چرا ناهنجاری‌ها روز به روز در حال افزایش است‌؟

پرسشگر محترم‌! اگر منظور شما از ناهنجاری‌، مفاسد و آلودگی‌های اخلاقی در جامعه به خصوص در جامعه اسلامی است‌، باید توجه داشت که آیا واقعاً ناهنجاری‌ها در جامعه روز به روز در حال افزایش است‌؟ پذیرش و تایید چنین ادعایی باید به آمارهای دقیق مستند شود. در عین حال افزایش و گسترش ناهنجاری‌های از نظر قرآن کریم و روایات اسلامی در هر اجتماع می‌تواند ریشه و عوامل مختلفی داشته باشد، از جمله‌: 1. عدم شناخت انسان از خویش‌; کسی که فلسفه و حکمت آفرینش خویشتن را نشناسد و جایگاه و ارزش انسان بودن خود را نداند، و هدف و راه را تشخیص ندهد، به طور طبیعی به دنبال ناهنجاری‌ها رفته و ممکن است بسیاری از ناهنجاری‌ها را برای خود به عنوان هنجار تصور کند; خداوند متعال می‌فرماید: "و خدا شما را از شکم مادرانتان ـ در حالی که چیزی نمی‌دانستید ـ بیرون آورد، و برای شما گوش و چشم‌ها و دل‌ها قرار داد، باشد که سپاسگزاری کنید." حضرت علی‌می‌فرماید: "برترین خرد، خودشناسی انسان است‌. پس‌، هر که خود را شناخت خردمند شد و هر که خود را نشناخت گمراه گشت‌." و در جایی دیگر می‌فرماید: "هر که خود را نشناخت‌، از راه نجات دور افتاد و در وادی گمراهی و نادانی‌ها قدم نهاد."(میزان الحکمه‌، محمد محمدی ری شهری‌، ترجمه‌: حمید رضا شیخی‌، ج 8، ص 3567، انتشارات مؤسسه دارالحدیث‌.) 2. پیروی از وسوسه‌های شیاطین و هواهای نفسانی‌; قرآن کریم می‌فرماید: "الشَّیْطَـَن‌ُ یَعِدُکُم‌ُ الْفَقْرَ وَیَأْمُرُکُم بِالْفَحْشَآءِ وَاللَّه‌ُ یَعِدُکُم مَّغْفِرَة‌ً مِّنْه‌ُ وَفَضْلاً...;(بقره‌،268) شیطان شما را ]به هنگام انفاق‌[ وعده فقر و تهیدستی می‌دهد و به فحشا ]و زشتی‌ها[ دعوت می‌کند; ولی خداوند به شما وعده آمرزش و فزونی می‌دهد..." و باز می‌فرماید: "ای کسانی که ایمان آورده‌اید از گام‌های شیطان پیروی نکنید، هر کس قدم جای قدم‌های شیطان بگذارد ]گمراهش می‌سازد[ چرا که او به فحشا و منکر امر می‌کند..."(نور،21) خداوند متعال از پیروی کردن هواهای نفسانی نهی کرده و می‌فرماید: "...و از آن کس که قلبش را از یاد خود غافل ساخته‌ایم و از هوس خود پیروی کرده و ]اساس‌[ کارش بر زیاده روی است اطاعت مکن‌."(کهف‌،28) 3. ضعف و سستی ایمان و عقیده‌; فقر فرهنگی و ضعف عقیده نیز از عوامل افزایش ناهنجاری‌ها در جوامع به خصوص جامعه اسلامی می‌باشد; "إِن‌َّ الَّذِین‌َ لاَ یُؤْمِنُون‌َ بِالاْ ?َخِرَة‌ِ زَیَّنَّا لَهُم‌ْ أَعْمَـَـلَهُم‌ْ فَهُم‌ْ یَعْمَهُون‌َ ;(نمل‌،4) کسانی که به آخرت ایمان ندارند اعمال ]سوء و زشت‌[ آن‌ها را برای آنان زینت می‌دهیم به طوری که آن‌ها سرگردان شوند." از آیه مذکور بر می‌آید کسانی که به آخرت و وعده‌های الهی ایمان ندارند و یا ایمان آن‌ها ضعیف بوده و به امور معنوی و دستورهای خداوند مانند: به جا آوردن واجبات‌، انس با قرآن‌، دعا و نیایش‌، توکل‌، توسل و... کم توجه هستند، در نظر چنین افرادی‌، ناهنجاری و آلودگی به گناه‌، هنجار و پاک و زیبا می‌شود و آن‌ها پستی‌ها را افتخار و بدبختی‌ها و سیه روزی‌ها را سعادت و پیروزی و غرق شدن در فساد و تباهی را زندگی ایده‌آل و خوب می‌دانند! 4. مشکلات اقتصادی‌; پیامبر گرامی‌می‌فرماید: "کاد الفقر ان یکون کفرا; فقر نزدیک است که خود را به کفر برساند."(الکافی‌، محمد بن یعقوب کلینی‌;، ج 2، ص 307، دارالکتب الاسلامیة‌، تهران‌.) حضرت علی‌خطاب به فرزندش امام حسن‌می‌فرماید: "...کسی که قُوت خود را نداشته باشد، خطاهایش بسیار است‌... فرزندم‌! هر کس گرفتار فقر شود، به چهار خصلت مبتلا می‌گردد: به سستی در یقین‌، کاستی در خرد، شکنندگی در دین و کمی شرم و حیا در چهره‌، پس به خدا پناه می‌بریم از فقر."