محدود بودن علم پیامبراکرم‌به چه معنایی است‌؟

درباره حدود علم پیامبران گفته شده که آن‌ها باید آگاهی کامل و جامع به اصول و فروع تشریع الهی و ملاکات تشریع داشته باشند، ولی باید دانست که 1. علم پیامبران ذاتی و استقلالی نیست‌، بلکه علم آن‌ها عارض گرفته شده از خداوند متعال است و علم نامحدود مخصوص خداوند متعال می‌باشد; "وَعِندَه‌ُو مَفَاتِح‌ُ الْغَیْب‌ِ لاَ یَعْلَمُهَآ إِلآ هُو;(انعام‌،59) کلیدهای غیب تنها نزد اوست‌، و جز او کسی آن‌ها را نمی‌داند." 2. تمام پیامبران الهی نسبت به برخی علوم آگاهی ندارند و علم آن‌ها تنها نزد خداوند متعال است‌، مانند علم به ساعت برپایی قیامت‌; چنان که قرآن کریم می‌فرماید: "یَسْ ?‹َلُونَکَ عَن‌ِ السَّاعَة‌ِ أَیَّان‌َ مُرْسَغ‌هَا قُل‌ْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ رَبِّی لاَ یُجَلِّیهَا لِوَقْتِهَآ إِلآ هُوَ ثَقُلَت‌ْ فِی السَّمَـَوَ َت‌ِ وَالأَْ رْض‌ِ لاَ تَأْتِیکُم‌ْ إِلآ بَغْتَة‌ً یَسْ ?‹َلُونَکَ کَأَنَّکَ حَفِی‌ُّ عَنْهَا قُل‌ْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللَّه‌ِ وَلَـَکِن‌َّ أَکْثَرَ النَّاس‌ِ لاَ یَعْلَمُون‌َ ;(اعراف‌،187) از تو دربارة قیامت می‌پرسند ]که‌[ وقوع آن چه وقت است‌؟ بگو: "علم آن تنها نزد پروردگار من است‌. جز او ]هیچ کس‌[ آن‌را به موقع خود آشکار نمی‌گرداند. ]این حادثه‌[ بر آسمان‌ها و زمین گران است‌، جز ناگهان به شما نمی‌رسد. ]باز[ از تو می‌پرسند گویا تو از ]زمان وقوع‌[ آن آگاهی‌. بگو: "علم آن‌، تنها نزد خداست‌; ولی بیشتر مردم نمی‌دانند." 3. گاهی پیامبر اگر بخواهد به موضوعی علم پیدا کند، می‌تواند عالم شود، ولی به خاطر مصالحی و مشیتی که خداوند متعال در نظر دارد، نمی‌خواهد بداندو نمی‌داند; مثلاً حضرت یعقوب‌غ اگر می‌خواست می‌توانست علم پیدا کند که فرزندش حضرت یوسف‌غ کجاست‌; ولی چون مشیت الهی به این تعلق گرفته بود که او امتحان شود و مصالح دیگری در میان بود، نخواست علم پیدا کند و به مکان حضرت یوسف علم پیدا نکرد." بنابراین‌، محدودة علم پیامبر اکرم‌که از زمرة پیامبران و خاتم آن‌هاست‌، محدود به مشیت و مصلحت خداوند متعال است و علم آن حضرت نیز عارض و گرفته شده از خداوند متعال می‌باشد.(ر.ک‌: المیزان‌، علامه طباطبایی‌، ج 7، ص 124ـ130; ج 5، ص 71، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم / منشور جاوید، آیت اللّه جعفر سبحانی‌، ج 10، ص 187ـ206، انتشارات مؤسسه امام صادق‌، قم‌.)