چرا نماز قضای پدر و مادر بر پسر بزرگتر واجب است‌؟

پرسشگر محترم‌! در قرآن کریم و روایات اسلامی بر اهمیت نماز و جایگاه آن در میان واجبات دینی تأکید و سفارش فراوان شده و قرآن کریم به صراحت آن را یک حکم واجب دانسته است‌; "...إِن‌َّ الصَّلَوَة‌َ کَانَت‌ْ عَلَی الْمُؤْمِنِین‌َ کِتَـَبًا مَّوْقُوتًا;(نسأ،103)... همانا نماز وظیفة ثابت و معیّنی برای مؤمنان است‌." روایات اسلامی نیز بر اهمیت و وجوب نماز تأکید دارند; پیامبر گرامی‌می‌فرماید: "نماز ستون دین است‌".(الکافی‌، محمد بن یعقوب کلینی‌;، ج 2، ص 18، دارالکتب الاسلامیة‌، تهران‌.) حضرت امام صادق‌نیز دربارة اهمیت و وجوب نماز می‌فرماید: "نخستین چیزی که بنده به خاطر آن مورد محاسبه و سؤال قرار گیرد، نماز است‌، اگر نماز بنده مورد قبول واقع شود، سایر اعمالش نیز قبول می‌شود...".(الکافی‌، همان‌، ج 3، ص 268.) بعد از فوت پدر، نماز و روزه‌هایی که از او قضا شده بر عهده پسر بزرگتر است و این یک حکم خدایی‌، شرعی و بر اساس روایات و سخنان امامان معصوم‌: است‌; از جمله امام صادق‌می‌فرماید: اگر مردی از دنیا برود و روزه ماه رمضان به گردن او باشد، ولی‌ّ او باید قضأ آن را به جا آورد... و اگر میّت دو ولی‌ّ داشته باشد به عهدة پسر بزرگتر است‌"(ر. ک‌: من لا یحضر الفقیه‌، شیخ صدوق‌;، ج 2، ص 153، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.) فقهأ و مجتهدان نیز از احادیث و روایات اسلامی چنین حکمی را استنباط و استخراج کرده‌اند. افزون بر این‌، تمام احکام خداوند متعال از جمله موضوع مورد بحث بر اساس حکمت و مصلحت صادر می‌شود کم‌ترین حکمتی که از روایات می‌توان استفاده کرد این است که این عمل برای پسر بزرگتر، جزء اعمال نیکو و صالح شمرده شده است و ثواب فراوان دارد; امام صادق‌می‌فرماید: "حج‌، روزه و... از جانب میت قضأ می‌شود و انجام دادن این کار نیکو و حسن است‌."(ر. ک وسائل الشیعه‌، شیخ حر عاملی‌، ج 8، ص 279، مؤسسه آل البیت‌، قم‌.) البته در برخی روایات آمده که‌: "وقتی مردی می‌میرد بعضی از وسائل خصوصی میت مانند: شمشیر، انگشتر، کتاب‌ها، رحل‌، لباس و... به فرزند بزرگتر از میان پسران می‌رسد.(ر. ک‌: وسائل الشیعه‌، همان‌; استفتأات امام خمینی‌;، ج 1، ص 187 ـ 192، دفتر انتشارات اسلامی‌.)