قیامت و سرنوشت افراد دیوانه
افراد دیوانه و مجنون در قیامت چه سرنوشتی خواهند داشت؟ افرادی که دیوانه هستند یا در کودکی از دنیا رفته اند و کسانی که فاقد عقل هستند، حساب ندارند؛ ولی در چندین حدیث که از نظر سندی هم صحیح و یا مثل صحیح هستند آمده است که خداوند فرشته ای در قیامت می فرستد، آتشی روشن می کند و به اینها دستور می دهد که خود را در آتش بیندازند. اگر انداختند، آتش تبدیل به گلستان شده و به بهشت می روند. ولی اگر خود را در آتش نینداختند به جهنم خواهند رفت. "عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِيزٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ هَلْ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَنِ الْأَطْفَالِ فَقَالَ قَدْ سُئِلَ فَقَالَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا كَانُوا عَامِلِينَ ثُمَّ قَالَ يَا زُرَارَةُ هَلْ تَدْرِي قَوْلَهُ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا كَانُوا عَامِلِينَ قُلْتُ لَا قَالَ لِلَّهِ فِيهِمُ الْمَشِيئَةُ إِنَّهُ إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ جَمَعَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْأَطْفَالَ وَ الَّذِي مَاتَ مِنَ النَّاسِ فِي الْفَتْرَةِ وَ الشَّيْخَ الْكَبِيرَ الَّذِي أَدْرَكَ النَّبِيَّ ص وَ هُوَ لَا يَعْقِلُ وَ الْأَصَمَّ وَ الْأَبْكَمَ الَّذِي لَا يَعْقِلُ وَ الْمَجْنُونَ وَ الْأَبْلَهَ الَّذِي لَا يَعْقِلُ وَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ يَحْتَجُّ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَيَبْعَثُ اللَّهُ إِلَيْهِمْ مَلَكاً مِنَ الْمَلَائِكَةِ فَيُؤَجِّجُ لَهُمْ نَاراً ثُمَّ يَبْعَثُ اللَّهُ إِلَيْهِمْ مَلَكاً فَيَقُولُ لَهُمْ إِنَّ رَبَّكُمْ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَثِبُوا فِيهَا فَمَنْ دَخَلَهَا كَانَتْ عَلَيْهِ بَرْداً وَ سَلَاماً وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا دَخَلَ النَّارَ." این حدیث طولانی است. و در بخشی از آن که مربوط به سوال ماست، امام باقر (علیه السلام) می فرماید: خواست و مشیت الهی در مورد آنها اجرا خواهد شد. (به این شکل) خداوند در قیامت کودکان، کسی در دوران فترت (فاصله ما بین حضرت عیسی و پیامبر اسلام) از دنیا رفته است، پیرمردی که پیامبر را درک کرده ولی عاقل نبوده، کر و لالی که عاقل نیست و مجنون و ابله که عقل ندارند، اینها هر کدام بر خداوند احتجاج خواهند کرد (برعدم توان خود در اتیان احکام الهی). خداوند هم فرشته ای را به سوی آنها خواهد فرستاد که آتشی روشن خواهد کرد. سپس فرشته دیگری خواهد فرستاد که خواهد گفت: خداوند به شما دستور می دهد که خود را در آتش اندازید. هر کس خود را در آتش اندازد برای او تبدیل به گلستان خواهد شد و داخل بهشت خواهد شد و هر کس تخلف کند اهل جهنم خواهد بود.(1) در حدیث دیگری به علت و سبب این نوع احتجاج و دستور به وارد شدن در آتش هم اشاره کرده است: "عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ رَفَعُوهُ أَنَّهُ سُئِلَ عَنِ الْأَطْفَالِ فَقَالَ إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ جَمَعَهُمُ اللَّهُ وَ أَجَّجَ لَهُمْ نَاراً وَ أَمَرَهُمْ أَنْ يَطْرَحُوا أَنْفُسَهُمْ فِيهَا فَمَنْ كَانَ فِي عِلْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّهُ سَعِيدٌ رَمَى بِنَفْسِهِ فِيهَا وَ كَانَتْ عَلَيْهِ بَرْداً وَ سَلَاماً وَ مَنْ كَانَ فِي عِلْمِهِ أَنَّهُ شَقِيٌّ امْتَنَعَ فَيَأْمُرُ اللَّهُ بِهِمْ إِلَى النَّارِ فَيَقُولُونَ يَا رَبَّنَا تَأْمُرُ بِنَا إِلَى النَّارِ وَ لَمْ تُجْرِ عَلَيْنَا الْقَلَمَ فَيَقُولُ الْجَبَّارُ قَدْ أَمَرْتُكُمْ مُشَافَهَةً فَلَمْ تُطِيعُونِي فَكَيْفَ وَ لَوْ أَرْسَلْتُ رُسُلِي بِالْغَيْبِ إِلَيْكُمْ." بعد از بحث آتش اینها به خداوند متعال عرضه می دارند: خدایا تو ما را دستور به ورود در آتش می دهی، در حالی که تکلیف از ما برداشته شده بود. خداوند متعال می فرماید: من شما را حضوری امر به دخول در آتش کردم، شما داخل نشدید و اطاعت نکردید. اگر برای شما پیامبری می فرستادم (تا بدون اینکه مرا ببینید ایمان بیاورید) چطور می خواستید، اطاعت کنید؟!(2) پس سرنوشت بهشتی یا جهنمی بودن دیوانه ها هم به این شکل مشخص خواهد شد.
___________
(1) الكافي (ط - الإسلامية)، ج3، ص248.
(2) همان.
برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید