حکم تهمت زدن به فرد مسلمان چیست‌؟ اگر تهمت زده را نبخشد آیا خداوند آن فرد (تهمت زده‌) را خواهد بخشید؟ قصاص این گونه افراد در دنیا و آخرت چیست

طبق آیات و روایات‌، تهمت زدن حرام و گناه است‌. "وَمَن یَکْسِب‌ْ خَطِیَّ ?‹َة‌ً أَوْ إِثْمًا ثُم‌َّ یَرْم‌ِ بِه‌ِی بَرِیَّ ?‹ًا فَقَدِ احْتَمَل‌َ بُهْتَـَنًا وَإِثْمًا مُّبِینًا;(نسأ،112) و کسی که خطا یا گناهی مرتکب شود سپس بی‌گناهی را متهم سازد بار بهتان و گناه آشکاری بر دوش گرفته است‌." امام صادق‌می‌فرماید: "تهمت زدن به بی‌گناه از کوه‌های عظیم نیز سنگین‌تر است‌."(مستدرک‌، محدث نوری‌;، ج‌، ص‌، مؤسسة آل البیت‌.) و باز می‌فرماید: "کسی که برادر مسلمانش را متهم کند، ایمان در قلب او ذوب می‌شود همانند ذوب شدن نمک در آب‌."(اصول کافی‌، کلینی‌;، ج‌، ص‌، دارالکتب الاسلامیة‌.) حکم فقهی تهمت زدن‌، به لحاظ نوع تهمت‌، متفاوت است‌. مثلا تهمت ناروا به زن پاک دامن‌، هشتاد ضربه شلاق است‌; "وَ الَّذِین‌َ یَرْمُون‌َ الْمُحْصَنَـَت‌ِ ثُم‌َّ لَم‌ْ یَأْتُواْ بِأَرْبَعَة‌ِ شُهَدَآءَ فَاجْلِدُوهُم‌ْ ثَمَـَنِین‌َ جَلْدَة‌ً وَ لاَ تَقْبَلُواْ لَهُم‌ْ شَهَـَدَة‌ً أَبَدًا وَ أُوْلَغ‌کَ هُم‌ُ الْفَـَسِقُون‌َ ;(نور،4) و کسانی که زنان پاک دامن را متهم می‌کنند سپس چهار شاهد (بر ادعای خود) نمی‌آورند، آنها را هشتاد تازیانه بزنید، و شهاتشان را هرگز نپذیرید، و آنها فاسقانند". البته این نوع تهمت ها که حدّ دارد، از نظر فقهی به آن قذف می‌گویند. در ضمن‌، تهمت‌، قصاص ندارد; و جبران تهمت‌، بر حسب مورد متفاوت است‌. اگر تهمت زده از سوی تهمت خورده بخشیده نشود. چنان چه تهمت از نوع قذف باشد ـ که حدّ دارد ـ حدّ بر او جاری می‌شود. و اجرای حدّ ]که در واقع نوعی جبران حق اللّه یا حق الناس است‌[ اگر توأم با توبه باشد، در کمال توبه مؤثر است‌. در قیامت‌، اگر تهمت خورده به هیچ وجه راضی نشود، فصل الخطاب خود خداوند خواهد بود و تهمت زده را به اندازة جرمش مجازات کرده‌، یا طبق مصلحت عمل می‌کند، تا شخص بلا تکلیف نماند. قرآن کریم‌، در حالات تهمت زنندگان در قیامت می‌فرماید: "یَوْم‌َ تَشْهَدُ عَلَیْهِم‌ْ أَلْسِنَتُهُم‌ْ وَ أَیْدِیهِم‌ْ وَ أَرْجُلُهُم بِمَا کَانُواْ یَعْمَلُون‌;(نور،24) در آن روز که زبان‌ها، دست‌ها و پاهایشان بر ضدّ آن‌ها به اعمالی که مرتکب می‌شدند، گواهی می‌دهد." گفتنی است‌، احکام فقهی دربارة تهمت به لحاظ فروض گسترده‌ای که دارد بسیار است‌. بیان همة فرض ها و احکام آنها از حوصلة این پاسخ نامه خارج است‌. در این باره می‌توانید به توضیح المسائل مرجع تقلید خود یا کتب فقهی دیگر مراجعه کنید.(ر.ک تفسیر نمونه‌، آیة اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 14، ص 369 ـ 374; ج 4، ص 117ـ121، دارالکتب الاسلامیة‌.)