در موردی که زن و مرد به یکدیگر قول می‌دهند، سپس یکی از آن‌ها به عهد خود وفا نمی‌کند، آیا فقط کسی که عهد و پیمان خویش را شکسته گناهکار است یا ه

چند نکته قابل توجه است‌: 1. بدون شک‌، سرمایه زندگی اجتماعی‌، اعتماد متقابل افراد جامعه است‌، از جمله گناهانی که رشته اعتماد و اطمینان را در بین جامعه می‌گسلد و زیربنای روابط اجتماعی را سست می‌کند ترک وفای به عهد است که باعث هرج و مرج می‌گردد، به همین جهت‌، در آیات قرآن تأکید فراوانی به وفای به عهد و پیمان شده است‌. می‌فرماید: "یَـََّأَیُّهَا الَّذِین‌َ ءَامَنُوَّاْ أَوْفُواْ بِالْعُقُود;(مائده‌،1) ای کسانی که ایمان آورده‌اید! به پیمان‌ها (و قراردادها) وفا کنید." که این عهد و پیمان معنای وسیعی دارد که هر نوع قرارداد و عهد و پیمان در میان افراد را شامل می‌شود چه پیمان‌های سیاسی و اقتصادی و یا اجتماعی باشد و چه عهد و پیمان خانوادگی و زناشویی‌. ]ر.ک‌: (بقره‌،177); (نحل‌،91); (رعد، 20); (مریم‌، 54); (مؤمنون‌، 8); (معارج‌، 32)[( تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 1، ص 600 و ج 4، ص 245 و ج 11، ص 382، دارالکتب الاسلامیة‌. ) و در آیه‌ای دیگر می‌فرماید: "وَ أَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِن‌َّ الْعَهْدَ کَان‌َ مَسْ ?‹ُولاً ;(اسرأ،34) و به عهد (خود) وفا کنید، که از عهد سؤال می‌شود." و در روایات نیز می‌خوانیم که مسلمانان موظفند که سه برنامه را در مورد همگان انجام دهند خواه طرف مقابل مسلمان باشد یا کافر، نیکوکار باشد یا بدکار، که آن سه عبارتند از: وفای به عهد، ادای امانت و احترام به پدر و مادر.( ر.ک‌: میزان الحکمة‌، محمدی ری شهری‌، ترجمه حمید رضا شیخی‌، ج 9، ص 4100، دارالحدیث‌. ) 2. بر طبق مسئله فقهی‌، اگر زن و شوهری در ضمن عقد خود شرطی کنند، آن شرط لازم و واجب است رعایت شود، مثلاً اگر زنی در هنگام خواندن عقد خود با مرد شرط کند که او را از فلان شهر بیرون نبرد و مرد هم قبول کند، نباید زن را از آن شهر بیرون ببرد.( توضیح المسائل مراجع‌، سید محمد حسن بنی هاشمی‌، ج 2، ص 427، مسئله 2451، دفتر نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌. ) 3. در موردی که عهد و پیمانی بسته می‌شود، فقط کسی که در ابتدأ آن عهد را شکسته مرتکب گناه شده‌. البته‌، بدیهی است که عهد و پیمان‌، نباید خلاف شرع بوده باشد.