تکامل دین

آيا تكامل دين منوط به ظهور امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) است يا با نزول آيه اكمال دين، كامل شده است؟

قبل از اینکه به مساله کامل معرفی شدن اسلام بپردازیم، لازم است به معنا و مفهوم تکامل اسلام بپردازيم و به عبارت دیگر، اسلام با چه چیزی کامل می شود؟ در مورد اكمال دين خداوند می فرماید: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي‏ وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دينا...»؛ آنچه مفسرين و متكلمان از این آیه برداشت کرده اند، لزوم همراهی امام و تصدی او بر جامعه است چرا که برداشت مسائل شرعی، اجتماعی و سیاسی از قرآن و سنت، نیاز به انسانی خبیر و آگاه به آنها دارد. بنابراین نصب امام سبب تکامل دین خواهد بود و این تکامل زمانی ثمر می دهد که مردم این امام را بپذیرند و از او اطاعت کنند. به عبارتی به فعلیت رسیدن این لطف الهی منوط به تبعیت مردم از امام و پذیرش اوست و اگر آنها از وظیفه خود سرپیچی کنند، خود را ازاین لطف محروم کرده اند؛ همانطور که محقق طوسی در این رابطه می فرماید: «وجودُه‏ لطفٌ‏، و تصرفه آخر، و عدمه منّا»؛ وجود امام لطف است و تصرف او لطفی دیگر و اما سبب غیبت او ما هستیم.(1) نکته دیگری که که در مورد تکامل اسلام با نصب امام مطرح است، استمرار اسلام با امامت و ابتر نبودن آنست. چرا که برخی برای ریشه کنی اسلام منتظر رحلت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) بودند. با توجه به مطلب پیشین، اسلام با امامت کامل شد اما در مقام عمل، اکثر مسمان های صدر اسلام و به تبع آنها مسلمین قرون بعدی، با کنار گذاشتن این موهبت الهی از نتیجه مطلوب برخوردار نشدند. هر چند ائمه(علیهم السلام) در هر برهه ای تلاش خود را برای جلوگیری از انحراف کردند اما تکامل واقعی منوط به صدارت و خلافت ظاهری آنها است که این امر در آخر الزمان و با ظهور حضرت حجت(عجل الله تعالی فرجه) محقق خواهد شد.

پی نوشت:

(1) حلی، حسن بن یوسف، (1382)،كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد قسم الالهيات، تعلیقه آيت الله سبحانى‏، دوم، قم، مؤسسه امام صادق(علیه السلام)، ص 181

http://www.askquran.ir/showthread.php?t=59218&p=876386&viewfull=1#post87