چرا قرآن کریم بر یاد خداوند بسیار تأکید کرده است؟
قرآن در مورد یاد خدا میفرماید: "یَـََّأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اذْکُرُواْ اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا # وَ سَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَ أَصِیلاً ;(احزاب،41ـ42) ای کسانی که ایمان آوردهاید خدا را بسیار یاد کنید و صبح و شام او را تسبیح نمایید." از آن جهت باید خداوند را بسیار یاد نمود که عوامل غفلت در زندگی مادی فراوان و تیرهای وسوسة شیاطین از هر سو به طرف انسان پرتاب میگردد; برای مبارزه با آن، راهی جز "یاد بسیار خدا) نیست. یاد بسیار خداوند; یعنی توجه با تمام وجود به خداوند، نه تنها با زبان. یاد بسیار خدا به این است که در همه حال به یاد خدا باشیم، به هنگام عبادت با حضور قلب و اخلاص، به هنگام صحنة گناه با ترک گناه، به هنگام نعمت با شکر خدا، به هنگام مصیبت و بلا با صبر. یاد خدا برای روح انسان هم چون غذا و آب برای تن است. خداوند میفرماید: "أَلاَ بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَغنُّ الْقُلُوبُ ;(رعد،28) آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش مییابد." آرامش و اطمینان دل نیز نتیجهاش همان است که قرآن میفرماید: "یَـََّأَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَغنَّة # ارْجِعِیَّ إِلَیَ رَبِّکِ رَاضِیَةً مَّرْضِیَّةً # فَادْخُلِی فِی عِبَـَدِی # وَ ادْخُلِی جَنَّتِی ;(فجر،27ـ30) یاد خدا موجب میشود تا خداوند ما را یاد کند "فَاذْکُرُونِیَّ أَذْکُرْکُم...;(بقره،152) پس مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم..." یاد بسیار خدا موجب رستگاری انسان میشود. "...وَاذْکُرُواْ اللَّهَ کَثِیرًا لَّعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ;(انفال،45) خدا را بسیار یاد کنید، باشد که رستگار شوید."(ر.ک: تفسیر نمونه، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران، ج 17، ص 350ـ358.) روی گردانی از یاد خدا، موجب زندگی سخت و تنگ است. خداوند در این مورد میفرماید: 1. "وَ مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُو مَعِیشَةً ضَنکًا وَ نَحْشُرُهُو یَوْمَ الْقِیَـَمَةِ أَعْمَیَ;(طه،124) و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت، و روز رستاخیز او را نابینا محشور میکنیم" این آیه به دو امر مهم فراموشی یاد خدا اشاره فرموده که عبارتنداز: الف) تنگی معیشت در دنیا که شخص، دائماً در فقر و تنگی به سر میبرد; هر چند زندگی دنیای خوبی هم داشته باشد; یعنی به آن حد هم قانع نمیشود و دائماً چشم به اضافهتر از آن میاندوزد; بنابراین، صرف نظر از غم و اندوه و اضطراب و ترسی که از نزول آفات و روی آوردن ناملایمات و فرا رسیدن مرگ و بیماری دارد، و صرف نظر از اضطرابی که از شر حسودان و کید دشمنان دارد. همواره با آرزوهایش و ترس از فراق آنچه به دست آورده، به سر میبرد. و غرق در شهوات و حرص و طمع میشود. ب) نابینایی و کوری در روز قیامت: چون آیات الهی را در دنیا به فراموشی سپرده بود. 2. هواپرستی و افراط; همان گونه که از آیة شریفه 28 کهف استفاده میشود. 3. باعث انجام زشتیها و منکرات است; همان گونه که در آیة 45 عنکبوت فرموده است. و... .(ر.ک: المیزان، علامه طباطبایی، ج 14، ص 224، نشر اسلامی / تفسیر نمونه، آیة الله مکارم شیرازی و دیگران، ج 13، ص 326، دارالکتب الاسلامیة / اخلاق در قرآن، آیة الله مکارم شیرازی و دیگران، ج 1، ص 347، مدرسة امام امیر المؤمنین.) کلمة "ضنک"، سختی و تنگی چیزی را میرساند و وقتی همة درها به روی انسان بسته میشود، از این حال به "معیشة ضنکا" تعبیر میشود. تنگی زندگی، بیشتر به سبب کمبودهای معنوی، و نبودن غنای روحی است. به جهت عدم اطمینان به آینده، و ترس از نابود شدن امکانات موجود، و وابستگی بیش از حد به جهان مادّه است و آن کس که به خدا ایمان دارد و دل به ذات پاک خداوند متعال بسته، در همة این نگرانیها در امان است.
اضافه کردن دیدگاه جدید