نماز در کار تجارت و سیاست چه نقشی دارد؟

نماز به طور غیر مستقیم در امور تجارت و سیاست نقش مهم و تأثیر قابل توجهی دارد. قرآن کریم می‌فرماید: "...وَ أَقِم‌ِ الصَّلَوَة‌َ إِن‌َّ الصَّلَوَة‌َ تَنْهَی‌َ عَن‌ِ الْفَحْشَآءِ وَ الْمُنکَر...;(عنکبوت‌،45)...و نماز را برپا دار که نماز ]انسان را[ از زشتی‌ها و منکرات باز می‌دارد..." اگر احکام نماز در جامعه اسلامی و در میان تجار و سیاستمداران اجرا شود، تجارت سالم و سیاست اسلامی را در پی خواهد داشت‌. چون باید مثلاً لباس و مکان نمازگزار و آب وضو و غسل او مباح باشد و این امر با تجارت ناسالم ممکن نیست‌. کسی که در کار تجارت می‌باشد اگر اهل نماز و ایمان باشد، به طور طبیعی نماز و عبادت تأثیرهای مثبتی بر او خواهد گذاشت و کاسب و تاجری کهاهل نماز باشد به طور طبیعی از خوردن مال حرام و تصرف در مال دیگران‌، گران‌فروشی و بی انصافی‌، کلاه‌گذاری بر سر مشتریان‌، احتکار اجناس مورد نیاز مردم‌، رباخواری و... پرهیز می‌کند و جامعه‌ای که افراد بازاری و تجار آن‌، نمازگزار و اهل عبادت و تدین باشند، آن جامعه به نسبت به سایر جوامع غیر نمازگزار از سلامت بیشتری برخوردار خواهد بود، زیرا نماز انسان را به یاد نیرومندترین عامل بازدارنده‌، یعنی اعتقاد به مبدأ و معاد می‌اندازد و دارای اثر بازدارندگی از فحشأ و منکر است‌. انسانی که به نماز می‌ایستد، خدا را از همه چیز بالاتر می‌داند، به یاد نعمت‌های او می‌افتد، او را حمد و سپاس می‌گوید، به یاد روز حساب و جزأ می‌افتد و از عذاب‌های الهی می‌ترسد و همواره از خداوند می‌خواهد که "اهْدِنَا الصِّرَ َطَ الْمُسْتَقِیم # صِرَ َطَ الَّذِین‌َ أَنْعَمْت‌َ عَلَیْهِم‌ْ غَیْرِ الْمَغْضُوب‌ِ عَلَیْهِم‌ْ وَ لاَ الضَّآلِّین ;(فاتحه‌،6ـ7) ما را به راه راست هدایت کن راه کسانی که آنان را مشمول نعمت خود ساختی‌; نه کسانی که بر آنان غضب کرده‌ای‌; و نه گمراهان‌." در عرصة سیاسی نیز نماز به خصوص نمازهای جماعت و جمعه تأثیر فراوانی در امور سیاسی حکومت اسلامی دارد و در واقع نمازهای جمعه و جماعات فریضه‌ای سیاسی ـ عبادی هستند. و دین مقدس اسلام به اجتماعات بزرگ مثل نمازهای جمعه و جماعت اهمیت فراوانی داده است و این اجتماع‌ها می‌توانند منشأ برکات زیادی باشند از جمله‌: 1. آگاهی بخشیدن به مردم در زمینة معارف اسلامی و رویدادهای مهم اجتماعی و سیاسی‌. 2. ایجاد همبستگی و انسجام هر چه بیشتر در میان صفوف مسلمانان به گونه‌ای که دشمنان را به وحشت می‌افکند. 3. تجدید روح دینی و نشاط معنوی برای تودة مردم مسلمان‌. 4. جلب همکاری برای حل مشکلات عمومی‌. و... نماز در شخصیت و رفتار سیاستمداران نیز تأثیر دارد و کمک می‌کند که یک سیاستمدار رفتار و موضع‌گیری‌های خود را بر اساس دستورهای اخلاقی و اسلامی اتخاذ کند و سخنانش به خاطر خدا و به خاطر جانبداری از حق و دفاع از ارزش‌های اسلامی و الهی است‌. در عرصه سیاست نیز ممکن است به خاطر گرایش به مقام‌، شهرت‌طلبی‌، ثروت‌اندوزی و... فحشا و منکرات زیادی به وجود بیاید که به وسیله نماز می‌توان آن‌ها را دفع کرد. نمونه مسلم یک سیاستمدار نمازگزار حضرت امام خمینی‌; بود که چون اهل نماز و ایمان بود در عرصه سیاست نیز تمام موضع‌گیری‌های او، از روی ایمان به خاطر جلب رضایت خداوند متعال بود و در همه جا معیار و شاخص ایشان در سیاست‌گذاری و موضع‌گیری‌های سیاسی‌، جلب رضایت و خشنودی خداوند متعال بود که در نتیجه در سیاست و دیانت همواره موفق بودند. بنابراین‌، نماز در عرصة تجارت و سیاست می‌تواند پرده‌های غفلت و جهل را کنار بزند(اعراف‌، 205) و مایة آرامش دل‌ها (رعد،28)، سبب نزول رحمت (احزاب‌، 41(44) و تجارت سالم و به دور از هر گونه گناه و فساد و سیاست اسلامی و رفتار شایسته در سیاستمداران را در پی داشته باشد.( ر.ک‌: المیزان‌، علامه طباطبایی‌;، ج 16، ص 133ـ137، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزة علمیه قم / تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 13، ص 132ـ136، ج 16، ص 283ـ294، دارالکتب الاسلامیة‌، تهران‌. )