چرا در حج باید قربانی کرد؟ و چه حیواناتی را می‌شود قربانی کرد؟

قربانی یکی از دستورات الهی در اعمال حج است که حقیقت آن به طور کامل و قطع برای ما مشخص نیست‌، اما برخی از مطالبی که در آیات و روایات‌، در این‌باره آمده است عبارت است از: 1. پیامبر اکرم‌می‌فرماید: "خداوند قربانی را قرار داده است تا مساکین از گوشت سیر شوند"(بحارالانوار، علامه مجلسی‌، ج 96، ص 296ـ298، مؤسسة الوفأ.) لذا سفارش شده که حیوان چاق را برای قربانی انتخاب و گوشت آن سه قسمت شود، یک بخش برای خودشان‌، بخش دوم را به فقرا بدهند، و بخش سوم را هدیه نمایند.(ر.ک‌: تحریر الوسیله‌، امام خمینی‌;، ج 1، ص 423ـ424، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی‌; / بحارالانوار، همان‌.) قرآن کریم نیز می‌فرماید: "فَکُلُواْ مِنْهَا وَ أَطْعِمُواْ الْقَانِع‌َ وَ الْمُعْتَرَّ;(حج‌،36) از گوشت آن‌ها بخورید، و مستمندان قانع و فقیران را نیز از آن اطعام کنید. این گونه ما آن‌ها را مسخرتان ساختیم‌، تا شکر خدا را به جا آورید". 2. ابوبصیر از امام صادق‌علت قربانی را پرسید، حضرت فرمود: "هنگامی که اولین قطرة خون قربانی به زمین می‌ریزد گناهان صاحبش بخشیده می‌شود; و به وسیلة قربانی معلوم می‌شود چه کسی تقوای الهی دارد"(بحارالانوار، همان‌.) قرآن مجید نیز می‌فرماید: "نه گوشت‌ها و نه خون‌های آن‌ها، هرگز به خدا نمی‌رسد. آن‌چه به او می‌رسد، تقوا و پرهیزگاری شماست‌. این گونه خداوند آن‌ها را مسخّر شما ساخته‌، تا او را به خاطر آن که شما را هدایت کرده است بزرگ بشمرید، و بشارت ده نیکوکاران را"(حج‌،37) 3. قربانی یکی از شعائر و نشانه‌های الهی و موجب خیر و برکت است‌: "وَ الْبُدْن‌َ جَعَلْنَـَهَا لَکُم مِّن شَعَغ‌رِ اللَّه‌ِ لَکُم‌ْ فِیهَا خَیْرٌ;(حج‌،36) و شترهای چاق و فربه را (در مراسم حج‌) برای شما از شعائر الهی قرار دادیم‌; در آن‌ها برای شما خیر و برکت است‌."; قربانی حج‌، نشانة قربانی حضرت ابراهیم و بزرگداشت و زنده نگه داشتن یاد خلیل خداست که خالصانه و برای انجام فرمان الهی تصمیم گرفت فرزندش را قربانی کند. 4. قربان وسیلة تقرب و نزدیکی به خداوند است‌، که حضرت علی‌می‌فرماید: "اگر مردم می‌دانستند چه فوایدی در قربانی است‌، هر آینه قربانی می‌کردند و لو با قرض گرفتن باشد"(بحارالانوار، همان‌.) حیوانی که برای قربانی انتخاب می‌شود باید شرایطی داشته باشد از آن جمله‌: الف‌: صحیح و سالم باشد، مریض نباشد. ب‌: کامل باشد و اعضایش ناقص مانند: کور، گوش بریده و... نباشد. ج‌: لاغر نباشد. د: از جهت سنّی شتر باید حداقل وارد شش سال شده باشد، و گاو و بز حداقل وارد سه سال‌، و میش حداقل وارد دو سال شده باشد.(تحریر الوسیله‌، همان‌، ص 423.) جهت آگاهی بیشتر از احکام قربانی مناسک حج به مرجع تقلید خود مراجعه فرمایید.