پرسش: در مورد هدیه دادن و هدیه گرفتن در قرآن‌، چه مطالبی آمده است‌؟

واژة "هدیه‌" در دو آیة 35 و 36 سورة نمل آمده است‌. در این آیه‌، به هدیه‌ای که ملکه سبا "بلقیس‌" برای حضرت سلیمان‌غ فرستاد، اشاره شده است‌: "و انّی مُرسلة الیهم بهدیّة‌ٍ فناظرة بِم‌َ یرجع المرسلون‌" همانا من ارسال می‌کنم‌، به سوی آنان هدیه‌ای‌، و منتظر می‌مانم‌. تا فرستادگان من برگردند." بدیهی است اگر سلیمان‌غ هدایا را بپذیرد، معلوم می‌شود اهل دنیا است‌، ولی اگر رد کند، معلوم می‌شود پیامبری از پیامبران الهی است‌. احادیث فراوانی از معصومین‌: دربارة هدیه آمده است‌. آن بزرگواران‌، پیروان خود را به هدیه دادن به دیگران‌، تشویق کرده‌اند. امام صادق‌می‌فرماید: "هدیه بدهید، تا بدین وسیله‌، دوستی و محبّت بین شما ایجاد شده‌، و کنیه و عداوت از بین شما زایل گردد.(بحارالانوار، مرحوم مجلسی (ره‌)، ج 75، ص 44.) رسول خدا9 می‌فرماید: "از اکرام و تجلیل مسلمان از برادر مسلمان خود این است که هدیة او را قبول کند، و او نیز متقابلاً هدیه و تحفه‌ای به سوی او ارسال دارد."(میزان الحکمه‌، محمد محمدی ری شهری‌، ج 10، ص 342.) در پایان لازم است‌، به دو جهت توجّه شود: الف ـ قبول هدیه از هرکس و نیز دادن آن به هر فردی جایز نیست‌. قاضیان‌، و کارگزاران مملکت‌، حق ندارند هدیه هر فردی را بپذیرند، زیرا چه بسا فرد، با دادن هدیه‌، در انتظار گرفتن امتیازی از آن فرد باشد; بدیهی است اگر قاضی هدیه را بپذیرد و قضاوتی پیش آید، مایل است به نفع آن فرد قضاوت کند. ب ـ هدیه‌، تنها کالای دنیوی و زینت مادّی نیست‌، بلکه بهترین هدیه یک فرد مسلمان به برادر دینی‌، فراهم کردن وسیله هدایت و سعادت و کمال روحی اوست‌. رسول خدا9 می‌فرماید: "به برادر دینی خود، هدیه‌ای بهتر و افضل‌تر از کلمه حکیمانه که در اثر آن هدایت شود و از کارهای بد اجتناب کند داده نشده است‌."(میزان الحکمه‌، محمد محمدی ری شهری‌، ج 10، ص 343.) هم‌چنین علی‌می‌فرماید: "بهترین و نیکوترین هدیه‌، موعظه است‌."(غررالحکم‌، ج 2، ص 770، فصل 81.)