(ترجمه میزان الحکمه‌، ترجمه حمید رضا شیخی‌، ج 10، ص 4663، انتشارات مؤسسه دارالحدیث‌.) 5. رفاه اقتصادی و ثروت فراوان‌; قرآن کریم می‌فرماید: "وَ إِذَآ أَرَدْنَآ أَن نُّهْلِکَ قَرْیَة‌ً أَمَرْنَا مُتْرَفِیهَا فَفَسَقُواْ فِیهَا فَحَق‌َّ عَلَیْهَا الْقَوْل‌ُ فَدَمَّرْنَـَهَا تَدْمِیرًا ;(اسرأ،16) و هنگامی که بخواهیم شهر و دیاری را هلاک کنیم اوامر خود را برای "مترفین‌" آن‌ها ]ثروتمندان مست شهوت‌[ بیان می‌داریم‌، سپس هنگامی که به مخالفت برخاستند و استحقاق مجازات یافتند آن‌ها را به شدت در هم می‌کوبیم‌." بنابراین‌، کثرت ثروت و رفاه اقتصادی می‌تواند زمینه‌ساز پیدایش مفاسد و ناهنجاری‌های اجتماعی و اخلاقی شود و در افزایش آن‌ها مؤثر باشد. 6. ترک امر به معروف و نهی از منکر; "بایداز میان شما جمعی دعوت به نیکی کنند و امر به معروف و نهی از منکر نمایند و آن‌ها رستگارانند."(آل‌عمران‌،104) حضرت امام باقر7 می‌فرماید: "امر به معروف و نهی از منکر دو فریضة بزرگ الهی است که سایر واجبات با آن‌ها برپا و اقامه می‌شوند و بوسیلة این دو راه‌ها امن گشته و کسب و کار مردم حلال می‌شود، حقوق افراد تأمین می‌گردد و در سایه آن زمین‌ها آباد و از دشمنان انتقام گرفته می‌شود و در پرتو آن همه کارها روبراه می‌گردد."(وسائل الشیعه‌، شیخ حرّ عاملی‌، ج 16، ص 119، مؤسسة آل‌البیت‌:، قم‌.) 7. تهاجم وسیع فرهنگی دشمنان دین به نام توسعه فرهنگی‌!; دشمنان قرآن و اسلام‌، همواره با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین ابزار تبلیغی و رسانه‌های مختلف به رواج و گسترش فساد و ناهنجاری‌ها در میان جوامع مختلف اقدام می‌کنند، تا بدینوسیله به اهداف شوم خود برسند، قرآن کریم با اشاره به نمونه‌ای از تهاجم فرهنگی فرصت‌طلبان در امت‌های پیشین می‌فرماید: "قَال‌َ فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَکَ مِن بَعْدِکَ وَ أَضَلَّهُم‌ُ السَّامِرِی‌ُّ ;(طه‌،85) فرمود: ما قوم تو ]حضرت موسی‌َ[ را بعد از تو آزمایش کردیم‌، و سامری آن‌ها را گمراه کرد."(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 13، ص 267ـ274، دارالکتب الاسلامیة‌، تهران‌.) 8. سیاسی کاری و کوتاهی برخی از مسئولان اجرایی در امر فرهنگ و تضعیف ارزش‌های اسلامی‌; به طور طبیعی مشغول شدن برخی از مسئولان و مدیران بخشی از امور اجرایی و... کشور به خصوص درگیری‌های جناحی‌، اختلاف‌انگیزی و غفلت آن‌ها نسبت به تهاجم فرهنگی دشمنان و ترویج و گسترش ناهنجاری‌های اجتماعی و اخلاقی و... از عوامل افزایش ناهنجاری در جامعه است‌. قرآن کریم‌، مؤمنان را به همکاری و تعاون در امور خوب و گسترش ارزش‌های دینی و اسلامی تشویق کرده و از همکاری و مشغول شدن بر ناهنجاری‌ها و گناهان نهی فرموده است‌; "...تَعَاوَنُواْ عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَی‌َ وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَی الاْ ?ًِثْم‌ِ وَالْعُدْوَ َن‌ِ وَاتَّقُواْ اللَّه‌َ إِن‌َّ اللَّه‌َ شَدِیدُ الْعِقَاب‌ِ ;(مائده‌،2)... در نیکوکاری و پرهیزکاری با یکدیگر همکاری کنید، و در گناه و تعدی دستیار هم نشوید، و از خدا پروا کنید که خدا سخت کیفر است‌." و...( برای آگاهی بیشتر ر.ک‌: تهاجم فرهنگی‌، آیت اللّه مصباح یزدی‌، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌; / پاسخ به پرسش‌ها از دیدگاه تشیع و تسنن‌، دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در امور اهل سنت‌، ص 25ـ29، انتشارات دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در امور اهل سنت بلوچستان و... )