علم دین را از چه کسی باید فرا گرفت‌؟

انسان باید در هر مسئله‌ای به کارشناس و متخصص مراجعه کند، همان گونه که مریض برای شفای مرض خود، به متخصص در آن بیماری مراجعه می‌نماید; هم چنین برای فهم علم دین و مسائل دینی نیز باید، به کارشناسان در دین مراجعه کرد; این قاعده‌ای است که عقل انسان نیز، آن را تأیید می‌کند. تردیدی نیست که متخصّصان دینی امامان معصوم‌: هستند، لکن در این زمان‌، چون دست رسی به معصوم نداریم‌، و امام زمان‌غ در غیبت به سر می‌برند، باید به علمأ و فقها که نوّاب عام‌ّ آن حضرت می‌باشند، مراجعه کنیم‌. قرآن مجید در این‌باره می‌فرماید: "فَسْ ?‹َلُوَّاْ أَهْل‌َ الذِّکْرِ إِن کُنتُم‌ْ لاَ تَعْلَمُون‌َ ;(نحل‌،43) آن‌چه که نمی‌دانید از اهل ذکر سؤال کنید." مصداق بارز اهل ذکر، براساس روایات فراوانی که از شیعه‌(ر.ک‌: وسائل الشیعه‌، شیخ حر عاملی‌، ج 18، ص 41 به بعد، نشر مکتبة الاسلامیة / تفسیر نورالثقلین‌، ج 3، ص 55، ذیل آیه شریفه‌. ) و اهل سنت‌(احقاق الحق‌، ج 3، ص 482. )، رسیده‌، امامان معصوم‌: هستند، لکن منحصر در این بزرگواران نیست‌; ذکر به معنای آگاهی و اطلاع است‌، و اهل ذکر، مفهوم وسیعی دارد که همة آگاهان را در زمینه‌های گوناگون شامل می‌شود.( تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 11، ص 244، دارالکتب الاسلامیة‌. ) احمد بن اسحاق می‌گوید: از موسی بن جعفر7 پرسیدم‌: از چه کسی دستورات دینی را بیاموزم‌، وقول چه کسی را قبول کنم‌؟ فرمود: "عَمْری‌" مورد وثوق و اعتماد من است‌. هر دستوری از جانب من به شما برساند، از من گرفته‌; پس گفتار او را بشنوید و از او اطاعت کنید.( وسائل الشیعه‌، ج 18، ص 100. ) علی بن مسیب همدانی می‌گوید: از علی بن موسی الرضا7 پرسیدم‌: من دست رسی به شما ندارم‌، وطن من دور است احکام و مصالح دین خود را از چه کسی بگیرم‌؟ فرمود: از زکریا بن آدم قمی‌، که مأمون به امور دین و دنیای شما است‌.( وسائل الشیعه‌، ج 18، ص 106. ) بدیهی است عَمری در زمان حضرت موسی بن جعفر7 و زکریا بن آدم در زمان امام هشتم‌، کارشناسان در امور دین بودند که آن بزرگواران‌، دیگران را به آن‌ها ارجاع می‌دادند; بنابراین‌، در هر زمان باید برای فهم مسائل دینی‌، به متخصصان در آن فن‌ّ که فقها و علما هستند، مراجعه کرد، و رجوع به غیر متخصص‌، سبب هلاکت و بدبختی انسان خواهد شد.