قرآن کریم چه آرزوهایی را عامل سعادت انسان میداند؟

از آن جا که "آرزو"، انسان را برای رسیدن به آنچه در آرزوی آن است، انگیزه میدهد و هنگامی که انسان ـ برای رسیدن به هدفی ـ دارای انگیزه شد، غالباً با تلاش و کوشش به هدف میرسد و یا دست کم در مسیر آنهدف گام بر میدارد و با امید به آن زندگی میکند; بنابراین، اگر انسان، آرزوی رسیدن به هدف والایی را داشته باشد، این امر برای او سعادت محسوب میشود، زیرا سبب میشود که یا به آن هدف برسد و یا دست کم در مسیر رسیدن به آن حرکت کند و هر یک از این دو ـ هم به هدف والا رسیدن و هم در مسیر هدف والا زیستن ـ برای انسان، سعادت محسوب میشود. قرآن در مواردی به آرزوهای انبیای عظام: اشاره میکند، که رسیدن و گام زدن در مسیر آنها برای هر کس سعادت بخش است. 1. آرزوی برخورداری از توان و امکانات برای مبارزه با تبهکاران: "قَالَ لَوْ أَنَّ لِی بِکُمْ قُوَّةً أَوْ ءَاوِیَّ إِلَیَ رُکْنٍ شَدِیدٍ ;(هود،80) ]لوط[ گفت: ]افسوس![ ای کاش در برابر شما قدرتی داشتم، یا تکیهگاه و پشتیبان محکمی در اختیار من بود! ]آنگاه میدانستم با شما زشت سیرتان دد منش چه کنم.[". 2. آرزوی پیامبر6 برای ایجاد رفاه و گشایش برای کمک به محرومان: "وَ إِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَآءَ رَحْمَةٍ مِّن رَّبِّکَ تَرْجُوهَا فَقُل لَّهُمْ قَوْلاً مَّیْسُورًا ;(اسرأ،28) و هر گاه از آنان ]=مستمندان[ روی برتابی و آرزوی رحمت پروردگارت را داشته باشی ]تا گشایشی در کارت پدید آید به آنها کمک کنی[. با گفتار نرم و آمیخته با لطف، با آنها سخن بگو." 3. "باقیات الصالحات" بهترین آرزوها است: "الْمَالُ وَ الْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیَوَةِ الدُّنْیَا وَ الْبَـَقِیَـَتُ الصَّـَـلِحَـَتُ خَیْرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَ خَیْرٌ أَمَلاً ;(کهف،46) مال و فرزند، زینت نزدگی دنیا است و باقیات صالحات ]=ارزشهای پایدار و شایسته[ ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امیدبخشتر است. 4. آرزوی شهادت: "وَلَقَدْ کُنتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِن قَبْلِ أَن تَلْقَوْهُ فَقَدْ رَأَیْتُمُوهُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ ;(آل عمران،143) و شما مرگ ]و شهادت در راه خدا[ را پیش از آن که با آن روبهرو شوید آروز میکردید، سپس آن را با چشم خود دیدید، در حالی که به آن نگاه میکردید." 5. آرزوی مرگ از نشانههای صداقت در ادعای دوستی با خدا است: "قُلْ یَـََّأَیُّهَا الَّذِینَ هَادُوَّاْ إِن زَعَمْتُمْ أَنَّکُمْ أَوْلِیَآءُ لِلَّهِ مِن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُاْ الْمَوْتَ إِن کُنتُمْ صَـَدِقِینَ ;(جمعه،6) بگو: "ای یهودیان! اگر گمان میکنید که ]فقط[ شما دوستان خدایید، نه سایر مردم، پس آرزوی مرگ کنید، اگر راست میگویید ]تا به لقای محبوبتان برسید.[!" 6. آرزوهای انبیأ: شیطان، در تمام آرزوهای انبیا دخالت میکرد، تا آنان را از آرزوهایشان باز دارد و این علامت آن است که آرزوی انبیا ـ که همهاش در جهت نیل به هدایت و رستگاری مردم بوده ـ از عوامل سعادت بوده است، و شیطان، دشمن سعادت انسان است. 7. "وَ مَآ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ مِن رَّسُولٍ وَ لاَ نَبِیٍّ إِلآ َّ إِذَا تَمَنَّیََّ أَلْقَی الشَّیْطَـَنُ فِیَّ أُمْنِیَّتِه...;(حج،52) هیچ پیامبری را پیش از تو نفرستادیم مگر این که هر گاه آرزو میکرد ]و طرحی برای پیشبرد اهداف خود میریخت[، شیطان القائاتی در آن میکرد، اما خداوند القائات شیطان را از میان میبرد." با توجه به موارد آرزو در آیات ذکر شده، و با توجه به این که از نظر اسلام "ایمان" و "عمل صالح" عامل سعادت انسان است: "إِنَّ الاْ سًِنسَـَنَ لَفِی خُسْرٍ # إِلآ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّـَـلِحَـَت;(عصر،2ـ3) انسانها همه در زیان هستند، مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام دادهاند." ـ با توجه به این دو مطلب ـ نتیجه میگیریم که از نظر قرآن، هر آرزویی که از قبیل آرزوهایی باشد که ذکر آنها در بالا گذشت، مانند آرزوهای انبیای الهی و یا هر آرزویی که در راستای ایمان و عمل صالح باشد، سبب سعادت انسان، پسندیده و مورد رضایت خدا است.