چرا تبرّک کردن پارچه و غیره بر ضریح‌ها و مکان‌های مقدس ـ که یکی از اعمال مردم کشور ما و شیعیان است‌، سنّی‌ها شرک می‌شمارند؟ آیا در این‌بار

در بین مسلمانان گروهی به نام وهابیت معتقدند، کسی که به قبر و ضریح‌، و مانند آن تبرّک جوید، آن را معبود (و مورد پرستش‌) قرار داده است‌، و کسی که غیر خدا را معبود قرار دهد مشرک است‌، لذا این کار را شرک به شمار می‌آورند. امّا شیعه و اهل سنت چنین عقیده‌ای را ندارند.( ر.ک‌: عقاید تطبیقی‌، حسین رجبی‌، ص 83، انتشارات دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در امور اهل سنت بلوچستان‌. ) چرا که ما با این کار آن‌ها را مورد پرستش قرار نمی‌دهیم و آنان را مستقل در تأثیر نمی‌دانیم‌، تا منافات با توحید داشته باشد; بلکه معتقدیم خداوند، چنین برکتی در وجود پاک اولیای خود قرار داده است‌. "تبرّک‌" به معنای طلب برکت‌، و "برکت‌" به معنای ثبوت خیر خدایی در چیزی است‌.( ر.ک‌: مفردات الفاظ القرآن‌، راغب اصفهانی‌، ص 41، دارالکاتب العربی‌. ) از آیات و روایات روشن می‌شود، هر چیزی که نوعی تعلق و انتساب به اولیای الهی داشته باشد، برکت‌، ارزش و شرافت پیدا می‌کند و تبرک جستن به آن منافاتی با توحید ندارد; به عنوان نمونه به دو مورد که در قرآن آمده است اشاره می‌کنیم‌: 1. قصة پیراهن یوسف‌غ قرآن کریم از قول حضرت یوسف می‌فرماید: "اذْهَبُواْ بِقَمِیصِی هَـَذَا فَأَلْقُوه‌ُ عَلَی‌َ وَجْه‌ِ أَبِی یَأْت‌ِ بَصِیرًا;(یوسف‌،93) این پیراهن مرا ببرید، و بر صورت پدرم بیندازید تا بینا شود" بعد می‌فرماید: "هنگامی که بشارت دهنده آمد، آن را بر صورت او افکند، ناگهان بینا شد"(یوسف‌،96). پیراهن پارچه‌ای بیش نبود، ولی بر اثر مجاورت و انتساب به حضرت یوسف دارای چنین برکت و خاصیتی شد که چشمان یعقوب‌غ را بینا نمود. این رفتار حضرت یوسف و یعقوب که پیامبر خدا و منادی توحید حقیقی بودند، به ما می‌فهماند که تبرک جستن به چیزهایی که به اولیای الهی تعلق دارد، منافاتی با توحید ندارد. 2. قصة تبرک جستن بنی اسراییل به صندوق‌در بنی اسراییل صندوقی بود که آثار انبیای الهی‌، مانند: عمامه و عصای موسی‌، الواح و... در آن بود. این صندوق با این که چوب یا فلزی بیش نبود، اما وقتی در میان بنی اسراییل بود، به برکت آن دشمن فرار می‌کرد و وجودآن در میان لشکر، در میدان جنگ‌، مایة سکون و آرامش آنان بود: "فِیه‌ِ سَکِینَة‌ٌ مِّن رَّبِّکُم‌ْ وَبَقِیَّة‌ٌ مِّمَّا تَرَکَ ءَال‌ُ مُوسَی‌َ وَءَال‌ُ هَـَرُون‌َ تَحْمِلُه‌ُ الْمَلَغ‌کَة‌;(بقره‌،248) در آن (صندوق‌) آرامشی از پروردگار شما، و یادگارهای خاندان موسی و هارون قرار دارد; در حالی که فرشتگان‌، آن را حمل می‌کنند."( ر.ک‌: بحارالانوار، علامه مجلسی‌;، ج 13، ص 452 و ج 40، ص 283، مؤسسه الوفأ بیروت‌. ) در روایات شیعه و اهل سنت نیز آمده است که اصحاب در زمان حیات و بعد از وفات پیامبر اکرم‌به آثار آن حضرت‌، مانند: آب وضو، مو، ظرف آب‌، منبر و قبر پیامبر تبرّک می‌جستند.( جهت آگاهی بیشتر از این موضوع‌، و روایات آن‌، می‌توانید به کتاب‌های‌: "معالم المدرستین‌، علامه سید مرتضی عسکری‌، ج 1، ص 42ـ49، نشر المجمع العلمی الاسلامی / التبرّک‌، علی الاحمدی‌، دارالاسلامیه بیروت / التبرک بالصالحین و الاخیا و المشاهد المقدسه‌، صباح علی البیاتی‌، المجمع العالمی لاهل البیت قم / تبرک و توسل‌، جواد محدثی‌، مرکز پژوهش‌های فارسی الغدیر" مراجعه فرمایید. ) چنان که در روایت آمده است‌: هنگامی که پیامبر اکرم‌وضو می‌گرفتند، اصحاب نمی‌گذاشتند قطره‌ای از آن به زمین بیفتد، و در تبرّک جستن به آب وضوی آن حضرت با یکدیگر به رقابت می‌پرداختند.( ر.ک‌: بحارالانوار، علامه مجلسی‌;، ج 20، ص 332، مؤسسة الوفأ بیروت / الدرالمنثور، سیوطی‌، ج 6، ص 77، دارالمعرفه‌. ) در پایان لازم به یادآوری است که تبرک به هر چیز، کاری مناسب همان چیز خواهد بود، به عنوان مثال‌، تبرک به خوردن و نوشیدنی‌، به خوردن و نوشیدن است‌، چنان که در روایات آمده است که نوشیدن آب زمزم موجب شفا است‌.( کنزالعمال‌، المتقی الهندی‌، ج 12، ص 225، مؤسسة الرساله بیروت‌. ) تبرک به خانة خدا، با زیارت‌، طواف‌، دست کشیدن به حجرالاسود و دعا کردن در آن جا انجام می‌گیرد، و تبرک به مساجد و مقام‌های مقدس‌، به نماز خواندن در آن جاهاست‌، چنان که خداوند دستور داده‌، در مقام ابراهیم نماز خوانده شود: "وَ اتَّخِذُواْ مِن مَّقَام‌ِ إِبْرَ َهِیم‌َ مُصَلًّی‌;(بقره‌،125). بنابراین تبرک با همان ملاکی که در نوشیدن از چشمة زمزم‌، دست کشیدن به حجرالاسود، نماز خواندن در مقام ابراهیم و... به شرک منتهی نمی‌شود; در تبرک به ضریح‌های مقدس نیز موجب شرک نمی‌شود.( اقتباس از عقاید تطبیقی‌، حسین رجبی‌، ص 82ـ83، انتشارات دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در امور اهل سنت بلوچستان‌، با اندکی تغییر و اضافات‌. )