چگونه می‌توان با غرور مبارزه کرد؟

یکی از عوامل غرور، جهل و نادانی است‌; جهل به خویش و جهل به ناپایداری نعمت‌های دنیا; از این رو، بهترین راه برای مبارزه با غرور، شناخت خویش و توجّه به دوران ضعف و ناتوانی است‌. اگر انسان‌، گذشته خود را در نظر آورد که در ابتدا نطفه گندیده‌ای بود، سپس به صورت نوزادی ضعیف‌، از مادر متولد شد و به هیچ کاری قدرت نداشت‌، خداوند به او قدرت و نیرو داد، او را بزرگ کرد، به او علم و دانش آموخت‌، و مال و ثروت بخشید، و سرانجام نیز قدرت و نیرو، در اثر پیری از او گرفته می‌شود و با فرا رسیدن مرگ‌، همه نعمت‌های مادی از او سلب می‌شود. علی‌می‌فرماید: "تعجب می‌کنم از انسان متکبّر و مغروری که دیروز، نطفه گندیده بود و در فردا نیز، مرداری گندیده خواهد بود."(غررالحکم‌، ج 1، ص 494، حرف عین‌.) برای مبارزه با غرور، بهتر است انسان ابتدا، عامل و منشأ غرور را بشناسد و سپس به مبارزه با آن بپردازد; اگر عامل غرور او، مال و ثروت است‌، باید بداند که مال در معرض نابودی است‌، و ممکن است با اندک حادثه‌ای از بین برود، و چه بسا همین مال‌، سبب بدبختی و هلاکت انسان شود. اگر عامل غرور، علم و دانش است‌، باید توجه داشت که علم و دانشی ارزشمند است که به تواضع و فروتنی انسان بیفزاید; دانشی که سبب غرور شود، علم نیست‌، بلکه جهل است که انسان را تباه کرده به هلاکت می‌افکند، افزون به این که علم نیز در معرض زوال و فنا است و چه بسا انسان با کوچک‌ترین ضربة مغزی‌، تمام معلومات خویش را از دست بدهد. پیامبران و اولیای خدا، در اوج قدرت‌، همة نعمت‌ها را از جانب او می‌دانستند و شکر نعمت او را به جا می‌آوردند. هنگامی که وزیر سلیمان‌، تخت بلقیس را به یک چشم به هم زدن حاضر نمودو آن حضرت تخت را در جلو خود حاضر دید، گفت‌: "هَـَذَا مِن فَضْل‌ِ رَبِّی لِیَبْلُوَنِی‌َّ ءَأَشْکُرُ أَم‌ْ أَکْفُرُ وَ مَن شَکَرَ فَإِنَّمَا یَشْکُرُ لِنَفْسِه‌ِی وَ مَن کَفَرَ فَإِن‌َّ رَبِّی غَنِی‌ُّ کَرِیم‌ٌ ;(نمل‌،40) این توانایی از فضل و لطف خدای من است تا مرا بیازماید که نعمتش را شکر می‌گویم یا کفران می‌کنم و هر که شکر نعمت حق کند، شکر به نفع خویش کرده‌، همانا خداوند کریم و مهربان است‌."