لقب باب الحوائج اختصاصی است؟

image: 

پرسش:
چرا از بین تمام امامان و امام زادگان فقط امام كاظم و حضرت ابوالفضل را باب الحوائج می‌گویند؟

پاسخ:
در پاسخ به این پرسش ابتدا باید توجه داشت که برآورنده حاجت‌ها و قاضی الحاجات خداوند متعال است. پیامبران و ائمه و صلحا و شهدا باب الحوائج‌اند.
این مطلب اختصاص به برخی از اولیای خدا ندارد. تمامی آن بزرگواران و ائمه دارای این مقام هستند، زیرا از یك نظر همه ائمه اطهار و اولیاء الهی و فرزندان صالح آنان، باب الحوائج‌اند و وسیله تقرّب به خداوند و موجب گشایش گره‌های زندگی هستند و اگر امامان معصوم، هر كدام به اسم خاص شهرت پیدا كرده‌اند، به لحاظ مناسبت‌هایی بوده كه آن اسامی مبارك در آن تجلّی نموده و ظهور پیدا كرده است. چنانكه از حكمت دعای توسل این چنین استفاده می‌شود كه هر مشكل و حاجتی را باید به یكی از ائمه علیهم السلام متوسل شد.

همانگونه كه درباره خداوند نیز چنین است كه انسان مریض به اسم شافی و انسان بدهكار به اسم غنی و انسان گناهكار به اسم غفور خداوند توسل جسته و او را به آن یاد می‌كنند؛ به همین جهت در راه توفیق طاعت الهی و تقرّب به خداوند مستحب است به اسم مبارك رسول اكرم(صلی الله علیه واله)، فاطمه زهرا سلام الله علیها و دو فرزند آن، امام حسن و امام حسین(ع)توسل جست(۱) و انسان گرفتار، دردمند و مریض به اسم مبارك امام كاظم(علیه السلام) توسل یابد و...
پس آنچه كه امام كاظم(علیه السلام) به آن شهرت یافته است، از این باب بوده است كه بسیاری كه به گرفتاری و مشكلات مبتلا بوده‌اند و دست بشری قادر به گره گشائی آن‌ها نبوده است، به آن امام متوسل شده و آن حضرت نیز در پیشگاه خداوند از آنان شفاعت كرده و در نزد باری تعالی مقبول واقع شده است و از این جهت رفع مشكل شده و آن حضرت به باب الحوائج شهرت یافته است وگرنه دلیل خاص و یا روایتی به دست نیامده كه لقب باب الحوائج را برای آن حضرت ذكر نموده باشد.

در مورد حضرت اباالفضل(علیه السلام) نیز دلیل خاصی وارد نشده است كه آن حضرت ملقب به باب الحوائج باشد و عباس(علیه اتلسلام) در اثر فداكاری‌هایی كه در راه اسلام داشت به خدا تقرب جسته است و هرگاه كه رو به سوی خدا داشته و برای گرفتاران شیعیان آل محمد(صلی الله علیه واله) و یا غیر از آن، طلب شفاعت كرده در پیشگاه خداوند مقبول واقع شده و از آن پس به باب الحوائج معروف گردیده است.
پس ما دلیل خاصی بر اینكه لقب این دو بزرگوار باب الحوائج باشد بدست نداریم و این لقبی است كه ارادتمندان به ایشان داده‌اند.
پس همه امامان معصوم باب رحمت الهی و واسطۀ فیض میان خداوند و مخلوقات‌اند و به همان دلیل كه می‌توان به امام كاظم(علیه السلام) باب الحوائج گفت برای سائر ائمه(علیه السلام) نیز می‌توان این لقب را بكار برد.(۲)

پی نوشت‌ها:
۱. ملكی تبریزی، آقاجواد، المراقبات فی اعمال السنّة، چاپ تبریز، (قدیم)، ص۳۰.
۲. اشتهاردی، محمد، سوگنامه آل محمد(ص)، انتشارات كتابخانه مرعشی، ص۴۹۷.

موضوع: