در مورد معاد جسمانی توضیح دهید; زیرا باور این موضوع برایم دشوار است که حتی سرانگشتان نیز روزی زنده می‌شود؟

قرآن مجید در آیات زیادی چگونگی زنده شدن انسان در روز قیامت را بیان کرده است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم‌: الف‌: در آیه 68 از سوره زمر می‌فرماید: "و نفخ فی الصّور فصعق مَن فی السّمَوَت و مَن فی الأرض إلاّ مَن شآء اللّه ثم‌َّ نفخ فیه أخری‌َ فإذاهم قیام ینظرون‌; و در "صور" دمیده می‌شود، پس همة کسانی که در آسمان‌ها و زمینند می‌میرند، مگر کسانی که خدا بخواهد، سپس بار دیگر در "صور" دمیده می‌شود، ناگهان همگی به پا می‌خیزند و در انتظار (حساب و جزا) هستند." از این آیه و آیات دیگر استفاده می‌شود که برای مردن و زنده شدن انسان‌ها، دوبار در "صور" (شیپور)، دمیده می‌شود: یک بار در پایان دنیا همه خلایق می‌میرند، و بار دیگر در آستانه رستاخیز که همه مردگان به نواختن آن زنده می‌شوند. "صور"، یک شیپور عادی نیست‌; بلکه صاعقه و صیحه عظیمی است که تمام آسمان و زمین را پر می‌کند و سبب مرگ همه موجودات زنده (در پایان دنیا) می‌شود; و یا همه را به حرکت و جنبش در می‌آورد و سبب حیات آن‌ها (در آغاز رستاخیز) می‌شود; چنان‌که می‌فرماید: "و نفخ فی الصّور فإذاهم مِّن الأجداث إلی‌َ ربّهم ینسلون‌; (یس‌، 51); (بار دیگر) در "صور" دمیده می‌شود، ناگهان آن‌ها از قبرها، شتابان به سوی (دادگاه‌) پروردگارشان می‌روند."; خاک‌ها و استخوان‌های پوسیده به فرمان پروردگارشان لباس حیات می‌پوشند و از قبر سر بر می‌آورند و برای محاکمه و حساب در آن دادگاه عجیب حاضر می‌گردند. همان گونه که با یک "صیحه‌" همگی مردند، با یک "نفخه‌" (دمیدن در صور) جان می‌گیرند و زنده می‌شوند، نه مرگ آن‌ها برای خدای سبحان مشکلی دارد و نه احیای آن‌ها; درست همانند "شیپوری‌" که برای جمع شدن و آماده باش لشکر زده می‌شود و در یک لحظه همه از خواب بر می‌خیزند و از خیمه‌ها بیرون می‌دوند و در صف حاضر می‌شوند، زنده کردن مردگان نیز برای خدا همین گونه ساده و سریع است‌! ب‌: قرآن کریم می‌فرماید: "کما بدأکم تعودون‌; (اعراف‌، 29) (بدانید) همان گونه که در آغاز شما را آفرید (بار دیگر در رستاخیز) باز می‌گردید". شخصی از پیامبراکرم‌9 پرسید: "مَن یحیی العظَم و هی رمیم‌; (یس‌، 78) چه کسی این استخوان‌ها را زنده می‌کند در حالی که پوسیده است‌؟!" خدای متعال به پیامبر فرمود: "بگو: همان کسی آن را زنده می‌کند که نخستین بار آن را آفرید و او به هر مخلوقی داناست‌;... آیا کسی که آسمان‌ها و زمین را آفرید، نمی‌تواند همانند آنان ]انسان‌های خاک شده‌[ را بیافریند؟! آری (می‌تواند)، و او آفریدگار داناست‌." (یس‌، 79 و 81); چنان‌که در جای دیگر می‌فرماید: "و هو الّذی یبدؤا الخلق ثم‌ّ یعیده و هو أهون علیه و له المثل الأعلی‌َ فی السّـَوَت و الأرض و هو العزیز الحکیم‌; (روم‌، 27) او کسی است که آفرینش را آغاز می‌کند، سپس آن را باز می‌گرداند و این کار برای او آسانتر می‌باشد". د: قرآن کریم می‌فرماید: همان‌گونه که از زمین‌های مرده‌، پس از نزول باران حیاتبخش به حرکت در می‌آیند، مردگان نیز در قیامت زنده می‌شوند; چنان‌که در آیه 5 و 6 از سوره