شیطان جن یا فرشته

مگه نه اینطور است که فرشتگان اراده ای از خود ندارند و تحت فرمان خدا هستند و حسرت انسان را می خورند که اراده دارند پس فرشته ی بی اراده ای که تنها فرمان خدا را از روی غریزه اجرا میکند چگور در مقابل خدا ایستاده است؟

شيطان از فرشتگان نبود بلكه طبق نص قرآن از جن بود : آیه 50 سوره «كهف» این مشكل را حل كرده، مى گوید: كانَ مِنَ الْجِنّ: «ابلیس از طائفه جنّ بود» آنها موجوداتى هستند از چشم ما پنهان، داراى عقل و شعور و خشم و شهوت. دلايلي كه نشان دهنده اين است كه شيطان نمي تواند از ملائكه باشد(جداي از آيه 50 سوره كهف ) را مي توان چنين نام برد: 1- خداوند، معصیت را به طور عام از ملایکه سلب نموده است. پس ملایکه موجوداتى معصوم هستند و هرگز مرتکب گناه، عناد، تفاخر، استکبار و... نمى ‏شوند. فرشتگان موجوداتى هستند که خداوند در موردشان بهترین توصیف را در قرآن مجید آورده است. آنجا که مى ‏فرماید: “ُ بَلْ عِبادٌ مُکْرَمُون‏، لا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُون‏”[1] بلكه بندگان شايسته هستند كه هرگز در گفتار از خدا پيشي نمي‏گيرند و به فرمان او كار مي‏كنند 2- در برخى آیات قرآن، سخن از آباء و اجداد شیطان به میان آمده و این مطلب مى ‏رساند که توالد و تناسل در مورد شیطان و به طور عام در میان جنیّان راه دارد و حال آنکه ملایکه موجوداتى روحانى هستند که این قبیل مسایل یا حتى خوردن و آشامیدن و... در مورد آنها راه ندارد. خداوند فرموده: “افتتخذونه وذُرتیه اولیاء من دونى وهُمُ لکم عدو”[2] آيا شيطان و فرزندانش را به جای من به دوستی می گيريد ، حال آنکه دشمن شمايند ? 3- خداوند در برخى آیات قرآن فرموده است که ملایکه را رسولانى قرار داده است. رسول یعنى فرستاده‏ ى خدا و کسى که عنوان رسول، برازنده‏ ى وى مى‏ گردد، احتمال هرگونه کفر و خطا و معصیت در او از بین مى ‏رود. پس چگونه ممکن است شیطان با این معصیت بزرگى که مرتکب شد، جزء ملایکه باشد؟!خداوند مى ‏فرماید: “جاعل الملائکة رسلاً”یعنى خداوند ملایکه را رسولانى قرار داد[3]. استثناء «ابلیس» در آیات قرآن از جمع «ملائكه»،[“واذ قلنا للملایکة اسجدوا لآدم فسجدوا الا ابلیس.”و زماني كه گفتيم به ملائكه به آدم سجده كنند پس همه سجده كردند مگر ابليس][4] این تصور را به وجود مى آورد كه «ابلیس» از فرشتگان بوده، و با توجه به عصیان و سركشى او، این اشكال به نظر مى رسد كه: چگونه از فرشته اى این گناهان كبیره ممكن است سر بزند؟! حضرت علی (علیه السلام) در بیان ویژگی های ملائکه می¬ فرماید: «خداوند ملائکه را خلق کرد و آنها را در آسمان¬ها مسکن داد، در آنها سستی نیست، غفلت نیست، معصیت نمي كنند و از همه موجودات به خداوند آگاه¬تر و از همه به او نزدیک¬تر و خداترس تر هستند، اطاعتشان از خدا از همه بیشتر است، نه خواب به دیدگان آنها راه می¬ یابد و نه دچار سهو و نسیان می¬ شوند و بدن¬ هایشان سست نمی¬ شود.»[5] استثنا شدن ابلیس از بین ملایکه نشان دهنده ‏ى هم جنس بودن او با ملایک نیست؛ بلکه نهایتاً مى ‏رساند که ابلیس (به واسطه‏ ى عبادت چند هزار ساله‏ اش) میان ملایک و در صف آنها بوده است؛ ولى بعدها به دلیل استکبار و نافرمانى و عناد در پیشگاه خداوند سبحان، از بهشت رانده مى ‏شود. از امام صادق (علیه السلام) پرسیدند که آیا ابلیس از ملایکه است یا جزء سایر موجودات آسمانى است؟ فرمود: نه از ملایکه است و نه از سایر موجودات آسمانى؛ بلکه او جن است؛ ولى همراه ملایک بوده است. ملایکه نیز گمان مى‏ کردند او از جنس آنهاست، ولى خداوند متعال مى ‏دانست که چنین نیست. این جریان ادامه یافت تا در جریان سجده بر آدم، راز پنهان ابلیس آشکار گشت.[6] دلايلي از قرآن كه مي توان بر اختيار جنيان كه شامل شيطان نيز مي شود چنين است: 1-«و کذلک جعلنا لکل نبي عدواً شياطين الانس و الجن يوحي بعضهم الي بعض زخرف القول غرورا و لو شاء ربک ما فعلوه فذرهم و ما يفترون؛[7] و بدين گونه براي هر پيامبري دشمني از شيطان هاي انس و جن گماشتيم بعضي از آنها به بعضي براي فريب [ يکديگر] سخنان آراسته القا مي کنند و اگر پروردگار تو مي خواست چنين نمي کردند پس آنان را با آنچه به دروغ مي سازند واگذار.» 2-« و يوم يحشرهم جميعاً يا معشر الجن قد استکثرتم من الانس و قال اولياءهم من الانس ربنا استمتع بعضنا ببعض و بلغنا اجلنا الذي اجلت لنا قال النار مثواکم...؛[8] و [يادکن] روزي را که همه آنان را گرد مي آورد [ و مي فرمايد] اي گروه جنيان از آدميان [ پيروان] فراوان يافتيد و هواخواهان آنها از [ نوع] انسان مي گويند پروردگارا برخي از ما از برخي ديگر بهره برداري کرد و به پاياني که براي ما معين کردي رسيديم [ خدا] مي فرمايد جايگاه شما آتش است...» 3-« يا معشر الجن و الانس الم ياتکم رسل منکم يقصون عليکم آياتي و ينذرونکم لقاء يومکم هذا قالوا شهدنا علي انفسنا... و شهدوا علي انفسهم انهم کانوا کافرين[9] اي گروه جن و انس آيا از ميان شما فرستادگاني براي شما نيامدند که آيات مرا بر شما بخوانند و از ديدار اين روزتان به شما هشدار دهند گفتند ما به زيان خود گواهي دهيم [ که آري آمدند] و زندگي دنيا فريبشان داد و بر ضد خود گواهي دادند که آنان کافر بوده اند.» 4-« قال ادخلوا في امم قد خلت من قبلکم من الجن و الانس في النار کلما دخلت امه لعنت اختها حتي اذا ادرکوا فيها جميعا قالت اخراهم لإولاهم ربنا هولاء اضلونا فآتهم عذاباً ضعفاً من النار قال لکل ضعف و لکن لا تعلمون* و قالت أولاهم لأخراهم فما کان لکم علينا من فضل فذوقوا العذاب بما کنتم تکسبون؛[10] مي گويد:در ميان امت هايي از جن و انس که پيش از شما بوده اند داخل آتش شويد هر بار که امتي [ در آتش] در آيد هم کيشان خود را لعنت کند تا وقتي که همگي در آن به هم پيوندند [ آنگاه] پيروانشان درباره پيشوايانشان مي گويند پروردگارا اينان ما را گمراه کردند پس دو برابر عذاب آتش به آنان بده [ خدا] مي فرمايد براي هر کدام [ عذاب] دو چندان است ولي شما نمي دانيد. و پيشوايانشان به پيروانشان مي گويند شما را بر ما امتيازي نيست پس به سزاي آنچه به دست مي آورديد عذاب را بچشيد.» 5-« و انه کان رجال من الانس يعوذون برجال من الجن فزادوهم رهقا؛[11] و مرداني از آدميان به مرداني از جن پناه مي بردند و بر سرکشي آنها مي افزودند.»[12] معرفي منابع جهت اطلاعات بيشتر: نشريه موعود( ويژه جن)، شماره 123،124 سايت اسلام كوئيست پرسش: آیا شیطان (ابلیس) از فرشتگان بود یا جن؟ پايگاه حوزه،پرسش : آیا شیطان از جنس ملائکه بود؟

