لطفاً توضیح دهید که چگونه می‌توان با قرآن‌، وجود و ضرورت معاد و روز قیامت را اثبات کرد؟

قرآن کریم برای اثبات پاره‌ای از مسائل‌، مانند اثبات صانع‌، توحید، معاد و... از دو شیوة "براهین عقلی‌" و "باورهای فطری‌" استفاده کرده است‌; برای مثال از طرفی برای اثبات توحید از برهان عقلی استفاده نموده می‌فرماید: "لَوْ کَان‌َ فِیهِمَآ ءَالِهَة‌ٌ إِلآ اللَّه‌ُ لَفَسَدَتَا; اگر در آسمان و زمین‌، جز "اللّه‌" خدایان دیگری بود، فاسد می‌شدند." و از طرف دیگر ـ برای اثبات توحید ربوبی ـ به رفت و آمد شب و روز، حرکت خورشید و ماه (بقره‌،164) و بلندی آسمان‌های بدون ستون (رعد،2) استفاده می‌کند(الهیات و معارف اسلامی‌، آیت اللّه جعفر سبحانی‌، ص 77 و 111، نشر مؤسسه امام صادق‌.); هم چنین قرآن کریم در اثبات معاد و بیان ضرورت آن از هر دو گونه روش استفاده کرده است که توضیح آن عبارت است از: 1. در برخی آیات‌، منکران معاد را خلع سلاح می‌کند; آنان که می‌گویند: جز همین زندگی دنیایی‌، خبر دیگری نیست‌... (جاثیه‌، 24) 2. گاهی از کسانی که قیامت را بعید می‌شمارند، دفع شبهه می‌کند. 3. با ذکر نمونه‌هایی از زنده شدن دوباره‌، در همین دنیا (از قبیل‌: داستان اصحاب کهف‌، گاو بنی‌اسرائیل‌، عُزیر پیامبر، زنده کردن چهار کبوتر برای حضرت ابراهیم‌، زنده شدن مردگان به دست حضرت مسیح‌به اذن خداوند، مرگ طبیعت در پاییز و زمستان و زنده شدن دوباره آن در بهار و تابستان و...) به منکران می‌فهماند که وقوع رستاخیز محال نیست‌.(ر.ک‌: معارف قرآن‌، استاد آیت‌الله مصباح یزدی‌، ج 2، ص 458 ـ 487.) امّا براهین عقلی برای اثبات قیامت دو قسم است‌: الف‌: براهینی که امکان معاد را ثابت می‌کند: مثل برهان قدرت‌; خداوند از آیه 6 تا 11 از سورة "ق‌" می‌فرماید: 1. خداوند قدرت دارد آسمان و ستارگان و زمین و... را با آن همه عظمت بیافریند; 2. این همه قدرت و عظمت برای بینایی بندگان توبه‌کار است‌; 3. در نتیجه‌، خدا با چنین قدرتی می‌تواند او را دوباره زنده و قیامت را برپا نماید; لیکن چشم بصیرت لازم است‌.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، ج 22، ص 233 ـ 236.) ب‌: براهینی که ضرورت آن را ثابت می‌کند; از جمله‌: 1. برهان حکمت‌: الف‌: کار خدا عبث نیست و هدف حکیمانه دارد; ب‌: همة پدیده‌های هستی به حکم قوانین حاکم بر آن‌ها نابود شدنی است‌; نتیجه آن که‌: اگر فراتر از این پدیده‌ها، چیز دیگری نباشد، آفرینش جهان عبث خواهد بود، و خداوند کار عبث نمی‌کند.(معارف قرآن‌، استاد آیت‌الله مصباح یزدی‌، ج 2، ص 490، چ سلمان‌فارسی‌.) 2. برهان عدالت‌: الف‌: خدا ستم نمی‌کند; ب‌: در این دنیا انسان‌ها با اختیاری که دارند اعمال نیک و زشت انجام می‌دهند و همه می‌میرند. نتیجه آن که‌: اگر قیامتی نباشد تا خدا بر اساس عدالت خود رفتار نماید، عدالتش خدشه‌دار می‌شود.(همان‌، ص 493.) 3. برهان رحمت‌: الف‌: از صفات خداوند، "رحمت‌" به معنای اعطای فیض و نعمت به موجودی است که قابلیت و استعداد آن را داشته باشد. ب‌: انسان استعداد حیات جاودانه دارد. در نتیجه‌: چون خداوند چنین فیضی را از انسان نمی‌گیرد و با مرگ نیز قطع نمی‌گردد، پس قیامتی باید باشد تا این فیض ادامه پیدا کند.(پیام قرآن‌، آیت‌الله مکارم شیرازی‌، ج 5، ص 263، نشر مدرسة الامیرالمؤمنین‌.) در قرآن از براهین متعدد دیگری از قبیل‌: برهان حرکت و هدف‌، دلیل نفس اختلاف‌، دلیل بقای روح‌، دلیل آفرینش نخستین و... سخن به میان آمده است‌.(برای آگاهی بیشتر ر.ک‌: پیام قرآن‌، ج 5، ص 255 ـ 261 و ص 267 ـ 275 و ص 277 ـ 305.) با دلایلی که ذکر شد، فهمیده می‌شود که اگر قیامتی نباشد، زندگی بی‌هدف خواهد بود. پس مرگ انسان‌، برای سازندگی مجدد و بهتر و همیشگی است‌. مرگ حرکت از مرحلة پست به مرحلة عالی‌تر است‌. امید رسیدن به چنین مراحل عالیه و تکامل یافته‌، زندگی را هدفدار می‌کند. در غیر این صورت چه امیدی به زندگی و چه هدفی از آن خواهد بود؟(ر.ک‌: پیام قرآن‌، ج 5، ص 240 ـ 246.)