قرآن دروغ را گناه بزرگ می‌داند و زندگی انسان بدون دروغ نمی‌چرخد توضیح دهید؟

"إِنَّمَا یَفْتَرِی الْکَذِب‌َ الَّذِین‌َ لاَ یُؤْمِنُون‌َ بِ ئ‹َایَـَت‌ِ اللَّه‌ِ;(نحل‌،105) کسانی دروغ می‌گویند که به آیات الهی ایمان ندارند. دروغ نه تنها گناه کبیره است بلکه کلید همه بدی‌هاست امام حسن عسکری‌فرمود: اگر همه زشتی‌ها در خانه باشد کلید آن دروغ است‌.(میزان الحکمة‌، ج 8، ص 344.) با این حال یکی از مشکلات اخلاقی جامعه‌، دروغگویی است که عوامل و انگیزه‌های مختلفی دارد که از نظر روایات کم ارزشی و سبکی روحی از عوامل این کار است و این که جامعه پر از دروغ است برای انسان مجوز نمی‌شود که دروغ بگوید. به تعبیری شیوع و همگانی بودن گناهی‌، باعث جواز آن نمی‌شود و انسان مؤمن باید سعی کند اولاً محیط را عوض کند و درثانی اگر قدرت بر تغییر محیط و شرائط ندارد خود را حفظ کند و از محیط رنگ نپذیرد، با این همه اگر در شرائطی قرار گرفت که واقعاً می‌بایست مطلب خلاف واقعی بگوید باید توریه نماید یعنی با قصد راست‌، طرف مقابل را در برداشت دیگری بیندازد مثلاً می‌پرسد: فلانی این‌جا نبود با اشاره و قصد جای خالی اتاق بگوید، خیر این‌جا نبود و طرف فکر کند در خانه نبوده‌.(میزان الحکمة‌، ج 8، ص 356.) ولی باید توجه داشت خیلی از جاها تصور خیالی و باطل باعث این کار می‌شود و زندگی انسان در گرو راست بهتر می‌چرخد تا دروغ‌. و باید این تصور باطل و خیالی را شکست و تجربه کرد تا دید که رونق و فروغ زندگی بسته به راستگویی است‌، در عین حال در برخی از موارد گفتن دروغ جایز است و اشکالی ندارد که یکی از موارد آنجاست که بخواهیم بین دو نفر، اصلاح کنیم برای اصلاح رابطه دو نفر، گفتن دروغ اشکالی ندارد. امام صادق می‌فرماید: خدا، دروغ به خاطر، اصلاح را دوست دارد.(میزان الحکمة‌، محمدی ری شهری‌، ج 8، ص 355.) عالم ربانی ملا احمد نراقی در کتاب شریف "معراج السعاده‌" دربارة راه خلاصی از دروغ می‌فرماید: "و طریقة خلاصی از آن‌، این است که پیوسته آیات و اخباری که در مذمّت دروغ رسیده است را در نظر بیاورد و به خاطر داشته باشد و بدان که دروغ گفتن‌، باعث هلاکت ابدی و عذاب اخروی است‌; پس از آن ملاحظه کن که هر دروغ‌گویی از نظرها ساقط، و در دیده‌ها خوار و بی‌اعتبار است و کسی به سخن او اعتنا نمی‌کند، و پست و ذلیل و خوار می‌گردد."(معراج السعادة‌، ملا احمد نراقی‌، ص 578ـ579، نشر هجرت‌.) البته شما می‌توانید برای خود تنبیه‌ها و تشویق‌هایی در نظر بگیرید، مانند آن که عهد کنید که اگر مرتکب دروغ شدید، خود را از خوردن چیزی که به آن علاقه دارید و در دسترس شما هم هست محروم کنید تا به این وسیله در خاطر شما بماند و کم‌کم بر این صفت بد غالب شوید. ان شأاللّه با توکّل بر خداوند متعال و یاری او پس از مدّتی این عادت از شما برطرف می‌شود.