برخی از دانشمندان و دکترها میگویند که تراشیدن ریش به بهداشت و نظافت کمک میکند و از طرفی نیز میبینیم در جامعه، بسیاری از افراد، حتی افراد متشخ

دربارة فلسفة نهی از تراشیدن ریش در شرع مقدس، باید دانست که احکام شرعی دو گونهاند: 1. احکامی که برخی از حکمتهای آنها در قرآن و روایات اسلامی بیان شده است مانند روزه که یکی از حکمتهای آن را قرآن پرهیز از گناه دانسته است. (بقره، 183) 2. احکامی که در آیات و روایات اشارهای به فلسفه آنها نشده و یا لااقل به دست ما نرسیده است. در این موارد ممکن است با دلیلهای عقلی یا تجربی به بخشی از آنها پیببریم ولی چون علم و عقل ما محدود است نمیتوانیم فلسفه کامل آن را بدست آوریم. البته این بدین معنا نیست که انجام کار را مبتنی بر دانستن حکمتش کنیم; بلکه روحیة بندگی خداوند اقتضا میکند تا فرمانبرداری بیچون و چرای پروردگار خود باشیم و هر دستوری را ـ هر چند بدون آگاهی از حکمت آن ـ اطاعت کنیم و این به معنای تقلید کورکورانه نیست; چرا که فرض این است پروردگار خود را به خوبی میشناسیم و میدانیم که هرگز فرمانی را به ضرر بندهاش صادر نمیکند; بلکه تمام احکام الهی برای رساندن او به کمال و تأمین سعادت و خوشبختی او در آخرت است و هر دستوری به ما دهد، صلاح و خیر ما را در آن دیده است. همچنانکه یک بیمار چون میداند پزشک معالجش خیر و صلاح او را میخواهد و در پی بهبودی بیماری اوست، داروهایی را که برایش تجویز کرده است مصرف میکند بدون اینکه از حکمت آنها آگاهی داشته باشد. اما این که برخی از پزشکها بر این باورند که تراشیدن ریش به بهداشت و نظافت کمک میکند، در واقع راهی برای جبران کوتاهی و تنبلی برخی از افراد است; چرا که ریش را نیز مانند موی سر و سایر اعضای بدن به راحتی میتوان تمیز و پاکیزه و بهداشتی نگه داشت و این هیچ صعوبتی ندارد. گذشته از این، اگر صرف بهداشتی کردن موجب تراشیدن ریش شود، موی سر را نیز باید تراشید; زیرا احتمال غیر بهداشتی بودن آن بیش از ریش است! همة افراد، هر روز بارها صورت خود را میشویند، ولی به ندرت پیدا میشود کسی هر روز چند بار موی سر خود را بشوید! وجود افراد متشخص ـ از نظر مالی، علمی و یا مقام حکومتی ـ هیچ اثری در حکم تراشیدن ریش ندارد و همه باید خود را با آنچه شرع مقدس از آنها خواسته وفق دهند، و اساساً انحرافها و بدعتها، در طول تاریخ، همواره به پشتوانة عدهای صاحب مکنت و جاه و مقام، تثبیت و فراگیر شده است و این مشکل دیرینهای است که مبارزه با انحرافات را به کندی و سستی میکشاند، و راه حل آن نیز تاکید بر امر به معروف و نهی از منکر و وجوب آن بر همگان میباشد که همة مسلمانان باید در مقابل انحرافات مقاومت کنند و بایستند.