدت بيشتری در اين كار بخرج داد (مثلا يزيد) زيرا تا آن اولين ظالم، بنا و اساس ظلم را بنيان نمی گذاشت، يكی مثل يزيد پيدا نمی شد كه اين فجايع را ببار آورد؛ لذا زائر از خدا می خواهد هم لعن ويژه او را به اولين ظالم اختصاص دهد و هم در امر لعن، اساسا از او شروع كند. اين دو بيان بنظر حقير - و الله اعلم - نوعی تاكيد بر تاثير گذاری نقش بانی ظلم و آغازگر ظلم در ظلم های بعدی است كه در راستای ظلم اول شكل گرفت و شدت يافت، لذا در امر لعن هم - هر چند ويژه است - اما زائر می خواهد خدا اول از او شروع كند نه از كسی كه شدت بيشتری بخرج داد، زيرا تا او چنين بنيانی نمي گذاشت و چنين انحرافی ايجاد نمی كرد، ديگران جرات و يا حتی زمينه بروز ظلم های بعدی را پيدا نمی كردند. اين برداشت حقير است، متاسفانه بنده هم در منابع، مطلبی در اين خصوص نيافتم. ـ اما معنای «اَللّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدَ الشّاكِرينَ لَكَ عَلى مُصابِهِمْ» ترجمه: خداوندا! ستايش مخصوص توست، [ آن گونه ستايشی]كه شكر گزاران به درگاه تو بر مصيبت هايشان [بجا می آورند]. در اين فراز، زائر نوع حمد و ستايشی كه بدرگاه خداوند بجا می آورد را مشخص می كند و می گويد: "الهی، مر تو راست ستايش، ستايش شكر گزاران برای تو بر مصيبتش [بر مصيبتهايشان]".(2) در واقع زائر همان گونه كه شكر گزاران، در هنگامی كه مصيبتی به آنان وارد می شود خدا را ستايش می كنند، او نيز همان گونه خدا را در مصيبت شهادت سالار شهيدان حضرت ابا عبدالله الحسين (علیه السلام)، ستايش می نمايد. ـ اما معنای «وَثَبِّتْ لى قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَكَ مَعَ الْحُسَيْنِ و َاَصْحابِ الْحُسَيْن،ِ الَّذينَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلامُ» ترجمه: و ثابت بدار گام راستيم را در نزد خودت با حسين (عليه السلام) و ياران حسين، آنان كه بى دريغ دادند جان خود را در راه حسين (عليه السلام). از آن جا كه امام حسين (عليه السلام) الگوی تام صدق ـ در عقيده و عمل ـ است بايد نهايت تطابق با اين الگوی راستين برای ما حاصل شود كه اين تطابق به عمل به حق و پيروی اعتقادی و عملی از اين الگوهای پاک و معصوم (عليهم السلام) است. زائر از خداوند هم پای عمل نمودن و تلاش صادقانه در تطبيق با اين الگوی راستين (عليه السلام) را هم می خواهد و هم ثبات در اين قدم راستين را مسالت دارد.

_________________

(1) ترجمه برگرفته از كتاب شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور، ص 540.

(2) همان، ص 556. كليد واژه ها: معانی فراز هايی از زيارت عاشورا، حمد الشاكرين، اول ظالم، قدم صدق

http://http://www.askquran.ir/showthread.php?t=42978&p=752826&viewfull=1#post752826