پرسش: در مورد سجده‌های واجب قرآن و چگونگی انجام سجده‌، توضیح دهید؟

در چهار سوره از قرآن کریم‌، هر کدام‌، یک آیه وجود دارد که اگر انسان بخواند یا گوش به آن فرا دهد، بعد از تمام شدن آن آیه باید فوراً سجده کند و اگر فراموش کرد، هر وقت یادش آمد باید سجده کند. آن سوره‌ها عبارت است از: 1. سورة سجده (حم سجده‌) آیه "15"; 2ـ سورة نجم‌، آیة "62" 3. سورة علق (اقرأ) "آیه 19"; 4ـ سورة مبارکه فصّلت (الم تنزیل‌) آیة "37"( ر.ک‌: توضیح‌المسائل امام خمینی‌;، مسألة 1093. ) آیه یا دعای خاصی واجب نیست‌; بلکه بنابر نظر مبارک حضرت امام‌خمینی‌;: "هرگاه انسان‌، در سجدة واجب قرآنی‌، پیشانی را به قصد سجده بر زمین بگذارد، اگر چه ذکر نگوید، کافی است و گفتن ذکر، مستحب است و بهتر است بگوید: "لا اله الاّ اللهُ، حقّاً حقّاً، لا اله الاّ اللهُ، ایماناً و تصدیقاً، لا اله الاّ اللهُ، عبودیة‌ً و رقّاً، سجدت‌ُ لک یا رب‌ِّ تعبّداً و رقّاً، لامستنکفاً و لامستکبِرًا بَل‌ْ اَنَا عبدٌ ذلیل‌ٌ خائف‌ُ مستجیِرٌ."( ر.ک‌: رساله توضیح‌المسائل‌، امام خمینی‌;، مسأله 1098. ) در روایات و سخنان پیامبر اکرم‌و پیشوایان و امامان معصوم‌: آمده که به هنگام تلاوت یا شنیدن این چهار آیه‌، سجده کردن واجب است از جمله‌: حضرت امام صادق‌می‌فرماید: اگر چیزی از آیات عزایم (یعنی آیات سجده دار در چهار سوره علق‌، نجم‌، سجده‌، فصلت‌) خوانده شد و تو آن را شنیدی بی‌درنگ سجده کن در هر حال که باشی‌; چه بدون وضو و... ولی در سایر آیات سجده‌دار قرآن (آن‌هایی که دارای سجده مستحب هستند) در سجده کردن اختیار داری‌.( وسائل الشیعه‌، شیخ حر عاملی‌، ج 6، ص 240، مؤسسه آل البیت‌، قم‌. ) از کلام و سخن حضرت امام صادق‌به دست می‌آید که بعد از تلاوت یا شنیدن آیات سجده‌دار واجب‌، امر و دستور به سجده داده شده و فوراً باید سجده کرد.( ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 22، ص 576; ج 27، ص 169، دارالکتب الاسلامیة‌، تهران‌. )