برای فکر نکردن به کارهای بد چه کارهایی باید انجام دهیم‌؟

فکر کردن به کارهای بد ـ یعنی گناهان ـ دو گونه است‌: یک نوع آن بسیار خوب و نوع دیگر زشت و ناپسند است‌. نوع اوّل آن است که انسان به گناهانی که کرده بیندیشد و آثار و عواقب شوم آن‌ها را بررسی کند و از آن‌ها به خداوند متعال پناه ببرد و در صدد جبران آن‌ها باشد. نوع دوم آن است که انسان به گناهی بیندیشد که از آن لذّت برده‌، قصد انجام آن را داشته باشد. برای این که این عادت از ما دور شود، چند پیشنهاد داریم‌: 1. خوب است انسان نوع فکر کردن به گناه را عوض کرده‌، مانند نوع اول فکر کند; یعنی زمانی که به گناه فکر می‌کند، از این جهت به آن نگاه کند که چه خسارت‌هایی برای آخرت انسان دارد و ناپایدار و زودگذر می‌باشد و چقدر او را از تقوا و رستگاری و سلامت نفس دور می‌کند و... 2. اسلام برای هر لحظه و زمان و مکانی‌، دعا و ذکر مخصوصی دارد تا بدین وسیله شما را به خدا متوجه سازد. در روایات ائمه اطهار: برای هر ساعت از ساعات شبانه روز ذکری مخصوص و برای هر روز از روزهای هفته و یا ماه دعایی به خصوص وارد شده است‌; افزون بر آن شما می‌توانید، با گفتن ذکرهای عمومی لا اله الا اللّه‌، اللّه اکبر، سبحان اللّه ـ و صلوات و یاد ائمه معصومان‌: و اولیأ و صالحان‌، به یاد حق تعالی و انسان‌های پاک و پرهیزکار افتاده‌، از فکر گناه فارغ شوید. 3. هر چند برای فکر گناه‌، گناهی برای انسان نوشته نمی‌شود، ولی بندة مؤمن با فکر و نیّت عمل صالح‌، از ثواب و اجر الهی بهره‌مند می‌گردد و با این کار فکر گناه را با فکر عمل صالح عوض کرده‌، به آن عادت می‌کند. 4. برای جلوگیری از هجوم افکار ناپسند، دوری از دیدن صحنه‌های گناه و شرکت در مجالسی که در آن‌ها گناهان آشکار انجام می‌شود مؤثر است‌، زیرا همین صحنه‌های گناه‌، در هنگام خلوت‌، دست مایة فکرهای بد شده‌، قوة خیال روی آن‌ها کار می‌کند. 5. هم‌چنین بی کار نماندن و خود را به کار مفید مشغول کردن از روش‌های مقابله با افکار گناه آلود است‌; کارهای مفیدی‌، مانند مطالعه‌، کارهای شخصی‌، کارهای خانه و هنری و در صورت نبودن کارهای مفید، به کارهایی که شما را به گونه‌ای سرگرم می‌کند بپردازید. 6. در برخی روایات‌، از افکار نامطلوب‌، به "حدیث نفس‌" تعبیر شده و برای رهایی از آن‌، راه کارهایی ارائه شده است که از آن جمله است گفتن ذکر "لا حول و لا قوة الا بالله‌". زمانی که از تفسیر این ذکر از امام‌می‌پرسند، می‌فرماید: "زیرا هیچ کس بین ما و بین گناهان فاصله نمی‌اندازد، مگر خداوند و هیچ کس قوّت بر انجام طاعات و واجبات نمی‌دهد، مگر خداوند."(وسائل الشیعه‌، شیخ حر عاملی‌;، ج 4، ص 1229، ناشر: داراحیأ التراث العربی‌.)