چرا حضرت علی‌در نامة 69 نهج‌البلاغه می‌فرمایند: "از هم‌نشینی با فاسقان بپرهیز که شر به شر می‌پیوند"؟

با تبریک به شما پرسشگر محترم‌، به خاطر دقتی که داشته‌اید. جملة "ایاک ومصاحبة الفُساق فان‌ّ الشر بالشر یلحق‌ُ" در شرح‌های نهج‌البلاغه‌، به چند وجه معنا شده است‌: 1. از هم‌نشینی با فاسقان بپرهیز، زیرا این هم‌نشینی‌، موجب بدی عاقبت تو می‌گردد; یعنی خودِ هم‌نشینی با فاسق شرّی است که به فاسق پیوند خورده است‌. 2. از هم‌نشینی با فاسقان بپرهیز و گرنه تو خود نیز شرّی‌، چون مقدمه اوّل‌: شر به شر پیوند خورده است‌. مقدمة دوم‌: و تو نیز (در صورت عدم پرهیز از هم‌نشینی‌) به شرّی پیوند خورده‌ای‌. از این دو مقدمه نتیجه می‌گیریم که تو نیز شرّی‌. (استدلال به روش شکل دوم قیاس منطقی‌)(ر.ک‌: توضیح نهج‌البلاغه‌، محمد حسینی شیرازی‌، دارالتراث الشیعه‌، تهران‌، 1385 ق‌.) 3. مقداری از بدی که در وجود تو است‌، با بدی فاسق پیوند خورده یک دیگر را تقویت می‌کنند، مثل دو شعلة آتش که وقتی کنار هم باشند، به یک دیگر سرایت کرده و هم دیگر را تقویت می‌کنند. (در این حالت‌، مقصود از "الحاق‌" سرایت و تقویت است‌).(ر.ک‌: شرح نهج‌البلاغه‌، ابن ابی الحدید.) 4. در بعضی از نسخه‌های نهج‌البلاغه‌، لفظ "یلحِق‌" با کسر حأ آمده است‌; در این صورت‌، تقدیر عبارت چنین بوده است‌: "فان الشَرَّ بالشرّ یُلحقک‌َ; دوست شرور، تو را به بدی و شرارت ملحق کرده و پیوند می‌زند." حضرت امیرالمؤمنین‌، در این نامه‌، توصیه‌های اخلاقی‌ِ دقیق و متعددی دارند و در اوایل نامه نیز، دربارة دوستی با افراد سست رأی و زشت عمل‌، هشدار داده‌اند، و به این نکته تصریح فرموده‌اند که انسان‌، به سبب دوستش‌، سنجیده و ارزش‌گذاری می‌شود. خداوند در سورة فرقان‌، آیة 28 و 29 می‌فرمایند: "یَـَوَیْلَتَی‌َ لَیْتَنِی لَم‌ْ أَتَّخِذْ فُلاَ نًا خَلِیلاً # لَّقَدْ أَضَلَّنِی‌...; ای وای بر ما، کاش فلانی را دوست نگرفته بودم‌، او مرا گمراه کرد...".