مراتبی که برای انسان از دیدگاه قرآن وجود دارد را بیان کنید. (چه انسان‌های خوب و چه انسان‌های بد).

هر انسانی ـ چه خوب و نیکوکار و چه بد و گناه کار ـ دارای دو بعد ; یکی بعد جسمانی و دیگری بُعد روحانی می‌باشد. قرآن کریم دربارة وجود روح در انسان می‌فرماید: "ثُم‌َّ سَوَّغ‌ه‌ُ وَ نَفَخ‌َ فِیه‌ِ مِن رُّوحِه‌ِی‌...; (سجده‌، 9) سپس آدم را نظام بخشید و از روح خود در آن دمید." آن چه حقیقت هر انسانی را تشکیل می‌دهد، بعد روحانی اوست‌، چون بعد جسمانی دارای مرتبه و درجه نیست و زوال‌پذیر است‌; بلکه انسان قائم به روح می‌باشد; زیرا آن‌که به سوی خداوند می‌تواند حرکت و سیر کند، روح و نفس انسان است و عنصر اساسی در وجود انسان همان روح می‌باشد. که باعث بقأ انسانیت می‌شود.(ر. ک‌: معارف قرآن‌، آیة الله مصباح یزدی‌، ج 3 ـ 1، ص 449و450، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌;، قم‌.) روح و نفس انسان اگر در جهت و راستای الهی حرکت کند می‌تواند مراتب انسانی را یکی پس از دیگری طی کند و به مرتبه‌ای برسد که مقامش از فرشتگان نیز برتر و بالاتر شود و فرشتگان برای او و در برابرش سجده کنند، چنان که قرآن کریم دربارة نفس مطمئنة انسان می‌فرماید: "یَـََّأَیَّتُهَا النَّفْس‌ُ الْمُطْمَغ‌نَّة‌ُ ; # ارْجِعِی‌َّ إِلَی‌َ رَبِّکِ رَاضِیَة‌ً مَّرْضِیَّة‌ً ; # فَادْخُلِی فِی عِبَـَدِی ; # وَ ادْخُلِی جَنَّتِی ;(فجر،27 ـ 30) تو ای آدم آرام یافته‌، به سوی پروردگارت باز گرد و در حالی هم تو از او خشنودی و هم او از تو خشنود است‌. و در سلک بندگانم داخل شو. و در بهشتم وارد شو."(ر. ک‌: نمونه‌، آیة الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 26، ص 475ـ478، دار الکتب الاسلامیة‌، تهران / المیزان‌، علامه طباطبایی‌;، ج 20، ص 285 ـ 287، جماعة المدرسین فی الحوزه العلمیة فی قم المقدس‌.) ولی اگر روح و نفس انسان در جهت حیوانی حرکت و درکات پست و شیطانی را بپیماید، به جایی می‌رسد که حتی از مرتبه حیوانی هم پست‌تر و پایین‌تر می‌شود، چنان که قرآن کریم می‌فرماید: " وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّم‌َ کَثِیرًا مِّن‌َ الْجِن‌ِّ وَالإِْ نس‌ِ لَهُم‌ْ قُلُوب‌ٌ لآ یَفْقَهُون‌َ بِهَا وَلَهُم‌ْ أَعْیُن‌ٌ لآ یُبْصِرُون‌َ بِهَا وَلَهُم‌ْ ءَاذَان‌ٌ لآ یَسْمَعُون‌َ بِهَآ أُوْلَغ‌کَ کَالأَْ نْعَـَم‌ِ بَل‌ْ هُم‌ْ أَضَل‌ُّ أُوْلَغکَ هُم‌ُ الْغَـَفِلُون‌َ ;(اعراف‌، 179) به یقیین گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم‌; آن‌ها دل‌ها (عقل‌ها) یی دارند که با آن (اندیشه نمی‌کنند، و) نمی‌فهمند ; و چشمانی که با آن نمی‌بینند ; و گوش هایی که با آن نمی‌شنوند ; آن‌ها همچون چهار پایانند ; بلکه گمراه‌تر! اینان همان غافلانند."(ر. ک‌: المیزان‌، همان‌، ج 8، ص 334 ـ 337.) بنابراین‌، انسان‌، اگر در راستا و جهت الهی حرکت کنند مراتب انسانیت و مقام‌های کمال را طی می‌کنند و اگر در جهت شیطان و حیوانی سیر نمایند به درکات پست سقوط می‌کنند با توجه به وسعت قلمرو سقوط صعود انسان بیان تفصیلی مراتب انسان در این مقال امکان‌پذیر نیست‌.(مراحل اخلاق در قرآن‌، آیة الله جوادی آملی‌، مرکز نشر اسرأ قم‌.)