دربارة عالم ذرّ توضیح دهید. آیا حالتهای ناسازگاری که در برخی افراد دیده می‌شود، ناشی از رابطة قهرآمیزآنان در عالم ذر است‌؟

1. ماجرای عالم ذر در برخی از آیات قرآن از جمله آیة 172 سوره اعراف آمده است‌. 2. در آیه یاد شده می‌خوانیم‌: "وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِن بَنِی‌َّءَادَم‌َ مِن ظُهُورِهِم‌ْ ذُرِّیَّتَهُم‌ْ وَأَشْهَدَهُم‌ْ عَلَی‌ََّ أَنفُسِهِم‌ْ أَلَسْت‌ُ بِرَبِّکُم‌ْ قَالُواْ بَلَی‌َ شَهِدْنَآ أَن تَقُولُواْ یَوْم‌َ الْقِیَـَمَة‌ِ إِنَّا کُنَّا عَن‌ْ هَـَذَا غَـَفِلِین‌; و (به خاطر بیاور) زمانی را که پروردگارت از پشت و صُلب فرزندان آدم‌، ذریّة آن‌ها را برگرفت‌; و آن‌ها را گواه بر خویشتن ساخت‌; (و فرمود:) "آیا من پروردگار شما نیستم‌؟" گفتند: "چرا، گواهی می‌دهیم‌." (چنین کو مبادا) روز رستاخیز بگویید: "ما از این غافل بودیم (و از پیمان فطری توحیدی بی‌خبر ماندیم‌). 3. مفسّرین در تبیین چگونگی عالم ذر احتمالاتی ذکر کرده‌اند که به دو دیدگاه از آن‌ها اشاره می‌گردد: الف‌. به هنگام آفرینش حضرت آدم‌غ‌، فرزندان آیندة او تا آخرین فرد بشر از پشت او به صورت ذراتی بیرون آمدند. آن‌ها دارای عقل و شعور کافی برای شنیدن سخن و پاسخگویی بودند. در این هنگام از جانب خداوند به آن‌ها خطاب گردید: "أَلَسْت‌ُ بِرَبِّکُم‌ْ قَالُواْ بَلَی‌َ; آیا من پروردگار شما نیستم‌؟ گفتند: چرا، گواهی می‌دهیم‌. ب‌. منظور از این عالم یعنی عالم ذر و این پیمان‌، همان عالم استعدادها و پیمان فطرت و تکوین و آفرینش است‌. به این ترتیب که هنگام خروج فرزندان آدم به صورت نطفه از صُلب پدران به رحم مادران که در آن زمان ذراتی بیش نیستند، خداوند استعداد و آمادگی برای درک حقیقت توحید به آن‌ها داده است‌; هم در نهاد و فطرتشان و هم در عقل و خِرد آنان‌. 4. در بررسی دو دیدگاه یاد شده‌، نکاتی قابل تأمل است‌: الف‌. مواردی از قبیل‌: در متن آیه سخن از خارج شدن ذرات از پشت فرزندان آدم است‌، نه خود آدم‌، نسیان و فراموشی عمومی و... دیدگاه اول را با اشکالاتی مواجه می‌کند. از این رو، تفسیر دوّم پذیرفتن‌تر است‌. ب‌. با توجه به آیه شریفة: "أَلَم‌ْ أَعْهَدْ إِلَیْکُم‌ْ یَـَبَنِی‌َّ ءَادَم‌َ أَن لآ تَعْبُدُواْ الشَّیْطَـَن‌َ إِنَّه‌ُو لَکُم‌ْ عَدُوُّ مُّبِین‌"(یس‌،60) و احتمالاتی که مفسّرین در تفسیر واژة "عهد" مذکور در آیه فوق داده‌اند، نیز احتمال دوّم در تفسیر آیه قبل تقویت می‌گردد. برخی از احتمالات در تفسیر "عهد" به قرار زیر است‌: ـ این پیمان در عالم تکوین به زبان اعطای عقل به انسان گرفته شده است‌. ـ همینطور از عهد، همان عهدی است که از طریق رسولان و انبیای خود به بشر ابلاغ فرمود (اعراف‌/27 و زخرف‌/62) ـ با سرشت و فطرت همة انسانها بر توحید و انحصار اطاعت برای ذات پروردگار از انسان‌ها عهد گرفته است‌. البته در میان احتمالات یاد شده‌، برخی مفسرین گفته‌اند که منظور از عهد فوق‌، عهدی است که خداوند متعال در عالم ذر از انسان گرفت‌. ولی احتمال مذکور در اقلیّت است‌. چرا که در کنار آن سه احتمال دیگر ذکر گردیده است‌. 5. روایاتی دربارة وضعیت عقاید انسان‌ها در عالم ذر وجود دارد. به برخی از آن‌ها اشاره می‌گردد: امام صادق‌درباره کلام خداوند که می‌فرماید: برخی از شما کافر و بعضی از شما مؤمن هستید، (تغابن‌/12) پرسیدند; ایشان فرمودند: خداوند عزّوجل‌ّ به وسیله محبت و دوستی ورزی به ما، اهل‌البیت‌، ایمانشان را بدان‌ها شناساند. همچنین کفرورزی و انکار ولایت ما را، نشانه کفر قرار داد. این واقعه در زمانی رخ داد که از انسان‌ها، در حالی که ذراتی در صلب آدم بودند، پیمان گرفت‌; یعنی عالم ذر."(اصول کافی‌، ج 1، ص 426، حدیث 74، دار صعب‌، بیروت‌.) نیز در روایت دیگر: بکیربن اعین از امام محمد باقر7 نقل می‌کند که ایشان فرمود: خداوند از شیعیان ما پیمان ولایت گرفت‌، در حالی که آنان ذراتی بودند، ]ایمان پیمان‌[ در زمانی گرفته شد که هنوز در عالم ذر بودند. ]افزون بر پیمان ولایت از شما[، اقرار به ربوبیت خداوند و پیامبری پیامبر6 را نیز از آنان گرفت‌".(همان‌، ص 236.) روایاتی از این قبیل که مربوط به عقاید انسان‌ها در عالم ذر می‌شود در منابع روایاتی فراوان ذکر شده است‌. اما با جست و جوی نسبتاً فراوانی‌، در خصوص مورد مطرح شده در سئوال‌، روایتی یافت نشد.