تغییر آری یا خیر

image: 
تغییر آری یا خیر

گاهی انسان دچار مشکلاتی می شود مثل همسر که با او مشکل دارد صاحبخانهای که اذیت می کند رئیسی که ....فرزندی که نافرمان است... اگر تمام امور خودراا از سوی خدا بدانیم ایا بایستی در امور زندگی تغییر داد(مثلا طلاق گرفت ،خانه را عوض کرد...) یا این سختی هارا از طرف خدا بعنوان نعمت وامتحان دانسته صبر پیشه کنیم ؟واین مشکلات را پذیرا باشیم ؟
برای پاسخ به سوال ، باید چند نکته را در نظر گرفت : 1. همان گونه که بیان کردید ما باید تمام امور زندگی را از خدا بدانیم و همواره در کارها به خدا توکل کنیم.اما این مطلب به این معنا نمی باشد که ما نمی توانیم زندگی خود را تغییر دهیم و در سختی ها و مشکلات زندگی قادر به انجام هیچ تغییر و عکس العملی نیستیم. 2. صبر بر دو نوع است : صبر ممدوح : این نوع صبر ، همان صبر جمیل است. صبر جمیل یعنی این که ، انسان در مشكلات و مصائب ، شکیبایی خويشتن را از دست ندهد، سخنى و حركتى برخلاف رضاى خدا نگويد و نكند و پيمانه صبرش لبريز نگردد و سفره مشكلات و سختى ‏ها را پيش اين و آن باز نكند، صبر نيكو دارد. خداى سبحان در قرآن كريم پيامبران را خصوصا مؤمنين را عموما به صبر دعوت مى‏ كند. فاصبر صبرا جميلاً. در اين آيه پيامبر اكرم را مخاطب ساخته مى‏ فرمايد: صبر جميل پيشه كن و در برابر استهزاء و تكذيب و آزار آنها شكيبا باش. صبر مذموم: این نوع صبر به معنای تسليم شدن در برابر حوادث و جريانهای منحرف جامعه است . این نوع صبر باعث پذیرش سلطه بيگانه و سکوت در برابر ظلم می شود. و از بی مسئولیتی افراد سرچشمه می گیرد. چنین صبری مذموم و قبیح است و باید از آن دوری کرد. ==> با توجه به این دو معنا از صبر، مشخص می شود که صـبر هرگز به معنى تحمل بدبختيها و تن دادن ذلت و تسليم در برابر عوامل شكست نيست بلكه صـبـر و شـكـيبايى به معنى پايدارى و استقامت در برابر هر مشكل و هرحادثه است. 3.اموری که در زندگی انسان نقش دارند را در چند دسته می توان قرار داد: الف. اموری كه در آنها هيچ اختيار و قدرتي براي بنده نيست مانند بلاها و مرگ عزیزان که در این امور انسان باید جزع و فزع نداشته باشد ، و بر مصیبت وارده صبر کند. ب. اموری كه ورودشان از اختيار و قدرت انسان خارج است ولی می توان آنها را دفع كرد مانند اذيت و آزاری كه از ديگران به او می رسد و او می تواند تلافی كند اما صبر و گذشت می كند و آنها را می بخشد و انتقام نمی گيرد.مانند صبر در معاشرت با مردم و یا صبر در همسرداری . در این گونه موارد انسان می تواند انتقام بگیرد یا عصبانی شود و ... اما با صبر و گذشت ، رفتارهای ناپسند دیگران را تحمل می کند.این گونه صبر در سیره معصومین زیاد دیده شده است. ج. گاهی اوقات نیز انسان ، توان مقابله و برخورد شدید را دارد اما دور اندیشی و مصلحت سنجی می کند و صبر می کند. مانند سکوت 25 ساله امام علی (علیه السلام) . نتیجه : با توجه به مباحث فوق می توان یک معیار و اصل کلی ارئه داد: "پیروزی و باقی ماندن حق و حقیقت " اگر پابرجابودن حق و حقیقت منوط به تغییر وضعیت موجود است باید وضعیت موجود را تغییر داد و بر سختی های تغییر وضعیت ، صبر کرد. مانند قیام امام حسین علیه السلام و انقلاب اسلامی ایران. اگر پابرجاماندن حق و حقیقت ، منوط به پذیرش وضعیت موجود است باید وضعیت موجود را پذیرفت و بر آن صبر کرد.