ریشه دروغ چیست‌؟

بی‌گمان‌، دروغ یکی از گناهان کبیره و از قبیح‌ترین آن‌هاست‌; خداوند می‌فرماید: "واجتَنِبوا قَول‌َ الزّور;(حج‌،30) از سخن باطل (دروغ‌) بپرهیزید." دروغ در قرآن کریم‌، دارای اقسامی است که زشت‌ترین آن دروغ‌پردازی به خداوند است‌.(ملاحظه کنید (انعام‌، 21 و 93 و 144); (اعراف‌، 37) و... .) در قرآن کریم‌، ریشه دروغ‌، "بی‌ایمانی‌" بیان شده و می‌فرماید: "اِنَّما یَفتَرِی الکَذِب‌َ الَّذین‌َ لا یُؤمِنون‌َ بِ ?‹ایـَت‌ِ اللّه‌ِ و اُولغ‌کَ هُم‌ُ الکـَذِبون‌; (نحل‌، 105) تنها کسانی دروغ می‌بندند که به آیات خدا ایمان ندارند; (آری‌) دروغ گویان واقعی آن‌ها هستند." در حدیثی از رسول اکرم‌، در این مورد چنین آمده است‌: "لا یکذب الکاذب الاّ من مهانة نفسه‌; دروغ‌گو دروغ نمی‌گوید مگر بر اثر حقارتی که در وجود اوست‌."(بحارالانوار، علامه مجلسی‌، ج 72، ص 262، ح 45، مؤسسة الوفأ / میزان الحکمه‌، محمدمهدی ری‌شهری‌، ترجمه حمیدرضا شیخی‌، ج 11، ص 5128، دارالحدیث‌.) و در روایت معروف اصحاب عقل و جهل‌، ریشه دروغ‌، جهل بیان شده است‌.(اصول کافی‌، ثقة‌الاسلام کلینی‌، ج 1، ص 70، ح 14، دارالاضوأ / رجوع کنید: تفسیر نمونه‌، آیت‌الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 11، ص 412، دارالکتب الاسلامیة / معراج السعاده‌، ملااحمدنراقی‌;، ص 573، انتشارات هجرت‌.) البته روشن است که ریشه دروغ در آیات و روایات‌، در یک راستا می‌باشند.