طوفان نوح

یک سری شباهت هایی بین داستان طوفان نوح با اساطیر سومری و بابلی وجود دارد، بطوری که منتقدان کتب آسمانی را بر آن داشته که بگویند روایت طوفان نوح در تورات و قرآن، از این اساطیر الهام گرفته شده است.
دلیل این شباهت بین داستان طوفان نوح در تورات با اساطیر سومری اکدی بابلی چیست و چگونه می توان گفت ادعای منتقدان درست نیست؟

نه تنها شباهت داستان حضرت «نوح» با سنگ نوشته های بابل و سومر مورد نقض بر باور های دینی نیست بلکه نکته ای برای تایید آن نیز می باشد این که سنگ نوشته های هزاران سال پیش این واقعه را تایید کرده اند می تواند مهر تاییدی بر این باور ها باشد.
از آنجا که حادثه طوفان نوح بسیار فراگیر و مطرح بوده است اقوام مختلف بشر آن را ثبت کرده اند.

قدیم‌ ترین نوشته‌ ای که تاکنون درباره ی طوفان نوح به دست آمده، سنگ‌ نوشته‌ هایی‌ است که از «سومریان» و «بابلیان» باستان یافت شده‌ است. این سنگ‌ نوشته‌ ها در سه هزار سال پیش از میلاد مسیح نوشته شده‌ اند، به همین دلیل «سومریان» و «بابلیان» پیشتر از دیگر ملت‌ ها، داستان طوفان را نگاشته‌ اند. طوفان در سنگ‌ نوشته‌ های «سومری»، به نام «زیوگیدو» است. البته معلوم نیست که خود طوفان چند سال قبل از نگارش این سنگ نوشته ها بوده است.(1)

رویدادهای داستان طوفان سومری و بابلی با رویدادهای داستان طوفان نوشته شده در تورات، تا حدودی هماهنگ است؛ زیرا در داستان «سومری» و «بابلی»، آمده‌ است که کشتی طوفان با قیر اندود شد و سازنده ی کشتی، خود قهرمان طوفان است. این توصیف در سفر پیدایش در تورات نیز آمده‌ است. در هر دو سند آمده‌ است که خدایان، شخصی را از روی دادن طوفان آگاه کردند و او با افراد خانواده‌ اش در یک کشتی نشسته و از جانوران، از هر کدام جفتی در آن نهاده و از طوفان رهایی یافتند.

چگونگی داستان طوفان در اسناد بابلی، که جدیدتر از اسناد سومری‌ است، با طوفان سومری اندکی اختلاف ظاهری دارد. نام خدایی که به قهرمان طوفان دستور ساختن کشتی داده در الواح سومری «انکی» ولی در سنگ‌ نوشته‌ های بابلی و آشوری نام او «ایشتار» نوشته شده‌ است.
در میان داستان حماسی «گیل‌ گمیش» که در حدود دو هزار و پانصد سال پیش از میلاد، در الواح سومری نوشته شده، اشاره‌ ای به داستان طوفان سومری و بابلی شده است؛ در آن داستان، یعنی داستان حماسی «گیل گمیش»، میان «گیل‌ گمیش» و «اوتاناپیش‌ تیم» دیداری روی می‌ دهد، «گیل‌ گمیش» چگونگی رخ دادن طوفان بزرگ را از «اوتاناپیش‌ تیم» می‌ شنود. «گیل‌ گمیش» برای دیدار «اوتاناپیش‌ تیم» از جنگل و دریاها گذشته و در جزیره‌ ای در وسط دریا با او دیدار می‌ کند؛ «اوتاناپیش‌ تیم» آن‌ چه در طوفان بر وی گذشته‌ است، برای «گیل‌ گمیش» روایت می‌ کند.
لذا این ادّعای برخی معاندان که قدیمترین سند طوفان نوح، حماسه ی «گیل گمیش» می باشد، گزافه ای بیش نیست؛ و اسناد سومریان، پانصد سال قبل از آن نوشته شده اند؛ که البته آن نیز یقیناً بعد از طوفان نوشته شده است؛ امّا چه اندازه بعد از طوفان، معلوم نیست.(2)

در روایات اسلامی، جریان طوفان جریانی خیلی قدیمی است.(3) طبق نقل های اسلامی، رسول الله(صلی الله علیه و آله) حدود ۶۱۶۰ سال بعد از هبوط آدم(علیه السلام) بوده است. لذا در زمان ما، حدوداً ۷۶۰۰ سال از زمان هبوط آدم(علیه السلام) می گذرد.(4) باز در نقل های اسلامی آمده که طوفان نوح در ۲۲۵۰ سال بعد از هبوط آدم(علیه السلام) بوده است.(5) لذا زمان طوفان حدود ۵۳۵۰ سال قبل از زمان ما بوده است(6)؛ یعنی در حدود ۳۳۰۰ تا ۳۴۰۰ سال قبل از حضرت مسیح(علیه السلام).

لذا این جریان طبق روایات اسلامی، هم قبل از ساخته شدن اهرام مصر بوده، هم قبل از نوشته شدن «گیل گمیش»؛ و حتّی از سنگ نوشته ی سومریان نیز پیشتر بوده است؛ البته فاصله ی کمی در حدود ۳۰۰ یا ۴۰۰ سال با آن داشته است.

شگفتی جریان طوفان نوح در آن است که همه ی ملل بزرگ جهان آن را در فرهنگ خود دارند؛ و این خود نشان از آن دارد که این واقعه امری جهانی بوده و ارض مسکون آن زمان را فراگرفته است. البته توجّه شود که در آن عصر، فقط منطقه ی بین النهرین دارای سکنه بوده است. چون هنوز از خلقت آدم(علیه السلام) زمان چندانی نمی گذشته است؛ و در این مدّت، تعداد انسان ها نمی توانسته در حدّی باشد که به سبب تزاحم بر سر منابع، بخواهند کوچ کنند.

پی نوشت ها:
1- ادوارد شی یرا، الواح بابل ، تهران 1341، ترجمه علی اصغر حکمت، ص 193.
2- آلبرمالهوزول ایزاک، تاریخ ملل شرق یونان، علمی تهران 1363،ج 1، ص 83.
3- صدوق، محمد بن علی، معانی الأخبار، ترجمه محمدى شاهرودى‏، عبد العلى، اسلامیه، تهران، 1377، ج 1، ص 306.
4- مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، تراث بیروت، 1404، ج ‏52، ص107.
5- طبرى، محمد بن جریر، تاریخ طبرى، ترجمه: پاینده، ابو القاسم، اساطیر تهران، 1362، ج 1، ص 131.
6- مقدسى، مطهر بن طاهر، آفرینش و تاریخ، ترجمه: شفیعى کدکنى، محمد رضا، تهران، آگه، 1374ش. ج 1، ص 84.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمایید