لطفاً آیاتی از قرآن را که دربارة ظلم پدر بر فرزند می‌باشد بیان کنید؟

هنگام بعثت پیامبراکرم‌که اَعراب‌، در دریای نادانی غوطه‌ور بودند، و انسان‌ها، رابطة ظالمانه با یکدیگر داشتند والدین و فرزندان نیز از آن فرهنگ‌ِ منحط، بی‌بهره نبودند، و در موارد فراوانی هم‌دیگر را در معرض رفتار ظالمانة خویش قرار می‌دادند. پیامبر اکرم‌با کمک از آیات قرآن‌، به تعدیل و اصلاح این روابط پرداختند و در ضمن‌، آیات فراوانی از قرآن‌، حدّ و حریم و حقوق هر یک از والدین و فرزندان را بیان کرده‌، و آن‌ها را به رعایت این امور، توصیه نمودند، و ما در ادامه‌، برای روشن‌تر شدن سخن‌، توجه شما را به دو گروه از آیات قرآن در این زمینه که خطاب به والدین و فرزندان است‌، جلب می‌نماییم‌: الف ـ آیاتی که والدین را از ظلم و تجاوز به فرزندان باز می‌دارد: 1. "وَ لاَ تَقْتُلُوَّاْ أَوْلَـَدَکُم‌ْ خَشْیَة‌َ إِمْلَـَق‌ٍ نَّحْن‌ُ نَرْزُقُهُم‌ْ وَ إِیَّاکُم‌ْ إِن‌َّ قَتْلَهُم‌ْ کَان‌َ خِطْ ?‹?ا کَبِیرًا ;(اسرأ،31) و از بیم تنگ‌دستی‌، فرزندان خود را مَکُشید; ماییم که به آن‌ها و شما روزی می‌دهیم‌; آری‌! کشتن آنان همواره خطایی بزرگ است‌." 2. "وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالاْ ??نثَی‌َ ظَـل‌َّ وَجْهُه‌ُو مُسْوَدًّا وَ هُوَ کَظِیم # یَتَوَ َرَی‌َ مِن‌َ الْقَوْم‌ِ مِن سُوَّءِ مَا بُشِّرَ بِه‌ِی‌َّ أَیُمْسِکُه‌ُو عَلَی‌َ هُون‌ٍ أَم‌ْ یَدُسُّه‌ُو فِی التُّرَاب‌ِ أَلاَ سَآءَ مَا یَحْکُمُون‌َ ;(نحل‌،58ـ59) و هر گاه یکی از آنان را به دختر مژده دهند، چهره‌اش سیاه می‌گردد، در حالی که خشم ]و اندوه‌[ خود را فرو می‌خورد; از بدی‌ِ آن چه به او بشارت داده شده‌، از قبیلة ]خود[ روی می‌پوشاند; آیا او را با خواری نگاه دارد، و یا در خاک پنهانش کند؟ وَه چه بد داوری می‌کنند." 3. "واِذَا المَوءودَة‌ُ سُع لَت # بِاَی‌ِّ ذَنب‌ٍ قُتِلَت ;(تکویر،8ـ9)و در آن هنگام از دختران زنده به گور شده سؤال شود: به کدامین گناه کشته شدید؟" 4. "وَ إِن جَـَهَدَاکَ عَلَی‌ََّ أَن تُشْرِکَ بِی مَا لَیْس‌َ لَکَ بِه‌ِی عِلْم‌ٌ فَلاَ تُطِعْهُمَا...;(لقمان‌،15) اگر آن دو ]پدر و مادر[، تلاش کنندکه توچیزی را همتای من قرار دهی‌، که از آن آگاهی نداری ]بلکه می‌دانی باطل است‌[، از ایشان اطاعت مکن‌..." در آیات بالا کشتن فرزندان به خاطر فقر، یا دختر بودن آن‌ها و یا دعوت به شرک‌، به وسیلة والدین‌، عملی زشت و ظالمانه شمرده شده‌، مورد نهی قرآن قرار گرفته است‌. ب ـ آیاتی که فرزندان را به رعایت حقوق والدین توصیه می‌نماید: 1. "وَاعْبُدُواْ اللَّه‌َ وَلاَ تُشْرِکُواْ بِه‌ِی شَیْ ?‹?ا وَبِالْوَ َلِدَیْن‌ِ إِحْسَـَنًا...;(نسأ،36) و خدا را بپرستید و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید، و به پدر و مادر، نیکی کنید..." 2. "وَ قَضَی‌َ رَبُّکَ أَلآ تَعْبُدُوَّاْ إِلآ َّ إِیَّاه‌ُ وَبِالْوَ َلِدَیْن‌ِ إِحْسَـَنًا...;(اسرأ،23) و پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. هر گاه یکی از آن دو یا هر دوی آن‌ها، نزد تو، به سن‌ّ پیری رسیدند، کم‌ترین اهانتی به آن‌ها روا مدار; و بر آن‌ها فریاد مزن‌; و گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آن‌ها بگو. و بال‌های تواضع خویش را از محبت و لطف‌، در برابر آنان فرود آر; و بگو: پروردگارا! همان گونه که آن‌ها مرا در کوچکی تربیت کردند; مشمول رحمت‌شان قرار ده‌." البته در ارتباط بین والدین و فرزندان‌، آن که از حقوق بیش‌تری برخوردار است‌، و زیادتر مورد ظلم و کم‌توجّهی قرار می‌گیرد، والدین هستند; با این وصف‌، چه بسا فرزندان هم از غفلت و کم‌توجهی پدر و مادر بی نصیب نباشند; در این حالت هم‌، شایسته‌ترین برخورد، تحمّل آن‌ها و باز هم احسان کردن و احترام گذاشتن به آن‌ها و حتی دعا کردن برای آن بزرگواران است‌، و این راهی است که اولیای خدا به ما آموخته‌اند. در پایان توجه شما را به بخش‌هایی از دعای دل‌نشین امام سجاد7 برای والدین جلب می‌نمایم‌: "بار خدایا! آن‌چه پدر و مادر در گفتار با مَن تعدّی کرده‌اند ]سخنان ناروایی گفته‌اند[ یا در کردار دربارة من بی جا رفتار نموده‌اند، یا حق مرا تباه ساخته‌اند، یا از آن‌چه واجب است‌، دربارة من کوتاهی کرده‌اند، من آن را به آنان بخشیدم‌، و آن را وسیله احسان بر ایشان گردانیدم‌، و از تو خواهانم که وَبال و گرفتاری آن را از آن‌ها برداری‌، زیرا من دربارة خود به آن‌ها گمان بد نمی‌برم‌; آنان را در مهربانی به خود سهل انگار نمی‌دانم‌، و از آن‌چه در باره‌ام نموده‌اند کراهت نداشته‌، دل‌گیر نیستم‌، ای پروردگار! زیرا حق ایشان بر مَن واجب‌تر و نیکی آن‌ها به من دیرین‌تر و نعمت‌شان نزد من بزرگ‌تر از آن است که آن‌ها را به عدل و داد قصاص نموده گروگیری کنم‌، یا مانند آن چه کرده‌اند رفتار نمایم‌..."( صحیفه سجادیه‌، امام سجاد7، ترجمة فیض الاسلام‌، دعای 24، ص 9 و 10. )