لطفاً آیاتی را که در قرآن دربارة احترام و احسان به دیگران آمده بیان فرمایید.

قرآن مجید همة مؤمنان را برادر یک‌دیگر دانسته‌، می‌فرماید: "إِنَّمَا الْمُؤْمِنُون‌َ إِخْوَة‌"(حجرات‌،10) از کلمة "انما" حصر استفاده می‌شود; یعنی جز این نیست که مؤمنان با هم دیگر برادرند. از این آیه‌، پیوند محکمی که اسلام بین مؤمنان برقرار کرده و نیز حقوق فراوانی که مؤمنان به هم دیگر دارند و احترامی که باید نسبت به هم دیگر داشته باشند، به خوبی استفاده می‌شود. در آیه دیگر می‌خوانیم‌: "إِن‌َّ اللَّه‌َ یَأْمُرُ بِالْعَدْل‌ِ وَ الاْ ?ًِحْسَـَن‌;(نحل‌،90) خداوند به عدل و احسان فرمان می‌دهد." این آیه عمومیّت دارد و تنها دربارة مؤمنان و مسلمانان نیست‌; مسلمانان وظیفه دارند حتی با کفّار نیز به طور عدل و احسان رفتار کنند. در سوره بقره پس از آن که به عبادت و پرستش ذات الهی فرمان می‌دهد، از چند طایفه نام برده می‌فرماید: "وَ بِالْوَ َلِدَیْن‌ِ إِحْسَانًا وَ ذِی الْقُرْبَی‌َ وَ الْیَتَـَمَی‌َ وَ الْمَسَـَکِین‌ِ وَ قُولُواْ لِلنَّاس‌ِ حُسْنًا;(بقره‌،83) به پدر و مادر نیکی کنید و نیز به نزدیکان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید، و به مردم کلام نیک گویید." علامه طباطبایی‌;، در این‌باره فرموده‌اند: "در این آیه‌، موارد احسان‌، از اهم‌ّ و اقرب‌، به مهم‌ّ و اَبعد، بیان شده‌، ابتدا دستور احسان و احترام به پدر و مادر که اصل هستند و وجود انسان وابسته به آن‌هاست می‌دهد، بعد به خویشان انسان که از دیگران به انسان نزدیک‌ترند، از خویشان که بگذریم‌، ایتام از همه سزاوارترند برای احسان و نیکی به آن‌ها، به خاطر صغیر بودن و از دست دادن پدر، بعد از آن بینوایان و محرومان‌، سپس دستور می‌دهد که با مردم به نیکی سخن گویید و این کنایه از حسن معاشرت با مردم است چه کافر باشند چه مؤمن‌."(تفسیر المیزان‌، علامه طباطبایی‌;، ج 1، ص 219، نشر مؤسسه اعلمی‌، بیروت‌.) در سوره نسأ شبیه این آیه آمده و به احسان به چند طایفة دیگر اشاره فرموده می‌فرماید: "والجارِ ذِی القُربی‌َ والجارِ الجُنُب‌ِ والصّاحِب‌ِ بِالجَنـب‌ِ وابن‌ِ السَّبیل‌ِ وما مَلَکَت اَیمـَنُکُم اِن‌َّ اللّه‌َ لا یُحِب‌ُّ مَن کان‌َ مُختالاً فَخورا ;(نسأ،36) و احسان کنید به همسایگان نزدیک و همسایگان دور و کسانی که با انسان دوستی و محبّت دارند و کسانی که در سفر درمانده‌اند، و بندگان‌; همانا خداوند انسان‌های متکبر و فخرفروش را دوست نمی‌دارد." از این آیه هم حقوقی که همسایه بر انسان دارد، حتّی همسایگان دور که بر اساس بعضی روایات تا چهل خانه از هر طرف همسایه محسوب می‌شوند و نیز حقی که هم سفر و هر کسی که به نوعی با انسان در ارتباط است و حقی که درمانده در سفر و بندگان بر انسان دارد، به خوبی استفاده می‌شود و انسان وظیفه دارد به آن‌ها احسان و محبت کند. ذیل آیه بیان کنندة این معنا است که هر کس بر اثر تکبر، به دیگران احترام ننماید، محبوب خدا نیست‌. در سورة حجر آمده است‌: "وَ اخْفِض‌ْ جَنَاحَکَ لِلْمُؤْمِنِین‌;(حجر،88) بال‌های خود را برای مؤمنان بگستر و پایین بیاور." این تعبیر کنایه از تواضع و مُحبّت و ملاطفت است‌، همان گونه که پرندگان زمانی که می‌خواهند به جوجه‌های خود اظهار محبت کنند، آن‌ها را زیر بال خود می‌گیرند.(تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 11، ص 132.) گرچه این خطاب به پیامبر اکرم‌است‌، ولی تردیدی نیست که این حکم شامل همه مؤمنان می‌باشد. مؤمن در برابر مؤمن وظیفه دارد کمال تواضع و فروتنی را انجام دهد. وقتی پیامبر اکرم‌با آن عظمت و مقام موظّف باشد که در برابر مؤمنان متواضع و فروتن باشد، وظیفه پیروان او مشخص است‌. قران مجید سرّ پیشرفت و گسترش دین اسلام را همین تواضع و نرمی و محبّت پیامبر6 نسبت به مردم می‌داند: "فَبِمَا رَحْمَة‌ٍ مِّن‌َ اللَّه‌ِ لِنت‌َ لَهُم‌ْ وَلَوْ کُنت‌َ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْب‌ِ لاَ نفَضُّواْ مِن‌ْ حَوْلِک;(آل‌عمران‌،159) از پرتو رحمت الهی‌، در برابر آن‌ها نرم و مهربان شدی‌، و اگر تندخو و سنگدل بودی‌، از اطراف تو پراکنده می‌شدند." قرآن مجید یکی از صفات بندگان خاص‌ّ خدا را، برخورد خوب همراه با حلم و بردباری آنان در برابر افراد جاهل و نادان می‌داند: "وَ عِبَادُ الرَّحْمَـَن‌ِ الَّذِین‌َ یَمْشُون‌َ عَلَی الاْ ?َرْض‌ِ هَوْنًا وَ إِذَا خَاطَبَهُم‌ُ الْجَـَهِلُون‌َ قَالُواْ سَلَـَمًا ;(فرقان‌،63) بندگان خاص‌ّ خدا کسانی هستند که با آرامش و بی تکبّر روی زمین راه می‌روند و هنگامی که جاهلان آن‌ها را مورد خطاب قرار می‌دهند در پاسخ آن‌ها سلام می‌گویند." البته آیاتی که در مورد احسان و محبّت به دیگران در قرآن آمده‌، بیش از این است که ما نمونه‌ای از آیاتی که صراحت و ظهور بیش‌تری در این معنا داشت دراین جا آوردیم‌.