مانند سکوت چندین ساله امام علی علیه السلام ، صلح امام حسن علیه السلام ، پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا علیه السلام و ... این موارد در مسائل روزمره هم بسیار زیاد است. مانند صبر بر بد اخلاقی ، بی پولی و ... همسر به دلیل حفظ کانون خانواده ، تربیت فرزندان و ... همانگونه که مشاهده می کنید در هر دو شرایط ( پذیرش وضعیت موجود یا تغییر آن ) باید صبر کرد و هر دو مصداق صبر جمیل است فقط نوع صبر کردن متفاوت است. پرسش : خوب ما هرکاری در دنیا بکنیم به خودمون برمی گرده پس یکجایی یک اشتباهی کردیم که گرفتار مثلا صاحبخانه بد شدیم خوب حالا اگه صبر کنیم مجازات خود را تحمل کردیم واز صلاحی که خداوند دیده ومارا در این وضعیت قرار داده بپذیریم ولی حالا درسته که اوضاع خود راتغییر بدهیم و این شرائط را به رای خود تغییر بدهیم ؟ پاسخ : اولا ؛این سخن شما " خوب ما هرکاری در دنیا بکنیم به خودمون برمی گرده پس یکجایی یک اشتباهی کردیم که گرفتار مثلا صاحبخانه بد شدیم " کلیت ندارد. خداوند می فرماید: وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْديكُمْ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثيرٍ؛ هر مصيبتى به شما رسد به خاطر اعمالى است كه انجام داده ايد، و بسيارى را نيز عفو مى كند.(1) گرچه ظاهر آيه عام است و همه مصائب را در بر مى گيرد، ولى مطابق معمول در عمومات استثناهائى وجود دارد، مانند مصائب و مشكلاتى كه دامنگير انبيا و ائمه معصومين مى شد كه براى ترفيع مقام يا آزمايش آنها بود. و همچنين مصائبى كه گريبان غير معصومين را مى گيرد و جنبه آزمون دارد. و يا مصائبى كه بر اثر ندانم كاريها و عدم دقت و مشورت و سهل انگارى در امور حاصل مى شود كه اثر تكوينى اعمال خود انسان است .(2) پس تمام بلاها ، مصائب و مشکلاتی که در زندگی رخ می دهد به این دلیل نیست که قبلا خطا و اشتباهی انجام شده است و این بلا ، مجازات آن گناه است. بلکه بلا و گرفتاری ها با توجه به افراد مختلف ، علل و فلسفه های مختلفی می تواند داشته باشد از جمله : 1 - شكوفایی استعدادها و توانمندی‏ های درونی و برونی انسان، 2 - هشدار نسبت به آینده او، 3 - بیداری از خواب غفلت و غرور و هشیاری از انواع مستی ‏ها، 4 - كیفر گناهان، 5 - بخش مهمی نیز ثمره ندانم كاری‏ ها و سهل انگاری های انسان در زندگی است. 6 - اصل آزمون در زندگی انسان، و... ثانیا ؛ ممكن است كسانی از آیه فوق و این حقیقت قرآنی سوء استفاده كنند و هر گونه مصیبتی دامنشان را می‏ گیرد، با آغوش باز از آن استقبال نمایند و بگویند باید در برابر هر حادثه ناگواری تسلیم شد و از این اصل آموزنده و حركت‏ آفرین قرآنی نتیجه معكوس، یعنی نتیجه تخدیری بگیرند كه این بسیار خطرناك است. هیچ گاه قرآن نمی‏ گوید در برابر مصائب تسلیم باش و در رفع مشكلات كوشش مكن و تن به ظلم‏ ها و ستم ‏ها و بیماری ‏ها بده، بلكه می‏ گوید: اگر با تمام تلاش و كوششی كه انجام دادی باز هم گرفتاری ‏ها بر تو چیره شد، بدان گناهی كرده‏ ای كه نتیجه و كفاره‏ اش دامانت را گرفته، به اعمال گذشته ‏ات بیندیش و از گناهانت استغفار كن و خویشتن را بساز و ضعف‏ ها را اصلاح نما. (3) ثالثا : ما شرایط را به رای خود تغییر نمی دهیم.بلکه به رای خدا که در قرآن و روایات بیان شده است رجوع می کنیم . از گناهان گذشته توبه می کنیم و به دستورات وارد شده، عمل می کنیم.

--------------------------

1. شوري/30.

2. تفسير نمونه ، ج 20، صص 441.442.

3. تفسير نمونه ،ج 20، ص447.

برای مشاهده مطلب در تاپیک اصلی کلیک فرمائید

 

موضوع: