قاعده علیت و گزاره های بدیهی

چگونه می توان علیت را پذیرفت ؟ چرا هر معلولی علت دارد ؟
در مورد این سوال که دلیل اینکه هر ممکن الوجودی علت می خواهد چیست ، باید عرض شود که برای پاسخ به این سوال دو پاسخ می توان ارائه داد: اول اینکه قانون علیت بدیهی است و در هر علمی و به طور کلی در هر نظام فکری ای پیش فرض ها و اصول اولیه ای وجود دارد که در همان علم ثابت نمی شود ( یا اصلا امکان اثبات ندارد ) و در فلسفه اسلامی نیز اصل علیت ، اصل امتناع ِ اجتماع و ارتفاع نقیضین و .... جز اصول اساسی و بدیهی تلقی میشوند . فلذا این اصول نیازی به اثبات ندارد زیرا که بدیهی هستند و بدیهیات شاخه ای از معارف بشری را تشکیل میدهد . به طور کلی طلب برهان برای امور بدیهی صحیح نیست زیرا در این فضا اصلا امکان استدلال وجود ندارد . به طور مثال چگونه می توان برای اصل وجود ، برهان اقامه کرد در حالیکه چیزی غیر از وجود ، نداریم که وجود را با آن ثابت کنیم همچنین چیزی روشن تر و بدیهی تر از وجود نیست تا آن را ثابت کند . در مورد علیت نیز می توان گفت که با مراجعه به یافته های خود در می یابیم که هر موجودی که نیازمند است به این معنا که مستوی بین وجود و عدم است و خودش وجود ندارد و برای موجود شدن ، نیازمند به امری خارج از خود است ، برای تحقق پیدا کردن به موجودی خارج از خود به نام علت نیازمند است این امر حقیقتا با مراجعه به خود مشخص می شود و کسی نمی تواند آن را انکار کند هرچند ممکن است کسی بگوید چنین نیست و ما نیز برهانی نداریم تا برای او این امر را ثابت کنیم زیرا این مسئله برهان ناپذیر است . راه دوم (برای ایضاح بیشتر) برای پاسخ به پرسش شما این است که به تحلیل و بررسی بیشتر این گزاره بپردازیم . ممکن الوجود چیست ؟ موجودی است که در اصل وجود خود نیازمند است و به تنهایی نمی تواند موجود باشد بلکه باید موجودی دیگری او را از حالت استواء بیرون بیاورد . حال موجودی که این نیاز را دارد ، الان متحقق و موجود شده است ، حتما نیازش توسط موجود دیگری برطرف شده است . فلذا می توان حکم کرد که هرگاه موجودی نیازمند ( در وجود ) موجود شود ، حتما موجودی دیگر به او وجود بخشیده است . زیرا تا نیازش توسط موجود دیگری برطرف نشود ، نمی تواند موجود باشد .

لينك بحث اصلي :http://http://www.askquran.ir/thread30038-2.html