حج می‌فرماید: "زمین را (در فصل زمستان‌) خشک و مرده می‌بینی‌; امّا هنگامی که آب باران بر آن فرو می‌فرستیم‌، به حرکت در می‌آید و می‌روید و از هر نوع گیاهان زیبا می‌رویاند; این به خاطر آن است که (بدانید) خداوند حق است و اوست که مردگان را زنده می‌کند و بر هر چیزی تواناست‌." و در جای دیگر می‌فرماید: "یخرج الحی‌ّ مِن المیّت و یخرج المیّت مِن الحی‌ّ و یحیی الأرض بعد موتها و کذَلک تخرجون‌; (روم‌، 19) او زنده را از مرده بیرون می‌آورد و مرده را از زنده و زمین را پس از مردنش حیات می‌بخشد و به همین گونه روز قیامت (از گورها) بیرون آورده می‌شوید." در آیه 9 از سوره فاطر نیز می‌فرماید: "خداوند کسی است که بادها را فرستاد تا ابرهایی را به حرکت در آورد; سپس ما این ابرها را به سوی زمین مرده‌ای راندیم و به وسیلة آن‌، زمین را پس از مردنش زنده می‌کنیم‌، رستاخیز نیز همین گونه است‌." ج‌: خداوند متعال در قرآن مجید، صحنه‌های واقعی از چگونگی زنده شدن مردگان را برای ما بیان کرده است‌; مانند: زنده شدن مرغ‌های چهارگانه برای حضرت ابراهیم‌7 و داستان "عزیر" پیامبر که در آیات 259 و 260 سوره بقره آمده است‌.(ر.ک‌: پیام قرآن‌، آیت‌الله مکارم شیرازی‌، ج 6، ص 52 ـ 74 و ج 5، ص 143 ـ 223، مدرسة‌الامام امیرالمؤمنین‌7.) بنابراین زنده کردن انسان در روز قیامت برای خداوند، که قادر بر هر کاری است‌، کار مشکلی نمی‌باشد; لذا در سورة مبارکه قیامت فرموده است‌: "أَیَحْسَب‌ُ الاْ ?ًِنسَـَن‌ُ أَلَّن نَّجْمَع‌َ عِظَامَه‌ُ # بَلَی‌َ قَـَدِرِین‌َ عَلَی‌ََّ أَن نُّسَوِّی‌َ بَنَانَه‌ُ;(قیامت‌، 3 و 4) آیا انسان می‌پندارد که هرگز استخوان‌های او را جمع نخواهیم کرد؟! آری‌! قادریم که (حتی خطوط سر) انگشتان او را موزون و مرتب کنیم‌!" معاد، هم جسمانی است و هم روحانی‌. روحانی است‌، چون‌: هدف از محشور شدن بدن‌، دریافت جزا و پاداش است و پاداش و کیفر در مورد جسم‌ِ بدون روح بی‌معناست و آن‌که عذاب را درک می‌کند، روح است‌. همچنین علاوه بر پاداش‌ها و کیفرهای حسّی و دردها و لذّت‌های جسمی‌، یک رشته پاداش‌ها و کیفرهای روحی و غیر حسّی برای صالحان و تبهکاران است که روح برای درک آن‌ها نیاز به بدن و قوای حسّی ندارد: "وَ رِضوَن من اللَّه‌ِ أَکْبَرُ ذَ َلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیم‌ُ". (توبه‌، 72) و جسمانی است چون‌: الف‌) گروهی از آیات به روشنی می‌گوید: انسان از خاک آفریده شده و به آن باز می‌گردد و سپس از آن بیرون می‌آید. (طه‌، 55)، (نوح‌، 18) ب‌) آیاتی که کیفیت حشر در روز قیامت را بیرون آمدن از قبر می‌داند. (یس‌، 51)، (قمر، 7) ج‌) آیاتی که گواهی می‌دهد، روز رستاخیز، اعضای انسان به اعمال او گواهی می‌دهد. (نور، 24)، (یس‌، 65) و تفسیر این اعضا به صورت‌های بدون مادّه و اعضای برزخی کاملاً بر خلاف ظاهر است‌. د) آیاتی که بر دگرگونی‌های بدن در دوزخ گواهی می‌دهد. (نسأ، 65)، (محمّد، 15) ر) آیاتی که به روشنی دلالت می‌کند که آن‌چه مورد انکار مخالفان معاد بود، زنده شدن بدن‌های متلاشی و پراکنده در زمین پس از مرگ بود. (یس‌، 78)، (سبأ، 7)(منشور جاوید، آیت‌الله جعفر سبحانی‌، ج 9، ص 115 ـ 116، مؤسسه سیدالشهدأ.)