چرا خداوند مساجد را بهترین مکان در روی زمین می‌داند؟

مساجد، در نزد خداوند متعال‌، از هر مکانی دوست داشتنی‌تر هستند، چنان که در روایت آمده است که‌: پیامبر6 به جبرئیل‌فرمود: "ای جبرئیل‌! کدام بقعه‌، از همة بقاع نزد خداوند دوست داشتنی‌تر است‌؟ جبرئیل فرمود: مساجد، و از میان اهل مسجد هم کسی نزد خدا دوست‌داشتنی‌تر است که اوّل از همه داخل شود و آخر از همه خارج شود."( وسائل الشیعه‌، شیخ حرّ عاملی‌، ج 5، ص 294، نشر آل البیت‌. ) برخی عواملی که سبب شده‌اند، مسجد از همة مکان‌ها نزد خداوند، عزیزتر باشد عبارتند از: 1. محل‌ّ عبادت است‌: در فرهنگ دینی‌، نام "مسجد"، یادآور بندگی و کرنش در پیشگاه خداوند متعال است‌. مسجد، یعنی جایگاه سجده‌، و سجده‌، اوج عبادت و بندگی انسان برای خداست‌: "السجود منتهی العبادة من بنی آدم‌."( بحارالانوار، محمد باقر مجلسی‌;، ج 82، ص 164، مؤسسة وفأ، بیروت‌. ) قرآن کریم‌، در آیات فراوانی‌، بر جنبه‌های عبادی مسجد تأکید فرموده است‌: "وَ مَسَـَجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْم‌ُ اللَّه‌ِ کَثِیرًا;(حج‌،40) و مساجدی که نام خدا در آن بسیار برده می‌شود."; "وَ مَن‌ْ أَظْـلَم‌ُ مِمَّن مَّنَع‌َ مَسَـَجِدَ اللَّه‌ِ أَن یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُه‌;(بقره‌،114) کیست ستمکارتر از آن کس که از بردن نام خدا در مساجد او جلوگیری کرد؟"; "وَ أَن‌َّ الْمَسَـَجِدَ لِلَّه‌ِ فَلاَ تَدْعُواْ مَع‌َ اللَّه‌ِ أَحَدًا ;(جن‌،18) و این که مساجد از آن خداست‌، پس هیچ کس را با خدا نخوانید."; "وَأَقِیمُواْ وُجُوهَکُم‌ْ عِندَ کُل‌ِّ مَسْجِدٍ وَ ادْعُوه‌ُ مُخْلِصِین‌َ لَه‌ُ الدِّین‌;(اعراف‌،29) و توجه خویش را در هر مسجد ]به هنگام عبادت‌[ به سوی او کنید; او را بخوانید، در حالی که دین خود را برای او خالص گردانید." 2. دور کردن انسان از مظاهر دنیا: خداوند متعال‌، مسجد را از این جهت که مظهرِ توجه انسان به خداست‌، از همه جا بیش‌تر دوست دارد; به همین جهت‌، بدترین مکان‌ها نزد خدا "بازار" است‌، زیرا بازار، مظهر دنیا و توجه انسان به دنیاست‌. در روایتی جبرئیل‌به پیامبر6 می‌فرماید: "بدترین مکان‌ها نزد خدا بازارها هستند، و بدترین اهل بازار نزد خدا، کسی است که از همه زودتر وارد آن و از همه دیرتر از آن خارج شود."( وسائل الشیعه‌، ج 17، ص 469. ) 3. تعاون اجتماعی‌: مسجد، پایگاه عمومی مسلمانان و محل‌ّ حضور قشرهای گوناگون اجتماع است‌; از این رو، جایگاه مناسبی برای تعاون و مشارکت مسلمانان است‌. امام رضا7 در گفتاری نورانی‌، یکی از فواید سازندة نماز جماعت را ـ که معمولاً در مسجد اقامه می‌شود ـ تعاون و همکاری مسلمانان در "برّ و تقوا" برشمرده است‌.( وسائل الشیعه‌، شیخ حرّ عاملی‌، ج 5، ص 372، نشر اسلامیة‌، تهران‌. ) 4. احیای ارزش‌ها: مسجد در جایگاه اصیل خود، یک الگوی ارزش گذاری است‌. در مسجد است که نیازمند و ثروتمند و رئیس و زیردست و فرمانده و...، همه در کنار هم قرار می‌گیرند و فقط ارزش‌های حقیقی‌، هم چون تقوا و جهاد، سبب برتری اشخاص است‌. بر پایة فقه اسلامی‌، شایسته است‌، آنان که از فضیلت‌هایی هم چون علم‌، تقوا، ایثار و جهاد برخوردارند، در صف اول نماز جماعت بایستند.( عروة الوثقی‌، سید محمد کاظم طباطبایی‌، ص 300، نشر وجدانی‌. ) 5. پاسداری از عدالت‌: از هنگامی که پیامبر6، مسجد را بنا نهاد، همواره آنان که مورد ظلم و تجاوز قرار می‌گرفتند، به مسجد پناه می‌آوردند; به این ترتیب‌، داد مظلومان از ظالمان‌، در مسجد گرفته می‌شد. قضاوت‌های علی‌در "دکة القضأ" مسجد کوفه‌، در جهت همین هدف بود; و هم چنین امام مهدی‌غ‌، قیام خود را برای گسترش عدالت‌، از مسجد آغاز می‌کند. 6. امر به معروف و نهی از منکر: در حدیثی آمده است که امام‌می‌فرماید: "مسجد، پایگاه جوان مردانی است که در برابر تعرّض به مقدسات دینی بر می‌آشوبند و عرصه را بر متجاوزان به حریم دین تنگ می‌کنند."( مسجد نمونه‌، رحیم نوبهار، ص 67، نشر ستاد اقامة نماز. )