در قرآن مجید به عالم بی عمل مَثَلهایی زده شده است، آیا عالمی که گاهی به مستحبات و مکروهات عمل نمیکند، عالم بی عمل محسوب میشود؟ آیا مداو
قرآن کریم دربارة عالمی که به علم خود عمل نکند و از هوای نفس پیروی نماید مَثَلهایی زده است، چنان که میفرماید: "فَمَثَلُهُو کَمَثَلِ الْکَلْب;(اعراف،176) مَثَل او همچون سگ هار است"، "کَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ أَسْفَارَا;(جمعه،5) مانند درازگوشی هستند که کتابهایی حمل میکنند." هر چند کسی هم که از مستحبات آگاهی داشته باشد و شرایط عمل به آن نیز برایش فراهم باشد، ولی آن را انجام ندهد، یا مرتکب مکروهات شود، به همان نسبت، عالم بی عمل محسوب میشود، ولی عمل نکردن به مستحبات و انجام امور مکروه، گناه محسوب نمیشود، لذا ضرری به عدالت شخص نمیزند، تنها تخلف از واجبات و محرمات الهی; یعنی مرتکب شدن گناه کبیره و یا اصرار بر گناه صغیره، موجب از بین رفتن عدالت در امام جماعت میشود(ر.ک: تحریر الوسیله، امام خمینی، ج 1، ص 274ـ275، دارالکتب الاسلامیة / توضیح المسائل مراجع، بنی هاشمی، ج 1، ص 819، دفتر انتشارات اسلامی.)، بنابراین کسی که به واجبات عمل نماید و محرمات را ترک کند، ولی در امور مستحب و مکروه کوتاهی نماید، عادل است و مصداق مَثَلهای شدید اللحن قرآن نخواهد بود. زیرا این مثلها مربوط به کسانی است که دستورات الهی را زیر پا بگذارند و از هوای نفس پیروی نمایند، و عمل نکردن به مستحبات و انجام مکروهات زیر پا گذاشتن دستور الهی نیست، چرا که خداوند اجازة ترک مستحب و انجام مکروه را داده است.
اضافه کردن دیدگاه جدید