فرق ملائكه با جن

آیا ملائکه با جن فرق دارند؟
دوست عزیز با بررسي آيات و روايات متعدد، مي‏توان ويژگي‏هاي زير را براي فرشتگان برشمرد: 1. موجودات شريف و ارزشمندي هستند كه واسطه بين خداوند متعال و عالم محسوس به شمار مي‏آيند و در همه حوادث بزرگ و كوچك جهان نقش دارند؛ بر هر امري با توجه به ابعاد و جنبه‏هاي مختلف آن يك يا چند فرشته گمارده شده است، نقش فرشتگان در حوادث و جريان‏ها، اجراي فرمان الاهي و تثبيت آن در جايگاه ويژه‏اش است. قرآن كريم در اين باره مي‏فرمايد: «لا يسبقونه بالقول و هم بامره يعملون؛ آن‏ها در هيچ سخني بر خداوند پيشي نمي‏گيرند و مطيع امر خداوندند.»(1). 2. در فرشتگان سركشي و نافرماني وجود ندارد؛ چون اراده‏اي مستقل از اراده خداوند ندارند تا چيزي خلاف خواست او بخواهند. قرآن در اين مورد مي‏فرمايد:«لا يعصون الله ما امرهم و يفعلون ما يؤمرون؛ فرمان خداوند را مخالفت نمي‏كنند و امر او را اطاعت مي‏كنند.» (2). 3. فرشتگان، با وجود فراواني و كثرت، از نظر مقام و درجه مختلفند. برخي برتر از برخي ديگرند و عده‏اي فرمانده و عده‏اي فرمانبردارند. آن كه فرمانده است به امر الاهي امر مي‏كند و فرمان مي‏دهد و آن كه فرمانبر است نيز به دستور الاهي مطيع و فرمانبردار است و همگي در اين ويژگي كه از خود اراده و اختياري ندارند، مشتركند؛ چنان كه قرآن مي‏فرمايد: «و ما منّا اِلاّ و له مقام معلوم؛ هر كدام از ما فرشتگان داراي رتبه و جايگاه معين و مشخصي است.» (3). 4. چون كارهاي فرشتگان به امر خداوند و اراده او است و خداوند در همه امورش غالب و چيره است - «و الله غالبٌ علي امره؛ خداوند بر كارش مسلط و چيره است(4). - و هيچ چيز در آسمان‏ها و زمين او را عاجز و مغلوب نمي‏سازد، (5). فرشتگان نيز كه فرمانبرداران حق بوده، اراده و خواستي جز اراده و خواست او ندارند و همواره چيره و پيروزند. (6). اما اجنه: در عالم هستي برخي از موجودات غيرمحسوس‏ اند و به حواس طبيعي و عادي قابل درك نيستند. يكي از اين موجودات جن است. جن كه در اصل معنا مفهوم «پوشيدگي» دارد، از چشم انسان پوشيده است. قرآن وجود اين موجود را تصديق كرده و سوره‏اي به نام «جن» نيز در قرآن وجود دارد. در قرآن گاهي از اين موجود به «جان» نيز ياد مي‏شود (7). ماهيت و حقيقت اين موجودات چندان براي ما روشن نيست ولي از پاره‏اي آيات و روايات مي‏توان برخي از مشخصات اين موجود دست يافت، از جمله: 1- از آتش آفريده شده و خلق آن پيش از خلق انسان است (8). 2- جن نيز مانند انسان مكلف و مسؤول است (9). 3- دسته‏اي از آنها مؤمن و گروهي كافر، عده‏اي از آنها نيك‏كردار و برخي از آنها زشت‏كردارند (10). 4- بعضي از آنها مرد و مذكر و پاره‏اي ديگر زن و مؤنث هستند و توليد نسل نيز مي‏كنند (جن، آيه 6). 5- آنها زندگي مي‏كنند و مي‏ميرند (11). (12). 6- داراي شعور و اراده‏اند و مي‏توانند با سرعت حركت كنند. مانند قصه حضرت سليمان و تخت بلقيس - ملكه سبا - (13). 7- مسخّر انسان مي‏گردند. البته در اين رابطه تنها در قرآن به قضيه حضرت سليمان اشاره شده است كه علاوه بر پرندگان، وحوش و انسان‏ها،جن‏ها نيز در اختيار و به فرمان حضرت سليمان بودند (14). 8- در روايات آمده است كه جن مؤمن براي پيامبران و امامان، مسخر مي‏شوند و خدمت مي‏كنند و كساني كه به اذن الهي ولايتي دارند نيزمي‏توانند جنيان كافر را تحت فرمان خويش درآورند، (15). 9- از پاره‏اي آيات قرآني و روايات معلوم مي‏شود كه جنيان به پيامبر خدا(ص) ايمان آورده‏اند (16).

منابع:

1- انبيا(21)، آيه 27.

2- تحريم(66)، آيه 6.

3- صافات(37)، آيه 164.

4- يوسف(12)، آيه 21.

5- فاطر(35)، آيه 44.

6- الميزان، ج‏17، ص‏12، ذيل آيه اول سوره فاطر.

7- الرحمن، آيه 39 و حجر، آيه 27.

8- حجر، آيه 27 - الرحمن، آيه 15.

9- ذاريات، آيه 56.

10- جن، آيات 11 و 14 و 15 - احقاف، آيه31

11- احقاف، آيه 18.

12- الميزان، علامه سيد محمد حسين طباطبايي، مؤسسه مطبوعاتي اسماعيليان، چاپ پنجم1371، ج 20، ص 41.

13- نمل، آيه 39 -38.

14- نمل آيات 17 تا 39 - سبأ، آيه 14 - 12 - انبياء، آيه 82.

15- مصباح يزدي، محمد تقي، معارف قرآن، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، قم، چاپدوم 1378 - ص 312 - 313.

16- جن، آيه 1 - احقاف، آيه 32 - 29.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید