خنده کم، گریه زیاد؟
بنا بر آيه 82 سوره توبه آيا بايد كم بخنديم و زياد گريه كنيم؟ منظور از کم خندیدن، همان خوشحالی ناپایدار دنیوی است که به سبب ترک جهاد و تخلف خوشحال بودند و منظور از گریه زیاد، گریه در آخرت و عذاب دوزخ است که حرارتی شدیدتر دارد و اعمال آن ها باعث وارد کردن آنان در جهنم گشته است، لذا با در نظر گرفتن اعمالی که کرده اند و کسب نموده اند لازم است که در دنیا کمتر شادمان و خندان باشند و در آخرت بسیار اندوهناک و گریان شوند. لذا منافقان به گمان این که پیروزى به دست آورده اند و با تخلف از جهاد و دلسرد کردن بعضى از مجاهدان به هدفى رسیده اند، قهقهه سر مى دهند و بسیار مى خندند، همان گونه که همه منافقان در هر عصر و زمان چنینند. ولی قرآن به آن ها اخطار مى کند که «فَلْيَضْحَكُوا قَليلاً وَ لْيَبْكُوا كَثيرا»؛ باید کم بخندند و بسیار بگریند. گریه براى آینده تاریکى که در پیش دارند، گریه به خاطر این که همه پل هاى بازگشت را پشت سر خود ویران ساخته اند، و بالاخره گریه براى این که این همه استعداد و سرمایه عمر را از دست داده و رسوایى و تیره روزى و بدبختى براى خود خریده اند. و در آخر آیه مى فرماید: «جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُون»؛ این جزاى اعمالى است که آن ها انجام مى دادند. با توجه به نکات گفته شده آیه در مقام حال افرادی است که در نافرمانی خدا خوشحال هستند و نسبت به عاقبت کار خود و آخرت هیچ ترس و ناراحتی ندارند و منافاتی با شادی و خنده های سالم انسان ها ندارد و بلکه بر عکس؛ اسلام توصیه به شادی و خنده سالم کرده است.(1)
ــــــــــــــــــــــــ
(1) خلاصه تفسیر المیزان و نمونه ذیل آیه مربوطه.
