چرا در روز قیامت باید جوابگو باشیم‌؟

اصل معاد و جهان بعد از مرگ و ثواب و عقاب از ضروریات همة ادیان آسمانی است‌، که برای اثبات آن‌، برخی از دلایل بیان شده است‌: 1. حکمت الهی‌; عقل به ما می‌گوید: باید بعد از این جهان‌، جهان دیگر باشد، تا غرضی که خداوند متعال از به وجود آوردن ما در رساندن انسان‌ها به کمال نهایی و ارزش واقعی است‌، برآورده شود و با حساب و کتاب روز قیامت انسان‌های درست‌کار به سعادت و آسایش واقعی و بی پایان خودشان برسند. آیا نباید بعد از این جهان‌، جهان دیگری باشد تا به کارهای خوب و بد مردم رسیدگی شود، نیکوکاران پاداش خوب بگیرند و بدکاران به کیفر اعمال بدشان برسند؟ آیا اگر حساب و کتاب و جوابگویی در برابر اعمال دنیایی در آن دنیا نباشد، خلقت انسان کار عبث و بر خلاف حکمت پروردگار توانا نیست‌؟ آیا عقل می‌پذیرد که افراد خیرخواه و نیکوکار، با افراد بدکار و تبهکار یکسان باشند و به حساب اعمال‌شان رسیدگی نشود؟ اگر حساب و کتاب و جوابگویی به اعمال نباشد، مردم در این دنیا از دستورات خدا و پیامبران اطاعت خواهند کرد؟ قرآن کریم در این‌باره می‌فرماید: "أَفَحَسِبْتُم‌ْ أَنَّمَا خَلَقْنَـَکُم‌ْ عَبَثًا وَأَنَّکُم‌ْ إِلَیْنَا لاَ تُرْجَعُون‌َ ;(مؤمنون‌،115) آیا چنین پنداشتید که ما شما را به عبث و بازیچه آفریده‌ایم و ]پس از مرگ‌[ هرگز به ما رجوع نخواهید کرد؟!" 2. عدل الهی‌; مقتضای "عدل الهی‌" است که پس از این جهان‌، سرای دیگری باشد که با حساب‌رسی به اعمال بندگان‌، میان انسان‌ها به طور عادلانه داوری شود. چون انسان‌ها به دو گروه صالحان و تبهکاران تقسیم می‌شوند، اگر هر دو گروه را پاداش نیک و یا هر دو گروه را کیفر دهد و یا اصلاً اطاعت و مخالفت هر دو گروه را نادیده بگیرد و هیچ پاداش و کیفری ندهد، رفتاری عادلانه نکرده است‌.(همه باید بدانند، ابراهیم امینی‌، ص 134ـ129، نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیه قم / ره توشة راهیان نور، ص 209ـ204، نشر دفتر تبلیغات اسلامی‌.)