چرا سیدی از طرف مادر نیست‌؟ در حالی که همة امامان که فرزندان رسول الله هستند از طرف مادر به آن حضرت می‌رسند؟

ریشة واقعی "سادات‌" به مفهوم اصطلاحی آن در جامعه اسلامی‌، به هاشم‌، جد دوم پیامبراکرم‌بر می‌گردد. هاشم‌، پدر عبدالمطلب و عبدالمطلب پدر عبدالله، ابوطالب‌، عباس و حمزه است‌. عبدالله پدر پیامبر9 و ابوطالب پدر امام علی‌است‌. امامان معصوم‌: همگی از نسل حضرت علی و فاطمه‌هستند; بنابراین به هاشم و نسل پسری و دختری او تا قیامت "سید" می‌گویند. دلیل این‌که از طریق مادری نیز "سید" اطلاق می‌شود، آن است که وقتی هارون‌الرشید به امام کاظم‌اشکال می‌کرد که شما از طریق مادر (حضرت زهرا3) متصل به پیامبراکرم‌هستید، پس جزء فرزندان پیامبر9 نمی‌باشید، زیرا نسل دختری‌، جزء ذریه نیست‌; پس پیامبر ذریه نداشت تا شما بگویید ما ذریه و فرزندان رسول‌الله هستیم‌، امام‌فرمودند: حضرت عیسی‌از طریق مادر متصل به حضرت ابراهیم خلیل‌بود و خداوند در آیه 84 سورة انعام او را از ذریة ابراهیم‌می‌داند; پس معلوم می‌شود اولاد دختری نیز جزء فرزندان پدری هستند و ما از فرزندان رسول‌الله9 به حساب می‌آییم‌; بنابراین‌، به هر کسی که از نسل هاشم باشد، "سید" می‌گویند; به همین خاطر، سادات حسنی‌، حسینی‌، رضوی‌، علوی و... در جامعه وجود دارند.(نورالثقلین‌، الحویزی‌، ج 1، ص 741ـ744، اسماعیلیان / مفردات راغب اصفهانی‌، ص 253ـ254.) البته اغلب مراجع برخی از احکام مانند خمس و... را درباره افرادی که از طریق مادر سید هستند، جاری نمی‌دانند; بنابراین‌، کسانی که نسل آن‌ها از طرف پدر یا مادر به پیامبر و هاشم برسد از فرزندان پیامبر به حساب آمده و سید هستند، ولی پاره‌ای از احکام فقهی مربوط به سادات بنابر نظر بیشتر فقها، مخصوص کسانی است که از طرف پدر به هاشم برسند، و این به علت روایات اهل بیت است‌. و همة امامان از جانب پدر به هاشم می‌رسند، چون یازده امام فرزند حضرت علی‌هستند و ابوطالب پدر حضرت علی‌است و پدر او عبدالمطلب و پدر او هاشم می‌باشد، لذا احکام ویژه سادات در مورد آنان جاری می‌شود.