[1] سوره انبیاء ، آيه 26 و27

[2] سوره کهف، 50

[3] سوره فاطر، 1

[4] سوره بقره، 34

[5]بحار الانوار، جلد 59، ص 175، نويسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى‏، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏ ،مكان چاپ: بيروت‏ ،سال چاپ: 1403 ق‏،نوبت چاپ: دوم‏- تفسیر القمی، جلد 2، ص 207، نويسنده: قمى، على بن ابراهيم‏، محقق / مصحح: موسوى جزائرى، طيّب‏ ، ناشر: دار الكتاب‏،مكان چاپ: قم‏،سال چاپ: 1404 ق‏،نوبت چاپ: سوم

[6] طبرسى، مجمع البیان، ج 1، ص 163، چاپ بیروت

[7] سوره انعام، آيه 112

[8] همان، آيه 128

[9] همان، آيه 130

[10] سوره اعراف، آيات 38 و 39

[11] سوره جن، آيه 6

[12]همچنين مي توانيد به اين آياتمراجعه فرماييد :سوره احقاف(46)، آيات 29 و 31 ، سوره انبياء(21)، آيات 81 و 82 ، سوره سبأ(34)، آيات 12 و 13 ، سوره انعام(6)، آيه 128 ، سوره فصلت(41)، آيه 29 ، سوره بقره(2)، آيه 30 ، سوره ص (38)، آيات 37و38 ، سوره جن(72)، آيات 1و16و17 ، سوره اعراف(7)، آيه 38 ، سوره انعام(6)، آيه 130 ، سوره احقاف(46)، آيات 29و 30.

لینک بحث اصلی :http://http://www.askquran.ir/thread32508.html#post562639